چرا نیاز به نبوت؟
در قرآن درباره کلام وحی آمده: تنزیل من العالمین هر اسمی از اسماء الهی بر یک شأن از شئون پروردگار دلالت می کند. اگر می فرمود: تنزیل من الله، باز معنایش این بود: نازل شده از ناحیه خدا. اگر می فرمود: تنزیل من الرحمن، یعنی نازل شده از خدا؛ تنزیل من الرحیم نازل شده از خدا؛ تنزیل من الغفور باز نازل شده از خدا.
ولی اینجا آن اسمها و صفتها هیچ کدام را اسم نمی برد یکی را انتخاب می کند: تنزیل من رب العالمین ، فرود آورده شده از ناحیه آن ذاتی است که شأنش این است که جهانها را پرورش می دهد و به سوی کمال می برد. این در واقع استدلالی است بر نبوت عامه؛ یعنی آیا شما می توانید باور کنید خدا که شأنش این است که رب العالمین است، هر موجودی را در هر مرحله ای که هست – چون استعداد آن مرحله را دارد – به سوی کمالش هدایت و رهبری می کند و پرورش می دهد، انسان را مهمل بگذارد؟
قطعا نه، تنزیل است از آن مقام رب العالمین که آن مقام رب العالمین شأنش این است که همه جهانها را تربیت کند، پرورش بدهد و به کمال برساند و همین شأن رب العالمینی است که اقتضا می کند بر بنده صالح خودش وحی بفرستد برای تربیت بشر.
اهمیت نیاز به نبوت در مسئله آخرت
اگر ما تنها مسئله آخرت را بپذیریم ( برزخ و آخرت و اینها) بدون شک علم و عقل بشر کافی نیست برای تحقیق در مسائل آخرت و تشخیص اینکه چه چیز برای سعادت اخروی نافع است و چه چیز مضر. حتی بشر با علم و عقل خودش اصلا نمیتواند پی ببرد به وجود یک نشئهای. تا امروز هم که علم بشر این همه پیش رفته است هنوز مابعد مرگ به عنوان یک مجهول برای بشر تجلی میکند، هنوز هم واقعا قطع نظر از هر فکری، اگر از نظر کلی بخواهیم ببینیم، به صورت یک مجهول است برای بشر، یعنی نمیتواند این را از نظر علمی صد در صد اثبات کند که چنین چیزی هست (البته یک قرائن و دلائلی هست اما یک امری که از نظر علم، قطعی تلقی شده باشد نیست) کما اینکه از نظر علم نمیتواند این را صد در صد نفی کند بگوید نه، علم کشف کرده که چنین چیزی نیست. جزء مجهولات بشر است. پس اگر مسأله عالم آخرت را که باز خود پیغمبران هستند که اصل وجود آن را خبر دادهاند و راه سعادت و راه شقاوت در آنجا را نشان دادهاند در نظر بگیریم نیاز به انبیاء صد در صد قطعی است و جای بحثی در آن نیست.
آزادی انسان بهترین دلیل نیاز به نبوت
بهترین ره آورد پیامبران نشر حریت و ترویج آزادی ـ به ویژه آزادی فرهنگی است ـ كه ترقّی جامعه در گرو آن است. قران كریم درباره ره آورد آزادی می فرماید:
(الذین یتّبعون الرسول النبی الاُمّی الّذی یجدونه مكتوباً عندهم فی التّوراه و الإنجیل یأمرهم بالمعروف وینهاهم عن المنكر و یحلّ لهم الطیبات و یحرم علیهم الخبائث و یضع عنهم إصرهم والاغلال التی كانت علیهم ...) انعام (151 _ 153) ؛آنان كه از این فرستادة مكتب ندیده كه نام او را درتورات وانجیل نوشته می یابند,پیروی می كنند؛همان پیامبری كه آنان را به كار پسندیده فرمان می دهد و از كارهای ناپسند باز می دارد و برای آنان چیزهای پاكیزه را حلال,و چیزهای ناپاك راحرام می كند واز دوش آنان قیدوبندهایی راكه برایشان بوده است بر می دارد. پس, آنان كه به او ایمان آوردند و بزرگش داشتند و یاری اش كردند واز نوری كه با او نازل شده است پیروی كردند,آنان همان رستگارانند.
انبیا و سفارش به اخلاق ستوده
سفارش به خصلت های ستوده اخلاقی وآداب اجتماعی از اهداف بعثت به شمار می آید. برخی از این سفارش ها عبارت است از : احسان به پدر و مادر , ادای حق وزن و پیمانه، عدالت در شهادت و داوری, وفا به عهد وپیمان , دوری از شرك, كشتن فرزندان از روی فقر و تنگ دستی, نزدیك شدن به كردار زشت و پلشت وناشایست و آلاییدن دست به خون بی گناهان , نزدیك شدن به مال یتیمان جز به قصد اصلاح, دوری ازكم فروشی, برپاداری حق و عدالت و تقوا و پاكی ... .
اخلاق به عنوان رابط بین عقیده و عمل سهم موثری در تهذیب روح دارد. هدف رسمی بعثت، تزكیه نفس و تهذیب روح است و این غرض وزین، همواره با اصلاح اخلاق همراه است؛ به گونه ای كه بخش مهم از ره آورد وحی را توصیه های اخلاقی تشكیل می دهد؛ زیرا اخلاق ستوده هم پشتوانه قانون است وهم مكمل و متمم آن.
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش اعتقادات شیعه تبیان
منابع:
کتابخانه طهور
سایت اندیشه قم
مطالب مرتبط:
