تبیان، دستیار زندگی
كارگردان سریال «صاحبدلان» گفت: در این شبها که آخرین قسمت های این سریال پخش میشد به تدریج دلم بیشتر می‌گرفت ؛ چرا كه فكر می‌كنم كی باز هم اتفاق می‌افتد كه چنین قصه‌ای را بسازم. شاید این اتفاق هرگز نیفتد و شاید اتفاق بهتری انت...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

لطیفی : همزمان با قسمت‌های آخر «صاحبدلان» دلم میگرفت

كارگردان سریال «صاحبدلان» گفت: در این شبها که آخرین قسمت های این سریال پخش میشد به تدریج دلم بیشتر می‌گرفت ؛ چرا كه فكر می‌كنم كی باز هم اتفاق می‌افتد كه چنین قصه‌ای را بسازم. شاید این اتفاق هرگز نیفتد و شاید اتفاق بهتری انتظارم را می‌كشد. اما چون الان چشم‌هایم رو به آینده باز نیست، دلم خیلی گرفته است.

***


من هم از ساختن یك سریال باید لذت ببرم

محمد حسین لطیفی در گفت و گو با خبرنگار سرویس تلوزیون ایسنا، درباره‌ی تنوع موضوعی سریال‌هایی كه طی سال‌های اخیر از وی شاهد بوده‌ایم و دلایل پذیرش ساخت سریال «صاحبدلان» خاطرنشان كرد: همان طور كه بیننده برای تماشای سریالی باید از آن لذت ببرد، من هم از ساختن یك سریال باید لذت ببرم و نمی‌توانم از كاری لذت ببرم مگر آن كه تجربه‌ی جدیدی كسب كنم.

وی در ادامه تاكید كرد: در ساختن یك فیلم یا سریال علاوه بر این كه باید كار را دوست داشته باشم - همان طور كه صاحبدلان را دوست داشتم ـ نوع و شیوه‌ی روایت یك قصه هم برایم مهم است.


هنگام خواندن فیلمنامه به هیچ‌وجه بازیگران را انتخاب نمی‌كنم

محمد حسین لطیفی، درباره اهمیت عوامل و بازیگران كه برای هركدام از نقش‌ها انتخاب شده‌اند، با توجه به حساسیت موضوع سریال‌ «صاحبدلان» اظهار كرد: وقتی برای نخستین بار فیلمنامه‌ را می‌خوانم به هیچ‌وجه بازیگران را انتخاب نمی‌كنم. در این مرحله تنها قصه را می‌خوانم و كاری به این ندارم كه چه چهره‌ای برای چه شخصیتی مناسب است. در مرحله دوم خواندن فیلمنامه است كه انتخاب بازیگران را آغاز می‌كنم.

وی مرحله انتخاب بازیگران را به چیدن یك پازل تشبیه كرد و افزود: چیدن این پازل بسیار مهم است، چرا كه وقتی بازیگر یك نقش، مشخص می‌شود، در پی آن بازیگر نقش مقابلش هم مشخص خواهد شد و اگر بازیگری تغییركند، بازیگر نقش مقابلش هم حتما عوض خواهد شد. بنابراین معمولا تا آخرین كلید خوردن یك سریال نمی‌توان از مجموعه‌ی بازیگران كارهایم نام ببرم.


قطعا نقش خلیل را باید كسی بازی كند كه كمتر در تلویزیون دیده شده

كارگردان سریال «صاحبدلان» در توضیح مطلب بالا، خاطرنشان كرد: به هنگام ساخت این مجموعه احساسم بر این بود كه قطعا نقش خلیل را باید كسی بازی كند كه كمتر در تلویزیون دیده شده است. چهره خاصی از این شخصیت در ذهنم بود كه در مرحله‌ی نخست شاید خیلی‌ها به ذهنم خطور می‌كردند . اما در یك لحظه ذهنم به سمت آقای محجوب رفت و از همان لحظه جز ایشان به كس دیگری فكر نكردم و احساس كردم ایشان بهترین گزینه است.


جز كوثری كسی نمی‌توانست «دینا»‌ی خوبی بازی كند

وی یادآور شد: قبل از آقای محجوب نیز با خانم باران كوثری قرارداد بستیم، چرا كه احساس می‌كردم كسی جز خانم كوثری نمی‌تواند نقش «دینا» را به این خوبی بازی كند.


