تبیان، دستیار زندگی
شیزوفرنی یا همان اسکیزوفرنی (Schizophrenia) اختلال عصبی و ذهنی است که تشخیص بین چیزهای واقعی و چیزهایی غیر واقعی را با مشکل مواج می کند...
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : الهه گودرزی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

علائم شیزوفرنی کدامند؟


شیزوفرنی یا همان اسکیزوفرنی (Schizophrenia) اختلال عصبی و ذهنی است که تشخیص بین چیزهای واقعی و چیزهایی غیر واقعی را با مشکل مواج می کند. اختلال در تفکر صحیح، مدیریت احساسات، برقراری ارتباط با سایر افراد و نیز عملکرد صحیح از دیگر مشکلات همراه با این بیماری است. اما این به معنای ناامیدی نیست. شیزوفرنی می تواند با موفقیت کنترل شود.


اسکیزوفرنی

شیزوفرنی اختلالی مغزی است که بر روش تفکر، فعالیت ها و نیز دیدن دنیا تاثیر می گذارد. همانطور که گفتیم بیماران مبتلا به شیزوفرنی در تشخیص امور واقعی و غیر واقعی دچار مشکل هستند و در بیشتر موارد به سمت امور غیر واقعی کشیده شده و از زندگی واقعی دور می شوند.

آنها ممکن است چیزهایی را ببینند یا بشنوند که وجود ندارند. به صورت عجیب و گیج کننده ای صحبت کنند، بر این باور باشند که دیگران قصد آزار و اذیت آنها را دارند و یا بر این باور باشند که همواره در مرکز توجه دیگران قرار دارند.

با وجود این خط تیره بین واقعیت و تخیل، شیزوفرنی زندگی روزمره و مذاکرات و همزیستی با این دنیا را سخت و خیلی وقت ها به صورت جنگ وگریز در می آورد. در مقابل بیماران مبتلا به شیزوفرنی در پاسخ به این زندگی آزاردهنده به فردی دست پاچه، خجالتی و همواره در ترس از این زندگی تبدیل می شوند. البته در برخی موارد، مخصوصا در موارد شدید بیماری، بیمار به فردی هنجار گریز تبدیل خواهد شد.

در بیشتر مبتلایان، شروع بیماری در اواخر دوره نوجوانی و یا اوایل بزرگسالی بوده است. اگرچه شروع این بیماری در سنین میانسالی و یا کهنسالی نیز ممکن است. در موارد نادر شیزوفرنی حتی کودکان و بچه های دبستانی را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.

به طور کلی، هرچه شروع این بیماری در سنین کمتر و زودتر باشد، علائم آن نیز شدیدتر خواهد بود. به نظر می رسد شدت این بیماری در مردان بیشتر از زنان است.

همانطور که گفتیم بیماری شیزوفرنی اگرچه یک بیماری مزمن است، اما کمک هایی برای درمان و یا حداقل کاهش عوارض آن وجود دارد. با حمایت روحی، درمان های بالینی و دارو درمانی، بیمار مبتلا قادر خواهد بود تا زندگی آرام و مستقلی داشته و از این زندگی لذت برد.

اما مرحله ی اول، شناخت علائم و نشانه های این بیماری است. مرحله ی دوم، جستجوی بدون تاخیر برای پیداکردن راه حل کمکی و مرحله سوم، پیگیری درمان است. با انتخاب یک روش درمانی خوب و حمایت از بیمار، بیمار مبتلا به شیزوفرنی زندگی شاد و آرامش بخشی خواهد داشت.

مبتلایان به شیزوفرنی، در تمرکز بر افکار و ماندن بر فکر قبلی دچار مشکل اند. از این رو آنها ممکن است به یک سوال با تاخیر و نیز به طور کاملا بی ربط پاسخ دهند، مثلا صحبتشان را با یک موضوع شروع کنند، ولی با موضوعی کاملا متفاوت به پایان رسانند

تصورت غلط درباره شیزوفرنی

1- شیزوفرنی همان اختلال چند شخصیتی است.

حقیقت: اختلال چند شخصیتی اختلالی متفاوت و با شیوع بسیار کمتری از شیزوفرنی است. بیماران مبتلا به شیزوفرنی  چند شخصیتی نیستند، بلکه آنها کاملا از دنیای واقعی به دور هستند.

2- شیزوفرنی شرایطی نادر است.

حقیقت: شیزوفرنی نادر نیست. خطر ابتلا به شیزوفرنی در طول زندگی را یک مورد در هر صد نفر محاسبه کرده اند. قطعا این عدد نشان دهنده یک بیماری نادر نیست.

3- بیماران مبتلا به شیزوفرنی افرادی خطرناک هستند.

حقیقت: اگرچه توهم ها و تخیل های این افراد گاهی اوقات منجر به رفتارهای خشن و خطرناک می شود، ولی بیشتر مبتلایان به شیزوفرنی هیچ خطری را برای سایر افراد ایجاد نمی کنند.

4- به این افراد نمی شود هیچ کمکی کرد.

حقیقت: اگر راهکارهای درمانی مناسب برای طولانی مدت به کار گرفته شوند، کمک به این بیماران دور از دسترس نیست.

