تبیان، دستیار زندگی
حضرت امام خمینی ره فرموده اند: بریدن عضوى از بدن کافر مرده‏اى که خونش محترم نیست و یا مشکوک الحال است، براى پیوند زدن به بدن مسلمان جایز است، و پس از آن احکام بدن مسلمان بر آن جارى مى‏شود، زیرا جزئى از بدن او به شمار مى‏رود. همچنین پیوند زدن عضوى از اعضاى
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

حکم تشریح پیکر مسلمان

تشریح

حضرت امام خمینی(ره) فرموده اند: " بریدن عضوى از بدن کافر مرده‏اى که خونش محترم نیست و یا مشکوک الحال است، براى پیوند زدن به بدن مسلمان جایز است، و پس از آن احکام بدن مسلمان بر آن جارى مى‏شود، زیرا جزئى از بدن او به شمار مى‏رود. همچنین پیوند زدن عضوى از اعضاى بدن حیوان نجس العین مانند سگ به بدن مسلمان اشکالى ندارد، و احکام بدن مسلمان بر آن جارى مى‏گردد و به دلیل آنکه جزئى از بدن شخص زنده به شمار مى‏رود و زندگى در آن جریان یافته است، پاک است و نماز خواندن با آن جایز است." (توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏2، ص: 899، مسأله 63)


سوال: آیا تشریح پیکر مسلمان جایز است؟

حکم اولیه تشریح انسانها، عدم جواز است، اما برخی از فقها (آیات عظام: خامنه‌ای و مکارم شیرازی) می‌گویند، اگر نجات جان مردم و کشف مطالب جدید علم پزشکى، جز از این راه امکان‌پذیر نباشد،‌ تشریح پیکر مردگان آن هم در حد ضرورت اشکال ندارد، ولى واجب است تا حد امکان از جسد میّت مسلمان استفاده نشود.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی خامنه‌ای (مد ظله العالی):

اگر نجات نفس محترمى یا کشف مطالب جدید علم پزشکى که مورد نیاز جامعه است و یا دستیابى به اطلاعاتى راجع به بیمارى که زندگى مردم را تهدید مى‏کند، منوط به آن باشد، تشریح جسد میّت اشکال ندارد، ولى واجب است تا حد امکان از جسد میّت مسلمان استفاده نشود.

حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

تشریح مرده مسلمان برای مقاصد طبی به چند شرط جایز است:

1. مقصود یاد گرفتن و تکمیل اطلاعات طبی برای نجات جان مسلمانان بوده باشد و بدون تشریح این مقصود حاصل نشود.

2. دسترسی به مرده غیر مسلمان نباشد.

3. به مقدار ضرورت و احتیاج قناعت کند و اضافه بر آن جایز نیست، با چنین شرایطی تشریح جایز بلکه واجب است، اما در مورد مرده غیر مسلمان این شرایط لازم نیست.

حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

تشریح پیکر مسلمان جایز نیست.

حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

جایز نیست.

سوال: نظر آیات عظام در مورد اهدای عضو بعد از مرگ مغزی چیست؟

جواب های زیر از دفاتر مراجع تقلید دریافت گردید:

دفتر حضرت آیة الله العظمی خامنه ای (مدظله العالی):

اگر استفاده از اعضاى بدن بیماران مذکور براى معالجه بیماران دیگر، باعث تسریع در مرگ و قطع حیات آنان شود جایز نیست، در غیر این صورت اگر عمل مزبور با اذن قبلى وى صورت بگیرد و یا نجات نفس محترمى متوقف بر آن عضو مورد نیاز باشد، اشکال ندارد.

دفتر حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مدظله العالی):

با رعایت شرایط اشکالی ندارد.

دفتر حضرت آیة الله العظمی سیستانی (مدظله العالی):

قطع اعضاء میت مسلمان جایز نیست و مستلزم دیه است و دفن آن در صورت قطع واجب است مگر این که حیات مسلمانى بر آن متوقف باشد که در این صورت جایز است ولى دیه واجب است. و اگر خودش وصیت کرده باشد دیه ساقط است ولى اگر حیات مسلمانى متوقف نباشد و وصیت کرده باشد عمل به آن مورد اشکال است.

پاسخ دفتر حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی (مدظله العالی):

به نظر اینجانب برداشتن عضو مسلمانی که هنوز فوت نکرده و لو مرگ مغزی او مسلم باشد، جایز نیست.

سوال: آیا پیوند اعضاء موجب محرمیت می شود؟

اسباب محرمیت از نظر اسلام عبارتند از:

1-نسب (تولد و تناسل)

2-سبب(ازدواج و زنا شویی)

3- رضاع (شیر دادن وشیر خوردن)

احکام هر یک از این سه سبب در رساله های عملیه آمده است. (توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏2، ص: 464، مسأله 2384 به بعد)

اما پیوند اعضاء باعث محرمیت نخواهد شد زیرا اولاً از هیچ یک از موارد بالا به حساب نمی آید. ثانیاً عضوی که از بدن انسان یا حیوانی گرفته می شود و به بدن انسان دیگری پیوند زده می شود پس از پیوند عضو بدن او خواهد شد.

حضرت امام خمینی ره در این زمینه فرموده اند:" بریدن عضوى از بدن کافر مرده‏اى که خونش محترم نیست و یا مشکوک الحال است، براى پیوند زدن به بدن مسلمان جایز است، و پس از آن احکام بدن مسلمان بر آن جارى مى‏شود، زیرا جزئى از بدن او به شمار مى‏رود. همچنین پیوند زدن عضوى از اعضاى بدن حیوان نجس العین مانند سگ به بدن مسلمان اشکالى ندارد، و احکام بدن مسلمان بر آن جارى مى‏گردد و به دلیل آنکه جزئى از بدن شخص زنده به شمار مى‏رود و زندگى در آن جریان یافته است، پاک است و نماز خواندن با آن جایز است." (توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏2، ص: 899، مسأله 63)

فرآوری: آمنه اسفندیاری 

بخش احکام اسلامی تبیان


منابع:

سایت اسلام کوئیست

توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏2

مطالب مرتبط:

حنوط کردن میت یعنی چه؟

حکم تدفین شهدای گمنام در مکانهای عمومی

آیا ذمه میت ادا می شود؟

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.