با جابه‌جایی پوریا پورسرخ با برزو ارجمند نقش تازه‌ای را رقم زدم

این كارگردان درباره‌ی انتخاب نقش‌های دیگر گفت: پس از بازی آقای پوریا پورسرخ در سریال «وفا» احساس می‌كردم كه او بازهم ذهنیت همان جوان عاشق‌پیشه تلویزیون را در بیننده زنده می‌كند. اما به بازی ایشان معتقد بودم و با جابه‌جایی پوریا پورسرخ با برزو ارجمند، نقش تازه‌ای را برای هر كدام رقم زد.

محمد حسین لطیفی به ایسنا گفت: بازیگران نباید نقش‌هایی را كه بیش از این انجام داده‌اند، مجددا تكرار كنند. همان طور كه خودم دوست دارم تجربه‌های جدیدی را كسب كنم و قصه‌های متفاوتی را بسازم. این حق را برای بازیگرانم هم قائلم كه نقش‌های متفاوتی را بازی كنند.


اعتقاد داشتم فیزیك «جلیل» باید متفاوت از «خلیل» باشد

این كارگردان، درباره‌ی بازی محمد كاسبی در نقش «جلیل» اظهار كرد: ایشان یكی از بازیگران بسیار خوب و قدیمی این مملكت هستند. فیزیك خاص ایشان اجازه می‌دهد كه بتوانند هم نقش مثبت و هم نقش منفی را به خوبی بازی كنند. در ابتدا فكری می‌كردم كه باید كمی چهره‌ی دو برادر را شبیه‌تر به هم بگیرم. اما وقتی اسامی بازیگرانی كه امكان همكاری با آن‌ها، وجود داشت را مرور كردم، فكر كردم كه باید تا حدودی از شباهت چهره دور شوم و به پارامتر بازیگری یك بازیگر نزدیك شوم. ضمن این كه اعتقاد داشتم فیزیك «جلیل» باید متفاوت از «خلیل» باشد.

محمد حسین لطیفی، درباره حضور ثریا قاسمی در نقش «عهدیه» گفت: ایشان پیر حرفه‌ی بازیگری هستند، برای بازی در این نقش دو گزینه بیشتر نداشتم كه یكی خود ایشان و دیگری خانم آفرین اویسی بودند. كه در نهایت خانم ثریا قاسمی این نقش را بازی كردند.


پس از خواندن فیلمنامه از بازی در این سریال خوشحال شدند

وی در پاسخ به این پرسش ایسنا كه بازیگرانی كه سریال «صاحبدلان» پذیرفته‌اند، بیشتر تحت تاثیر فیلمنامه بوده‌اند یا كارگردانی محمدحسین لطیفی، تصریح كرد: این پرسش را باید از خود بازیگران پرسید، اما واقعیت این است كه ملاك اولیه این بازیگران كه صحبت می‌كردند و برای این نقش می‌آمدند، خواندن فیلمنامه نبود. اما ایمان دارم كه پس از خواندن فیلمنامه از این كه بازی در این سریال را پذیرفته بودند، خوشحال شدند.


فیلمنامه بسیار كم تغییر كرد

محمد حسین لطیفی در پاسخ به این پرسش كه فیلمنامه سریال «صاحبدلان» تا چه اندازه دستخوش تغییر شده است، گفت: فیلمنامه بسیار كم تغییر كرد و این تغییرات هم در حدی بود كه یك كارگردان ممكن است برحسب سلیقه‌ی خودش در بخش‌هایی دست كوچكی ببرد.

«صاحبدلان» تنها كاری بود كه در طول زندگی حرفه‌ای كارگردانی‌ام، چندان دستخوش تغییر قرار ندادم.


درام این قصه بسیار درست نوشته شده بود

وی درباره این كه تغییر نكردن فیلمنامه «صاحبدلان» به هنگام ساخت به خاطر قوی بودن آن بوده است یا ترس از بهم ریختن مفاهیم؟ متذكر شد: هر دو عامل باعث شد كه فیلمنامه چندان تغییر نكند.

درام این قصه بسیار درست نوشته شده بود و نیاز به این نبود كه در آن تغییر بدهم. تنها آرزویم این بود كه فرصتی یك ماهه داشتم تا با آقای طالب‌زاده می‌نشستیم و شاید كمی از فیلمنامه را كم می‌كردیم به نحوی كه از مفهوم كم نشود.

لطیفی ادامه داد: در فرصت اندكی كه داشتم ترجیح دادم از فیلمنامه كم نكنم. چرا كه معتقد بودم ساخت كامل فیلمنامه بهتر از دست بردن شتابزده در آن است.


