تلاوت قرآن دستور صریح خداوند!!
قرآن کلام الله است و معنای «کلامُ الله» آن است که خداوند در حال سخن گفتن با بنده خویش است. از اینرو در محضر قرآن باید رعایت آداب ظاهری و باطنی نمود تا تأثیر معنوی آیات آن بر جان و جسم انسان دو چندان گردد و ابهّت کلام حضرت حق در کردار و گفتار و رفتار او مۆثّر واقع شود.
دستورالعمل بعدی که خداوند توسّط جبرئیل به پیامبر خود ابلاغ میفرماید، خواندن قرآن کریم است. میفرماید:
«وَ رَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتیلا» [1]
یعنی قرآن را با آرامش و آهسته آهسته، تلاوت کن. مقصود از ترتیل آن است که آیات، شمرده شمرده تلاوت شود. گویا اینکه تلاوت کننده با خداوند سخن میگوید و گفت و شنود دارد.
تکرار آیات الهی در آرامش و تقویت اراده پیامبر«صلی الله علیه و آله و سلم» بسیار مۆثر بود و بر اساس همین دستورالعمل، یکی از مهمترین برنامههای زندگی آن حضرت، تلاوت آیات الهی در دل شب بوده است.
پیامبر اکرم«صلی الله علیه و آله و سلم» آیات الهی را با لحنی دلنشین با تأمّل و تدبّر تلاوت میفرمودند. آیات جانبخش و نشاط آفرین قرآن کریم با تلاوت دلنشین آن حضرت هر شنوندهای را به سوی خویش مجذوب میکرد و کمتر کسی را میتوان سراغ داشت که هنگام تلاوت، دل به آن کلمات معجزهآسا نسپارد.
ارتباط با قرآن کریم در سیر و سلوک انسانهایی که خواهان رسیدن به مقامهای عرفانی هستند، بسیار راهگشا است. از اینرو توصیه و سفارش اکید قرآن و روایات و اساتید اخلاق بر این است که تا میتوانید قرآن بخوانید. قرآن این سفارش را در آیه دیگری از سوره مزّمّل به مۆمنان میفرماید: «فَاقْرَۆُا ما تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآن» [2]
قرآن حد یُسر و توانایی را در تلاوت قرآن مطرح فرموده و بدیهی است که این توانایی، حدّ محدودی ندارد و هر چه انسان بیشتر قرآن بخواند، باز در خود احساس میکند توانایی تلاوت آیات دیگری را نیز دارد. هر چند بر قرائت قرآن از روی صفحات آن توصیه شده است، ولی از حفظ خواندن آن در مسیر و در حال استراحت نیز مانعی ندارد. اگر حتّی کسی سواد آنچنانی ندارد، در حد خواندن حمد و سوره نیز از خواندن قرآن غافل نشود.
در روایات داریم شبها موقع خواب سوره واقعه بخوانید، صبحها سوره یس بخوانید، اگر کسی دچار بیماری باشد و با اعتقاد و با حضور قلب، هفت مرتبه سوره حمد را بخواند، بیماری او شفا مییابد
قرآن هیچ زمانی را برای خواندن آیات الهی استثناء نکرده است؛ چنانکه در همین آیه شریفه میخوانیم:
«فَاقْرَۆُوا ما تَیَسَّرَ مِنَ القُرآنِ عَلِمَ أن سَیَکونُ مِنکم مَرضی و آخَرُونَ یَضْرِبُونَ فِی الاَرْضِ یَبْتَغُونَ مِن فَضْلِ اللهِ و آخَرونَ یُقاتِلُونَ فی سَبیلِ اللهِ فَاقْرَۆُوا ما تَیَسَّرَ مِنْهُ...» [3]
یعنی خداوند میداند انسان گاهی مریض است و گاه در حال مسافرت و گاه در حال کسب و تجارت و حتّی گاهی در حال جهاد با دشمنان خداست و در جبهه و خط مقدم در حال کارزار با دشمنان است. با این حال توصیه میکند تا آنجا که میتوانید از آیات قرآن تلاوت کنید.
