عالَم، انگشت به دهان از صبر زینبی

در بین آموزه های دینی مسأله صبر از جمله مسائل چالش بر انگیز می باشد. در روایات، صبر نسبت به ایمان به منزله سر نسبت به سائر جسد شمرده شده است، گویا كسی كه صبر ندارد ایمان ندارد و اساسا خداوند بندگانش را با صبر می آزماید. صبر بر ناملایمات، صبر بر انجام واجبات و صبر بر ترك گناهان. و در این بین صبر بر ناملایمات در بین اولیاء خدا بالاترین و بیشترین موارد را به خود اختصاص داده است.

« فَاصبِر كَمَا صَبَرَ أُولُوا العَزمِ مِنَ الرُّسُلِ وَ لاَتَسْتَعْجِل لَهُمْ » (1)

یعنی: ای پیامبر همانگونه كه رسولان اولوا العزم صبر نمودند تو نیز صبور باش چرا كه از آنان هستی .

و همچنین:

« وَ لَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِنْ قَبْلِكَ فَصَبَرُوا عَلَی مَا كُذِّبُوا وَ أُوذُوا حَتَّی أَتَاهُمْ نَصْرُنَا » (2)

یعنی:ای پیامبر اگر تو را تكذیب می نمایند نا امید و ناراحت نباش رسولان قبل از تو نیز مورد تكذیب واقع شدند اما صبر نمودند و اذیت شدند تا اینكه یاری ما به سراغشان آمد .

داستان موسی و خضر را در سوره مباركه "كهف" همگی با آن آشنا هستیم. از اول تا به آخر موسی در این داستان امتحان صبر داد و دائما جناب خضر به موسی بن عمران می فرمود: « و كیف تصبر »، یعنی: چگونه صبر خواهی نمود؟!! و همانطور كه می دانیم ظاهرا جناب موسی از این امتحانات چند مرحله ای صبر، پیروز بیرون نیامد و این باعث شد كه خضر از او جدا شود .(3)

و همچنین خداوند در مورد جناب ایوب پیامبر می فرماید:

« إنّا وَجَدْناه صابراً نِعْمَ العبدُ إنّه أوّاب » .(4)

یعنی: ما ایوب را بنده ای صابر یافتیم و او نیك بنده ای بود و بسیار توبه كننده !!

و می توان ادعا نمود كه از بین اولیاء خدا هر كدام كه صبر بیشتری داشتند از مقام بالاتری برخوردار بوده اند و شاید علت برتری پیامبر بزرگوار اسلام نسبت به سائر انبیاء در همین مسأله صبر خلاصه شود چرا كه از آن حضرت منقول است كه فرمودند : « ما أوذی نبی مثل ما أوذیت » (5)

و فرموده اند : « البلاء للولاء » (6)

با قطع نظر از این همه آیات و روایات كه ما به گوشه ای از آن اشاره كردیم در زندگی روزمره و عادی خودمان هم دائما در حال تجربه این مسأله هستیم كه هر كس صبورتر و خودنگه دار تر است انسان موفق تری به نظر می رسد و اساسا صبر جلوی بسیاری از حوادث را می گیرد و بسیاری از ناملایمات زندگی از عجول بودن و نداشتن صبر انسان ناشی می شود و انسانهایی كه موفقیت های بزرگ در همین زندگی مادی نیز بدست می آورند در اثر صبر و استقامت است و چه بسا بتوان گفت كه یك علت جهنمی شدن اهل دوزخ عجله آنان بوده است چرا كه وقتی صبر نداشتند دست به دزدی و تجاوز به حقوق دیگران دست می یازیدند .

نكته ای دیگر كه در خور توجه می باشد این است كه اگر كسی از آینده خیر و خوش یك بلا و مصیبت با خبر باشد صبر كردن برای او آسان خواهد بود اما صبر آن وقت سخت می شود كه انسان در حین سختی كشیدن نداند كه عاقبت امر چه می شود به همین خاطر در روایات داریم كه شیعیان ما از ما صبورترند چرا كه ما بر چیزی كه می دانیم صبر می نماییم اما شیعیان ما بر چیزی كه نمی دانند صبر می كنند :‌ « نحن صُبَّر و شیعتنا أصبر منا » . (7)

حال بعد از این مقدمه وارد اصل بحث شویم و آن اینكه چه كسی می تواند مقام صبر زینب کبری سلام الله علیها را درك كند ؟؟!! بانویی كه در یك روز آن همه بلا و مصیبت را تحمل نمود و بلكه قبل از حادثه عاشورا مصیبت مادرش حضرت زهرا سلام الله علیها و پدرش امام علی سلام الله علیه و برادرش امام حسن سلام الله علیه را درك نمود و بعد از عاشورا نیز مصیبت اسیری اهل البیت علیهم السلام را تحمل كرد و از همه این امتحانات سر بلند بیرون آمد.

كدام یك از انبیاء الهی این قدر مصیبت تحمل نموده اند كه زینب كبری سلام الله علیها تحمل نمود به گونه ای كه در تصور هم نمی گنجد. حتی به جرأت می توان گفت كه در بین اهل بیت علیهم السلام نیز هیچ كس به اندازه زینب كبری سلام الله علیها در این دنیای پست مصیبت نكشید و به حق و شایستگی بود كه او را « أم المصائب » نامیدند !!

چگونه می توان تصور نمود كه یك زن آن هم زن كه به طور طبیعی تاب و توان كمتری از مردان دارد، بزرگترین قافله مصیبت عالم در طول تاریخ را راهبری نماید و خم به ابرو نیاورد !! و بعد از توهین آشكار ابن زیاد ملعون كه می گوید "ندیدی كه خدا با برادرت چه كرد؟!" خود را نبازد و زیباتریت جمله عالم را بر زبان جاری سازد و بگوید : « ما رأیتُ إلّا جمیلاً » .

واقعا كدام زن را در تمام عالم سراغ داریم كه بزرگترین و تلخ ترین مصائب عالم در ذائقه او تلخ نیاید و آن را زیبا ببیند؟! این جمع بین مقام صبر و مقام توحید افعالی است كه در نادر از اولیاء خدا اتفاق می افتاده و حتی بسیاری از انبیاء نیز از عهده آن به درستی بیرون نمی آمدند!!

پی نوشت ها:

1- احقاف /35 .

2- انعام /34 .

3- كهف / 67،68،72،75،78،82 .

4- ص /44 .

5- مناقب ج2ص42 و بحار ج39ص56 .

6- میزان الحكمة ج1ص520 .

7- بحار ج24ص216 .

بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان

مطالب مرتبط:

ویژه نامه های رحلت حضرت زینب علیهاالسلام 

نماهنگ های رحلت حضرت زینب علیهاالسلام

نواهنگ های رحلت حضرت زینب علیهاالسلام