تبیان، دستیار زندگی
سوره كوثر كه در شأن و منزلت حضرت زهرا(سلام الله علیها) نازل شده، داراى ویژگى ژرف و شگرفى است، به گونه‏اى كه تمام كلمات كلیدى آن؛ یعنى «أعطینا»، «كوثر»، «فصلّ»، «انحر»، «شانى‏ء» و «أبتر»، فقط یك بار در كل قرآن به كار رفته‏اند...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نكته‌های خواندنی درباره حضرت زهرا(سلام الله علیها)

حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها)


سوره كوثر كه در شأن و منزلت حضرت زهرا(سلام الله علیها) نازل شده، داراى ویژگى ژرف و شگرفى است، به گونه‏اى كه تمام كلمات كلیدى آن؛ یعنى «أعطینا»، «كوثر»، «فصلّ»، «انحر»، «شانى‏ء» و «أبتر»، فقط یك بار در كل قرآن به كار رفته‏اند...

1. سوره كوثر كه در شأن و منزلت حضرت زهرا(سلام الله علیها) نازل شده، داراى ویژگى ژرف و شگرفى است، به گونه‏اى كه تمام كلمات كلیدى آن؛ یعنى «أعطینا»، «كوثر»، «فصلّ»، «انحر»، «شانى‏ء» و «أبتر»، فقط یك بار در كل قرآن به كار رفته‏اند.

2. در زبان عربى هنگامى كه گفته می شود: «قامَ لَها»، یعنى این مرد به احترام آن زن از جاى خود برخاست؛ ولى هنگامى كه گفته می شود: «قامَ اِلَیها»، یعنى این مرد به احترام آن زن از جاى خود برخاست و به جهت احترام ویژه‏اى كه براى آن زن قائل بود، چند قدمى نیز به طرف او حركت كرد. در بحار الانوار گفته شده است كه هرگاه حضرت زهرا(سلام الله علیها) نزد پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) می آمدند «قامَ اِلَیها»، (1) یعنى پیامبر(صلی الله علیه و آله) نه فقط به احترام حضرت زهرا(سلام الله علیها) از جاى خود برمی خاستند؛ بلكه به جهت احترام ویژه‏اى كه براى حضرت زهرا(سلام الله علیها) قایل بودند، چند قدمى نیز به طرف او حركت می كردند و سپس حضرت زهرا(سلام الله علیها) را در جاى خود می نشاندند.

3. گاهى حضرت امیرمۆمنان على(علیه السلام) براى تبیین سخنان خود به دیگران، به گفتار و رفتار حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) استناد و استشهاد می كردند. شاید این كار حضرت بدین سبب بوده است كه به مخاطبان خود بگویند: دختر رسول خدا(صلی الله علیه و آله) كه در دامان وحى پرورش یافته‏اند نیز این سخن را گفته و این كار را كرده‏اند.

4. هرگاه امام باقر(علیه السلام) دچار تب می شدند، از پارچه‏اى كه با آب سرد مرطوب شده بود استفاده می كردند و براى شفاى خویش به مادرشان حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) توسل می جستند و با صداى بلند می گفتند: «یا فاطمة بنت محمّد!».

5. امام صادق(علیه السلام) به شخصى كه نام دخترش را فاطمه گذاشته بود، فرمودند: حالا كه نام او را فاطمه گذاشته‏اى، مبادا كه دشنامش دهى یا نفرینش كنى و یا كتكش بزنى!.

یكى از القاب حضرت زهرا(سلام الله علیها) حانیه (با حرف حاء) است، نه هانیه (با حرف هاء). شایان توجه است كه حانیه به معناى زن دلسوز و مهربان (نسبت به همسر و فرزندان) و اما هانیه به معناى زن خدمتكار است. از این رو، هنگام نامگذارى دختران و گرفتن شناسنامه براى آنان، به تلفظ و املاى درست این كلمه توجه داشته باشیم

البته این سخن بدین معنى نیست كه كارهاى ناپسند مذكور را نسبت به دختران دیگر روا بدانیم؛ بلكه نشان دهندهء احترام ویژه براى دخترانى است كه نامشان همسانِ نام حضرت فاطمه(سلام الله علیها) است.