« صاحبدلان» در زمره‌ی نخستین گام‌های پرداختن به مضامین دینی

این كارگردان سینما و تلویزیون معتقد است: سریال «صاحبدلان» در زمره‌ی نخستین گام‌های پرداختن به مضامین دینی محسوب می‌شود و در دوره‌های بعدی باید پرداختن به مفاهیم مذهبی را در قالب سریال و درام افزایش داد.


سریالی مانند «صاحبدلان» از آرزوهای من بود

لطیفی ساختن سریالی مانند «صاحبدلان»را از آرزوهای خود برشمرد و افزود: فیلمنامه این سریال به راحتی تصویب نشده بود، بكله دوره‌های و بحث و گفتگوهای بسیاری را گذرانده بود.


ضرورت پرهیز از لغزیدن در وادی خرافات

كارگردان سریال «صاحبدلان» درباره ضرورت پرهیز از لغزیدن در وادی خرافات در مجموعه‌های تلویزیونی و این كه چقدر در صاحبدلان درگیر این مساله بوده است، متذكر شد: ما اساسا با حضور شخصی به نام «اكرم» ضدخرافه عمل می‌كردیم. آن چه نظر نویسنده و كارگردان و سایر عوامل سریال «صاحبدلان» است در پایان این مجموعه مشخص خواهد شد و ما هنوز دو شب دیگر را داریم. اما هیچ كس نمی‌تواند خواب و تعبیر آن را خرافه بداند.

تعبیر خواب در همه جای دنیا علم محسوب می‌شود و در تمام ادیان نیز به آن اشاره می‌شود، اما این كه این خواب چگونه دیده و تعبیر شود، بحثی است كه ممكن است هزار نفر را به خرافه بیندازد. اما در نهایت یك راه وجود دارد كه همان راه صلاح و درست است. بنابراین به نظر می‌رسد مفهومی كه در قصه‌ی سریال «صاحبدلان» مدنظر قرار گرفته بود، اتفاق افتاده است.

محمدحسین لطیفی كه تاكنون سریال‌هایی چون «سفر سبز»، «فرار بزرگ» و «آپارتمان» را كارگردانی كرده است، درباره تاثیرگذاری «صاحبدلان» بر مخاطبان را قابل قبول خواند و افزود: این كه سریالی بتواند بر مخاطبان خود چنان تاثیری بگذارد كه عده‌ای به سمت خواندن ترجمه حتی یك جز از قرآن بروند، اتفاق مباركی محسوب می‌شود.


جمله پایانی تیتراژ

وی درباره‌ی جمله پایانی تیتراژ با عنوان «این كتابی است بی هیچ‌شك برای هدایت پرهیزكاران» توضیح داد: برای درك مفاهیم قرآن باید پرهیزگار بود. چرا كه خود آدم‌ها از قرآن می‌توانند به كفر برسند.


صدای خودم بهتر از دیگران بود

لطیفی كه خود ادای این جمله پایان و برخی آیات قرآن را در خلال سریال «صاحبدلان» بر عهده داشته است، درباره دلایل این مساله گفت: دوستان كه با صدای من آشنا بودند، اصرار داشتند كه جمله پایانی را خودم بیان كنم. اما من احساس می كردم كه شاید دیگران بگویند، بهتر است.

در تست‌های كه داشتیم خود من هم قبول كردم كه خواندن برخی ترجمه‌های قرآن را هم برعهده بگیرم چرا كه صدای خودم بهتر از دیگران بود.

كارگردان «صاحبدلان» با اعلام این كه این مجموعه پس از پخش سی‌امین قسمت به پایان می‌رسد، افزود: پخش این سریال یك شب زودتر از ماه مبارك رمضان آغاز شد و در نتیجه شب قبل از عید سعید فطر نیز به پایان می‌رسد.


زاویه دوربین و نوع نورپردازی

وی در ادامه گفت وگو با سرویس تلویزیون ایسنا درباره زاویه دوربین و نوع نورپردازی كه برای سریال «صاحبدلان» انتخاب شده است و ارتباط آن با مفاهیم مذهبی، خاطرنشان كرد: شاید این اتفاق در ضمیر ناخودآگاه من اتفاق افتاده است، چرا كه دكوپاژ كردن من كاملا ناخودآگاه است و بر اساس آن چه می‌بینیم دكوپاژ می‌كنم. ضمن این كه ارتباط من و ابراهیم غفوری (كه از «وفا» شروع شد) باعث شد كه بسیار به هم نزدیك شویم و در زوایای دوربین، اندازه‌ها و قاب‌ها تفاوت سلیقه‌ای چندانی نداشته باشیم.