علائم شیزوفرنی

در مرحله اولیه ابتلا به بیماری بیشتر افراد مبتلا به این اختلال معمولا عجیب، برانگیخته، بی احساس و گوشه نشین به نظر می آیند. آنها خودشان را از مردم دور می کنند، حرف های عجیب و غریب می زنند و بیشتر اوقات چیزی را با خود زمزمه می کنند و زندگی جدید برای خود رقم می زنند که با سایر افراد متفاوت است. آنها ممکن است سرگرمی ها و فعالیت هایی را که تا به حال داشته اند کنار بگذارند و عملکردشان در محل کار یا تحصیل کاهش چشمگیری پیدا کند.

اما شایع ترین علائم اولیه شیزوفرنی

- دوری از اجتماع

- خصومت و یا مشکوک شدن به افراد و نزدیکان

- بد شدن وضعیت بهداشت شخصی

- زل زدن در هنگام نگاه کردن و نیز عجیب نگاه کردن به اطراف و اشخاص

- عدم توانایی در گریه کردن، شادی کردن و به طور کلی در اظهار احساسات

- گریه و خنده نامعقول و عجیب

- افسردگی

- بی خوابی و یا خوابیدن بیش از حد و زیاد

- صحبت های عجیب و غیر منطقی

- فراموشی و اختلال در تمرکز

- واکنش افراطی به انتقاد

- استفاده عجیب از کلمات یا راه و روش صحبت کردن

علائم شیزوفرنی در مرحله دوم ابتلا

این پنج علامت شاخصه های اصلی شیزوفرنی اند: هذیان، توهم، صحبت کردن عجیب و غیرقابل فهم برای عموم، رفتارهای آشفته و همچنین رفتارهایی که به آنها علائم منفی شیزوفرنی می گویند.

با این حال علائم ابتلا به شیزوفرنی می تواند از فردی به فرد دیگر هم از نظر شدت و هم از نظر نوع رفتار کاملا متفاوت باشد و اینطور نیست که بگوییم تمام افراد مبتلا به شیزوفرنی تمام علائم را خواهند داشت. این را هم بدانیم که این علائم همچنین می توانند در طی زمان تغییر کنند.

در اینجا به دو مورد از شایع ترین علائم شیزوفرنی می پردازیم.

1- توهم و هذیان

توهم در واقع یک ایده و احساس درباره مسائل و اموری است که حقیقت ندارد. توهم عارضه و علامت شایع شیزوفرنی است که در بیش از 90 درصد مبتلایان دیده می شود. شایع ترین انواع توهم این بیماری موارد زیر هستند:

- توهمات آزار و اذیت

باور اینکه سایر افراد می خواهند فرد را اذیت کنند. این بیماران اغلب این توهم را این گونه بیان می کنند که "آنها می خواهند من را بگیرند" . خیلی وقت ها نیز ایده های دیگری برای آزار می بینند، مثلا می گویند: "مریخی ها می خواهند من را بگیرند و با اشعه رادیواکتیو سمی کنند".

- توهمات مرجع

این گونه توهمات باعث می شود این بیماران هر گونه اتفاق و علامت از محیط طبیعی را مربوط به خود بدانند؛ مثلا وقتی که درختان نگاه می کنند که باد برگ های آنها را تکان می دهد، وقتی به رادیو گوش می کنند و یا تلویزیون نگاه می کنند، خود را تنها مخاطب حرف ها و تغییرات محیط می دانند.

- توهم بزرگ بودن و شهرت

در این شرایط افراد فکر می کنند که در جایگاه اشخاص بزرگ یا معروف تاریخ هستند؛ مثلا خود را رهبران انقلابی تاریخ، بازیگران و هنرمندان معروف و ... می دانند. خیلی وقت ها برای خود قدرت ماورالطبیعی در نظر می گیرند. احساس می کنند پرواز می کنند.

- توهم کنترل

خیلی وقت ها احساس می کنند که رفتار و افکارشان تحت سلطه دیگران است؛ مثلا می گویند خورشید رفتار من را کنترل می کند، و یا آن شخص سعی دارد افکار من را بخواند.

2- صحبت های نامعقول

تکه تکه فکر کردن یکی از ویژگی های شیزوفرنی است. این ویژگی بیشتر در نحوه سخن گفتن این افراد تظاهر می کند.

مبتلایان به شیزوفرنی، در تمرکز بر افکار و ماندن بر فکر قبلی دچار مشکل اند. از این رو آنها ممکن است به یک سوال با تاخیر و نیز به طور کاملا بی ربط پاسخ دهند، مثلا صحبتشان را با یک موضوع شروع کنند، ولی با موضوعی کاملا متفاوت به پایان رسانند. متناقض با گفته های قبلی شان حرف بزنند و یا صحبت هایی کاملا غیر منطقی داشته باشند.

اگرچه بیشتر این علائم، علائمی هستند که به اختلالات بالینی زیادی و نه تنها شیزوفرنی ربط داده می شوند، اما بیشترین ارتباط را با شیزوفرنی دارند.

پس اگر یک تغییر رفتار جدید منجر به مشکلاتی در روابط شما با اعضای خانواده، دوستان و نزدیکان شد، هرچه سریع تر برای پیشگیری از اختلالات جدی تر به پزشک مراجعه کنید.

اگر علت این تغییر رفتار شیزوفرنی و یا مشکل بالینی دیگری باشد، درمان هرچه سریع تر احتمال موفقیت را بیشتر خواهد کرد.

در مطالب بعدی به تفضیل در خصوص علل و انواع این بیماری بحث خواهیم کرد.

الهه گودرزی

بخش سلامت تبیان


مطالب مرتبط:

اسکیزوفرنی یا روان‌گسیختگی

علائم اسکیزوفرنی

راه‌های درمان بیماری اسکیزوفرنی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.