6. هنگامى كه امام جواد(علیه السلام) همسرى براى خویش برگُزیدند، مَهر حضرت زهرا(سلام الله علیها) را مَهر همسرشان قرار دادند. شایان توجه است كه مَهر حضرت زهرا(سلام الله علیها) پانصد درهم نقره و حدوداً معادل یك كیلو و دویست و پنجاه گرم نقره است.

7. پس از رحلت حضرت رسول(صلی الله علیه و آله) نخستین شهید از خاندان رسالت، حضرت محسن(علیه السلام)، فرزند حضرت زهرا(سلام الله علیها) بود كه هنگام هجوم به خانه حضرت زهرا(سلام الله علیها) و بر اثر فشار در از سوى ظالمان و در شش ماهگى سِقط شد. شهید كردن حضرت محسن(علیه السلام) در حقیقت باعث به شهادت رسیدن 31 سادات جهان؛ یعنى سادات محسنى شد. توجه دادنى است كه انتخاب نام محسن از سوى شخص رسول خدا(صلی الله علیه و آله) و پیش از تولد حضرت محسن(علیه السلام) صورت پذیرفته است.

کوثر

8. از فرزند محدّث قمى(ره) پرسیدند: چه چیز باعث شد كه مردم این همه از كتاب پدرتان «مفاتیحُ الجِنان» استقبال كنند و آن را در خانه خود داشته باشند؟ وى در پاسخ گفت: یكى اخلاص پدرم و دیگر اینكه ایشان ثواب همه این كتاب را به حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) هدیه كرده بود.

9. عالِم ربّانى و عارف صمدانى، مرحوم آیت اللّه‏ ملاعلى معصومى همدانى، فرموده بودند كه براى برآورده شدن حاجات و توسل به حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها)، 530 بار بگویید: «اَللّهُمَّ صَلِّ عَلى فاطِمَةَ و أَبیها و بَعلِها و بَنیها بِعَدَدِ ما أَحاطَ بِهِ عِلمُكَ؛ خدایا! به تعداد آنچه دانش تو بر آن احاطه دارد، بر فاطمه و پدر و همسر و فرزندانش درود فرست.» یا 530 بار بگویید: «إِلهى بِحَقِّ فاطِمَةَ و أَبیها وبَعلِها وبَنیها والسِّرِّ الْمُسْتَودَعِ فیها؛ خداى من! به حق فاطمه و پدر و همسر و فرزندانش و آن راز به ودیعه نهاده شده در وجود او، [حاجاتم را برآورده كن].» شایان توجه است نام مبارك فاطمه كه حرف پایانى آن تاء گِرد عربى است، طبق حساب حروف اَبجَد با عدد 530 برابر است. همچنین طبق همین حساب، نام «زهراء» با عدد 214 و «یا زهراء» با عدد 225 برابر است.

10. شمارى از حدیث پژوهان عقیده دارند اینكه گفته می شود: عبارتِ «لَولاكَ لَما خَلَقتُ الأَفلاكَ و لَولا عَلِىٌّ لَما خَلَقْتُكَ ولَولا فاطِمَةُ لَما خَلَقْتُكُما؛ اگر تو نبودى، هستى را نمی آفریدم و اگر على(علیه السلام) نبود، تو را نمی آفریدم و اگر فاطمه(سلام الله علیها) نبود، تو و على(علیه السلام) را نمی آفریدم»، حدیث قدسى و از سوى خداوند بزرگ و خطاب به پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) بوده، در كتابهاى معتبر حدیثى و جوامع مستند روایى دیده نشده است. از این رو، هم معنى و دلالت این حدیث را باید دوباره پژوهید و هم سند و مدرك آن را؛ به ویژه نباید این حدیث را به گونه‏اى معنى و تبیین كنیم كه از آن، برترى مقام و منزلت حضرت امیرمۆمنان على(علیه السلام) نسبت به پیامبر اكرم(صلی الله علیه و آله) و برترى مقام و منزلت حضرت زهرا(سلام الله علیها) نسبت به آن دو برداشت شود.