در قرآن آیهای که برای انجام کاری به این حد توصیه و تأکید شده باشد وجود ندارد و از نظر تأکید در آیات الهی، این آیه منحصر به فرد است. خداوند تبارک و تعالی در سوره قمر مکرّراً میفرماید:
«وَ لَقَدْ یَسَّرْنَا الْقُرْآنَ لِلذِّکرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّکرٍ» [4]
و به راستى ما قرآن را براى تذکر و پندآموزى آسان و قابل فهم کردیم، پس آیا پند گیرندهاى هست؟
میفرماید سفارش به خواندن قرآن و ارتباط با این کتاب انسان ساز، به خاطر این است که ما قرآن را طوری قابل فهم و آسان فرستادیم تا همگان بتوانند از آن استفاده کنند.
قرآن یکی از بهترین اذکار است که باید سالک بر خواندن آن مداومت داشته باشد ، ذکری که در رفع گرفتاری و شفای جسم و جان نیز مۆثر است. چنانکه میفرماید:
«وَ نُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُۆْمِنینَ وَ لا یَزیدُ الظَّالِمینَ إِلاَّ خَساراً» [5]
و از قرآن آنچه را که براى مۆمنین شفا و رحمت است فرو مىفرستیم و بر ستمکاران جز زیان نمىافزاید .
در روایات هم در این مورد بسیار تأکید شده است؛ از جمله این روایت است که میفرماید:
«... وَ سَلُونَا نُعَلِّمْکمْ وَ نُوقِفْکمْ عَلَى قَوَارِعِ الْقُرْآنِ لِکلِّ دَاءٍ» [6]
ارتباط با قرآن کریم در سیر و سلوک انسانهایی که خواهان رسیدن به مقامهای عرفانی هستند، بسیار راهگشا است. از اینرو توصیه و سفارش اکید قرآن و روایات و اساتید اخلاق بر این است که تا میتوانید قرآن بخوانید. قرآن این سفارش را در آیه دیگری از سوره مزّمّل به مۆمنان میفرماید: «فَاقْرَۆُا ما تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآن»
یعنی از هر کجای قرآن که میخواهید ، برای گرفتاری خود کمک بگیرید. قرآن هم شفای جسم دارد و هم شفای روح، با خواندن قرآن و عمل کردن به دستورات مهمّ آن، سلامت جسمی و روحی انسان تأمین میشود.
در روایات داریم شبها موقع خواب سوره واقعه بخوانید، صبحها سوره یس بخوانید، اگر کسی دچار بیماری باشد و با اعتقاد و با حضور قلب، هفت مرتبه سوره حمد را بخواند، بیماری او شفا مییابد.
همچنین خواندن یک ختم قرآن همراه با تدبّر و معنی، باعث نجات از گرفتاری و ناراحتی میشود. خواندن آیاتی مانند:«شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ وَ الْمَلائِکةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قائِماً بِالْقِسْطِ لا إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْعَزیزُ الْحَکیم» [7] و یا مثلاً خواندن سوره حمد با پنج آیه اوّل سوره بقره و یا خواندن «آیة الکرسی» و آیه «آمن الرّسول» و آیات اوّل سوره حدید و آخر سوره حشر، بسیار مورد تأکید واقع شده است؛ زیرا برای رفع گرفتاری و بهوجود آمدن نوعی نشاط حقیقی بسیار مفید است.
بهخواندن سورههای جمعه، الرّحمن، یس و چهار قل نیز بسیار سفارش شده است. و از این قبیل روایات در کتب روائی بسیار یافت میشود. اگر روایات مربوط به کیفیّت خواندن سورههای مختلف قرآن کریم جمع آوری شود، به صورت یک کتاب مجزّا در خواهد آمد.
پی نوشت ها:
[1]. المزّمّل / 4.
[2]. المزّمّل / 20.
[3]. المزّمّل / 20: «اکنون هرچه از قرآن میسّر میشود بخوانید، او میداند که به زودی در میانتان بیمارانی خواهند بود و (عدّهای) دیگر در زمین سفر میکنند (و) در پی روزی خدا هستند، و (گروهی) دیگر در راه خدا پیکار مینمایند. پس هرچه از (قرآن) میسر شد تلاوت کنید.»
[4]. القمر / 17.
[5]. الاسراء / 82.
[6]. وسائل الشّیعة، ج 6، ص 236.
[7]. آلعمران / 18.
بخش قرآن تبیان
منبع :
سایت حوزه
مطالب مرتبط:
راههایی برای ارتباط با قرآن
تفسیر علمی قرآن در ترازو
ذکری که آتش جهنم را خاموش می کند!