روایتی برای نسل‌ها
تمهیدات راهیان نور باغ موزه دفاع مقدس تهران در گفت‌وگو با سردار اصغر فلاح زاده
اردوهای راهیان نور تنها مختص به کشور ما نیست و از گذشته تاکنون ملت‌ها و کشورها به مقوله جنگ توجه خاصی داشته‌اند، تمامی کشورها از قبیل فرانسه، انگلیس، آلمان، بلژیک و ... که به نحوی با جنگ آشنا هستند یاد و خاطره سربازان و حتی مناطق جنگی خودشان را زنده نگه داشته‌اند، فرانسه در قالب تور، گردشگرانی را به منطقه «نورماندی» که در جنگ جهانی دوم از مناطق حساس درگیری بوده و موزه‌هایی در آنجا ساخته شده است، برای بازدید می‌برد. در ایران علاوه بر جنگ تحمیلی، از جانگذشتگی فرزندان این مرز و بوم از جایگاه و مقام بالایی برخوردار است چرا که ریشه در اعتقادات دینی، مذهبی و ملی ما دارد.
امسال برای سومین سال متوالی با همکاری معاونت اجتماعی و فرهنگی و اداره کل امور ایثارگران شهرداری تهران و شهرداری‌های مناطق 22 گانه کاروان‌های شهروندان تهرانی، راهی سرزمین نور شدند و سردار اصغر فلاح زاده، مدیر اعزام کاروان‌های راهیان نور باغ موزه دفاع‌مقدس در گفتگو با تبیان می‌گوید: تربیت راویان دفاع مقدس از جمله اقدامات باغ موزه دفاع مقدس است که با کاروان‌های راهیان نور به منظور روشنگری و روایت صحیح وقایع آن دوران همراه شدند. وی همچنین به سۆالات خبرنگار پاسخ می‌دهد:
باغ موزه دفاع مقدس تهران چند راوی به مناطق اعزام کرد؟
راویان ما دو گروه هستند، یک گروه کسانی که خودشان در دفاع‌مقدس حضور داشته‌اند و یک گروه هم راویانی که دو سال آموزش مستمر دیده‌اند. گروه اول، در مناطقی که خودشان حضور جدی داشته‌اند، حال یا رزمنده بوده‌اند یا فرمانده بوده‌اند از آن‌ها خواسته‌ایم که آنچه در این منطقه عملیاتی دیده‌اند تشریح کنند. گروه دوم هم راویان آموزش‌دیده‌اند.
55 راوی آموزش دیده در دو مرحله به مناطق اعزام شدند که در مجموع 110 راوی در منطقه حاضر بودند و هر شخص طی هر مرحله 8 روز به روایت پرداخته‌اند که حدود 16 روز مأموریت داشته‌اند. سعی کرده‌ایم از راویان کاملا مطلع، علاقه‌مند و آموزش‌دیده برای انتقال معارف دفاع‌مقدس استفاده کنیم؛ راویانی که برای نخستین‌بار در کشور بیش از دو سال آموزش دیده‌اند.
اولین یادمان دهلاویه، محل شهادت مصطفی چمران، وزیر دفاع و نماینده مجلس شورای اسلامی بود، این منطقه صحنه نبرد ستاد جنگ‌های نامنظم بود
شهرداری تهران چند کاروان به مناطق عملیاتی جنوب اعزام کرد؟
25 گروه در قالب کاروان‌های راهیان نور توسط شهرداری تهران از پنجم اسفندماه 1392 برای زیارت مناطق عملیاتی جنوب کشور و یادمان‌های شهدای آسمانی هشت سال حماسه و اقتدار راهی این مناطق شدند. 22 گروه را کاروان‌های مردمی در از مناطق 22 گانه شهر تهران اعزام شدند. گروهی توسط بسیج مساجد، دفاتر ریاست جمهوری و گزینش شهرداری ثبت نام کردند. گروه بیست و چهارم را اصناف تشکیل دادند و آخرین گروه شامل هیئت‌های لشکر 27 محمد رسول الله (ص) بودند.