از فرزند محدّث قمى(ره) پرسیدند: چه چیز باعث شد كه مردم این همه از كتاب پدرتان «مفاتیحُ الجِنان» استقبال كنند و آن را در خانه خود داشته باشند؟ وى در پاسخ گفت: یكى اخلاص پدرم و دیگر اینكه ایشان ثواب همه این كتاب را به حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) هدیه كرده بود

11. شنیده و یا خوانده‏ اید هنگامى كه حضرت زهرا(سلام الله علیها) را میان كفن گذاشته و فرزندانشان كنار ایشان بودند، ناگهان حضرت ناله‏اى كردند و دستان خود را از میان كفن بیرون آوردند و امام حسن و امام حسین(علیه السلام) را در آغوش گرفتند و.... گفتنى است مرحوم علامه مجلسى(ره) هنگام نقل این حدیث می فرمایند: این حدیث را در برخى از كتابهایى دیدم كه معتبر نیستند و نمی توان به آنها استناد كرد؛ ولى دوست داشتم كه این حدیث رابیان كنم. (2)

از این رو، همهء ما و به ویژه سخنوران و مداحان اهل بیت عصمت و طهارت(علیهم السلام)، در نقل و بیان این گونه احادیث، خصوصاً براى مخاطبانى كه پذیرش فرا عقلى و ماوراى طبیعى‏شان كم‌تر است، دقت و تحقیق بیش‌ترى كنیم و سپس با دلیلهاى معتبر علمى و استنادهاى صحیح حدیثى، به نقل و بیان آن بپردازیم؛ زیرا: «رُبَّ مَشهورٍ لاأَصلَ لَهُ؛ چه بسا چیزهاى مشهورى كه بى‏پایه و ریشه‏اند.»

12. یكى از القاب حضرت زهرا(سلام الله علیها) حانیه (با حرف حاء) است، نه هانیه (با حرف هاء). شایان توجه است كه حانیه به معناى زن دلسوز و مهربان (نسبت به همسر و فرزندان) و اما هانیه به معناى زن خدمتكار است. از این رو، هنگام نامگذارى دختران و گرفتن شناسنامه براى آنان، به تلفظ و املاى درست این كلمه توجه داشته باشیم.

13. میان برخى از مردم، معروف است صدقه دادن به فقیرهایى كه سید و از فرزندان حضرت زهرا(سلام الله علیها) هستند حرام است و بدین جهت نباید به آنها صدقه داد. گفتنى است كه صدقه بر دو نوع است: یكى صدقهء واجب، مانند زكات مال و زكات فطره و دیگرى صدقه مستحب، مانند كمك كردن و پول دادن به فقیران. آنچه از نظر شرعى و فقهى حرام است، فقط دادن زكات مال و زكات فطره از سوى افراد غیرسید به سید است. پس دادن زكات واجب از سوى سید به سید و نیز دادن صدقه مستحب از سوى غیرسید به سید اشكالى ندارد.

پی نوشت:

1)بحار الانوار، ج 37، ص 71.

2) بحار الانوار، ج 43، ص 174.

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان


منبع: کتاب حضرت زهرا(سلام الله علیها) / معاونت تبلیغ و آموزشهای کاربردی حوزه علمیه قم/ چاپ اول-1390 .

مطالب مرتبط:

بزرگ بانوی اسلام از منظر دنیای غرب

آداب همسرداری در فرهنگ فاطمی

زن یا مادر؟! مسئله این است

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.