در بسیای موارد حس من بر ابراهیم غفوری منتقل می‌شد و ایشان در تمام لحظات همراه من بود. آقای غفوری از قابل‌ترین فیلمبرداران سینما هستند و در ارتباط با نور از تجربه‌ی ایشان بی‌بهره نبودیم.


تا پایان عمر كارگردانی‌ام تمام تلاش خود را خواهم كرد

محمدحسین لطیفی تاكید كرد: تا پایان عمر كارگردانی‌ام تمام تلاش خود را خواهم كرد ـ جز در معدود مواردی، كه گریزی از آن نیست ـ ساده‌ترین دكوپاژ را برگزینم تا بیننده به وجود كارگردان پی نبرد.

بنابراین اگر حركت زائدی وجود داشته باشد، قطعا آن را قطع خواهم كرد و نمی‌گذارم اتفاق بیفتد. چرا كه هر حركت و فرم اضافی وجود كارگردان را در قادر به رخ می‌كشد. وظیفه من همانند یك مادر پرورش كودكانی است كه قرار نیست كسی مرا ببینند، بلكه از نحوه تربیت كودكان است كه به توانایی من پی می‌برند.


درباره‌ی به كارگیری برخی الفاظ ناپسند

این كارگردان درباره‌ی به كارگیری برخی الفاظ ناپسند در سریال «صاحبدلان» با توجه به پخش آن از رسانه‌ای مانند تلویزیون، متذكر شد: احساس یك نویسنده كاملا روی كاغذ می‌آید. من یك چهارم از آن چه آقای طالب‌زاده در فیلمنامه نوشته بودند را اجرا كردم و بسیاری بخش‌ها را خود سانسور كردم. بنابراین دیالوگ‌هایی را جایگزین كردم كه به حس صحنه لطمه نزند.

ضمن این كه از قسمت 12 به بعد، كمتر شاهد چنین دیالوگ‌ها و الفاظی بوده‌ایم.


نمی‌توانم بپذیرم كه از پخش تلویزیون به من برگه‌ای بدهند

وی گفت: تا اندازه‌ای به این كه هر لفظ و صحنه‌ای را نمی‌توان از تلویزیون پخش كرد معتقد هستم، اما این راهم نمی‌توانم بپذیرم كه از پخش تلویزیون به من برگه‌ای بدهند كه در آن نوشته باشد كلمه «خر» را از عبارت «طرف خر مرادش را سوار است» را بردارید!

این اتفاق كه در «صاحبدلان» به وقوع پیوست برای من بسیار عجیب بود وگویی كسانی كه به چنین اتفاقی رای داده بودند تنها كلمه را می‌شنوند و متوجه كل جمله نمی‌شوند. حتی به ما گفتند كه باید جمله «من خر نصیحت‌های تو نمی‌شوم» را برداریم.

محمدحسین لطیفی با اشاره به مثل «نه به آن شوری شور نه به این بی نمكی» تصریح كرد: ناظران پخش نباید سازندگان را بیش از حد تحت فشار قرار دهند و كارگردان نیز باید مراقب آن چه قرار است به روی آنتن برود باشد. اما بپذیریم لحظاتی احساس آدم می‌پذیرد كه چنین جمله‌ای از زبان چنین شخصیتی گفته شود و آن چه در صحنه اتفاق می‌افتد، در كمترین حدی قرار دارد كه در واقعیت شاهد آن هستیم.

وی تصریح كرد: اگرچه عده‌ای از دوستان علاقه‌ای به پخش الفاظی در این حد ندارند. چرا كه ممكن است كودكان نیز مخاطب سریال ما باشند، اما باور كنید بچه‌ها چنین كلماتی را در اندازه‌ای كه در سریال «صاحبدلان» مطرح می‌شود به دفعات شنیده‌اند. اما به هر حال تلویزیون یك وجه آموزشی هم دارد و ممكن است بچه پس از شنیدن عبارتی از تلویزیون آن را تكرار كند.

لطیفی كه انتظار اعمال ممیزهای بیشتری را در قبال «صاحبدلان» داشته است، ابراز خرسندی كرد كه مسوولان شبكه اول با درایتی كه از خود نشان دادند این ممیزی‌ها را به حدمعقول رسانده‌اند.


لینک :

نگاهی به کیفیت سریالهای ویژه ماه رمضان

مروری بر سریالهای ماه مبارک رمضان

سینمای دینی محدود به یک ژانر خاص نیست