اعزام کاروان‌های راهیان نور که به همت باغ موزه دفاع‌مقدس و ترویج فرهنگ مقاومت و امور ایثارگران شهرداری تهران انجام گرفت، تا نهم فروردین‌ماه 1393 ادامه دارد و کاروان‌های اعزامی از مناطق بیست و دوگانه شهر تهران، در طول سفری چهار روزه از مناطق عملیاتی جنوب کشور دیدن کردند.
مکان‌های اقامتی شهرداری تهران رفاه حال زائران را تأمین می‌کرد؟
پادگان دوکوهه یا پادگان شهید احمد متوسلیان که در منطقه دوکوهه در 7 کیلومتری شهر اندیمشک واقع شده است. حسینیه شهید همت در پادگان دوکوهه توسط باغ موزه تهران بازسازی شد و به امکانات رفاهی بهداشتی از جمله دستگاه‌های سرمایشی، سرویس‌های بهداشتی و طبخ غذا مجهز شده است و توسط شهرداری وقف آن مکان شد. پادگان دوکوهه یکی از بزرگ‌ترین پادگان‌های ارتش، پیش از پیروزی انقلاب 57 بود که در دوران جنگ ایران و عراق به طور موقت در اختیار لشکر 27 محمد رسول‌الله قرار گرفت.
در خرمشهر که دومین اقامتگاه کاروان‌هاست در حسینیه کبیره در کوت شیخ ساحلی اسکان می‌یابند که این حسینیه نیز توسط شهرداری تهران بازسازی و مجهز شده است و و در ایام محرم و عزا و مراسم و جشن‌ها در اختیار مردم بومی و ساکن محله است.
سومین اقامتگاه زائران در شهر تاریخی شوش، پادگان شهید درویشی نیز به دست مسئولان شهرداری تهران آماده پذیرایی از زائران شده است.
چه مناطق و یادمان‌هایی مورد بازدید زائران اعزامی شهرداری تهران قرار گرفت؟
اولین یادمان دهلاویه، محل شهادت مصطفی چمران، وزیر دفاع و نماینده مجلس شورای اسلامی بود، این منطقه صحنه نبرد ستاد جنگ‌های نامنظم بود. سرانجام در 27 شهریور 1360، ایران در عملیات شهید مدنی این منطقه را بازپس‌گرفت.
یادمانی نیز برای مصطفی چمران در این منطقه ساخته‌شده‌است که در سال 1384 شهیدی گمنام در محوطه مرکزی آن به خاک سپرده شد. در سحر گاه سی و یکم خرداد 1360، ایرج رستمی فرمانده منطقه دهلاویه به شهادت رسید و شهید چمران، یکی دیگر از فرماندهانش را احضار کرد و خود، او را به جبهه دهلاویه برد تا معرفی کند. شهید چمران در آن منطقه در حین سرکشی به مناطق و خطوط مقدم بر اثر اصابت ترکش خمپاره‌های دشمن به شهادت رسید.
دومین محور بازدید زائران، هویزه است که به خاطر جنگ ایران و عراق شهرت دارد. این شهر با یورش نیروهای عراقی تصرف شد و به طور صد در صد تخریب شد. تنها آثار باقی مانده از شهر، قدمگاه حضرت عباس و خرابه‌های چند ساختمان است. این شهر قدمت زیادی دارد.
رضایت داشتند اما در خواست‌ها و اعتراضات فراوانی برای بازدید از یادمان طلاییه و فکه به دستمان رسید به همین منظور درصدد هستیم تا سال آینده تمهیداتی برای بازدید از این مناطق انجام دهیم
عملیات نامنظم و در نوع خود گسترده نصر به اجرا در آمد و نزدیک به یک‌صد و چهل تن از پاسداران و دانشجویان پیرو خط امام یه فرماندهی شهید سید حسن علم الهدی (فرمانده سپاه هویزه) در حلقه محاصره دشمن قرار گرفته و دلیرانه به شهادت رسیدند. این عملیات دومین تجربه نا موفق ارتش در حملات گسترده بود که به مدت 3 روز به طول انجامید.
اروندکنار یکی دیگر از یادمان عملیاتی دفاع مقدس استان خوزستان در مرز عراق است که تنها رود وحشی اروند و نخل‌های همیشه سبزش می‌دانند ایمان رزمندگان اسلام چه معجزه‌ای در فتح فاو خلق کرد. این منطقه یکی از بخش‌های شبه جزیره آبادان است که در 48 کیلومتری جنوب شرق آبادان و در انتهای جاده آبادان واقع شده است و نام دیگر آن رودخانه وحشی است. این منطقه شاهد یکی از موفق‌ترین و بزرگ‌ترین نبردهای دوران دفاع مقدس بوده است.
در عملیات والفجر 8 غواصان خط شکن سپاه اسلام شبانه از اروند رود گذشته، خط دشمن را شکسته و موفق به آزاد سازی منطقه فاو شدند. این عملیات ضربه مهلکی بر ارتش بعث عراق وارد کرد. یادمان اروند کنار دقیقاً مقابل شهر بندری فاو قرار دارد که اکنون مقدس به قبور مطهر هشت شهید گمنام است و کاروان‌های راهیان نور عاشقانه از سراسر کشور برای زیارت این شهدا و تجلیل از حماسه آفرینان والفجر 8 به این منطقه عزیمت می‌کنند.
در یادمان عملیات فتح‌المبین با فرماندهی مشترک ارتش و سپاه جمعاً به تعداد حدود صد هزار نفر نیرو صورت گرفت و در مقابل ارتش عراق از استعداد حدود 80000 تا 160000 نیرو برخوردار بود. در نهایت عملیات با پیروزی قاطع نیروهای ایران و آزادسازی حدود 2500 کیلومتر مربع از مناطق اشغال شده توسط عراق به پایان رسید. تلفات نیروهای ایران حدود 30000 نفر و تلفات نیروهای عراق 25000 نفر به علاوه 15000 اسیر است.
آیا زائران از این انتخاب یادمان‌ها رضایت داشته‌اند؟
رضایت داشتند اما در خواست‌ها و اعتراضات فراوانی برای بازدید از یادمان طلاییه و فکه به دستمان رسید به همین منظور درصدد هستیم تا سال آینده تمهیداتی برای بازدید از این مناطق انجام دهیم؛ چرا که بیشترین شهدای تهران در این مناطق بوده‌اند، محور گردان یا مهدی (عج) که در عملیات خیبر، خاک طلائیه را با خون سرخ خویش معطر کردند و حرم شهدای گمنام است. در کنار این حرم بود که دست سردار لشگر امام حسین (ع) شهید خرازی از پیکر جدا شد. در نقطه غروب خورشید، جزایر مجنون شمالی و جنوبی قرار دارد که با حرم شهدا حدود هشت کیلومتر فاصله دارد. سه راهی شهادت، نقطه اتصال زمین و آسمان در این منطقه است.
فکه یکی از محورهای اصلی حمله ارتش بعثی عراق به محور شمال خوزستان بود. تعداد زیادی از نیروهای خودی به علت لو رفتن عملیات و تجهیزات فراوان دشمن و میادین مین بسیار در منطقه شهید و مجروح شدند، عده‌ای عقب نشینی کردند اما عده زیادی در این سرزمین جا ماندند، برخی بر اثر تشنگی در بیابان سوزان فکه شهید شدند و عده‌ای به طرزی فجیع توسط دژخیمان بعثی به شهادت رسیدند حتی برخی از مجروحین را زنده به گور کردند.
گردان کمیل، کانال را پاک‌سازی می‌کرد تا به پاسگاه برسد، کانال‌های ذوزنقه‌ای شکل فرانسوی و دوشکاهای سوار شده بر تانک‌های عراقی، مستقیم، جاده را می‌زدند. روز سوم، ارتباط کمیل با مقر قطع شد.
نزدیک کانال کمیل در فکه پای سید مرتضی آوینی روی مین رفت و صدای مهیب انفجار، سکوت منطقه را شکست، آخرین روایت سید مرتضی از فتح او را به آرزوی دیرینه شهادت در این منطقه رساند.
مصاحبه: سامیه امینی
بخش فرهنگ پایداری تبیان
