تبیان، دستیار زندگی
از امام مجتبی علیه السلام نقل شده که: شهر هایی داریم که در آن شهر ها امامی نیست جز من و برادرم حسین علیهما السلام اما آنها به نظر میاید که در عرض همین عالم باشند نه در طول این عالم.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : مریم جعفری
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

برتری معصومین به انسان‌های قبل از حضرت آدم

حضرت محمد

برتری امامان معصوم بر سایر مخلوقات و انسان ها حتی انبیاء الهی و کیفیت خلقت و زمان خلقت آن بزرگواران از مباحثی است که مطالب فراوان و گاه متفاوت درباره آن مطرح شده است. در این مقاله بر آن هستیم چکیده ای از این سخنان را ارائه دهیم.


کسانی که اول خلق شدند

رسول گرامی اسلام و اهل بیت بزرگوارشان نه تنها اولیتشان نسبت به انسان ها بلکه نسبت به همه موجودات و مخلوقات، حتی قبل از همه فرشتگان بوده؛ اما این قبلیت به لحاظ زمانی نیست زیرا از لحاظ زمانی ابتدا حضرت آدم خلق شد و قریب به صد پشت از فرزندان آدم گذشت که پیامبر اکرم به دنیا آمدند اما به لحاظ رتبی و مقامی و به عبارتی به لحاظ وجود نوری، پیامبر اکرم صادر نخستین و عقل اول و "اول ماخلق الله" می باشند که بقیه موجودات به طفیل او و به یمن وجود چنین نور مقدسی آفریده شدند.

بر اساس بعدیت مقامی و رتبی؛ پیامبر از جهتی اول می باشد و از جهتی آخر، اولیت از جهت رتبه و مقام نورانیت و خاتمیت از جهت زمانی و وجود مادی، که از فرزندان حضرت آدم بوده اند. بنابر نقلی که در تورات هست قریب به 6500 تا 7000 سال بعد از حضرت آدم، پیامبراکرم خلق شدند.

از ظاهر برخی آیات اینطور برمی آید که موجودات دیگری شبیه به انسانهای فعلی قبل از آدم ابوالبشر در روی کره زمین بوده اند. این مطلب را، علم تایید می کند و علم الاشیا قائل به وجود موجوداتی شبیه انسان در پانصد هزار سال پیش نیز می باشد.

امام باقر(علیه السلام) به جابر بن یزید می گوید: گویا تو گمان می کنی که خداوند فقط این عالم را آفرید و بس و همچنین گمان می کنی که خداوند بشری غیر از شما نیافریده است؟ آری به خدا قسم خداوند هزار هزار عالم و هزار هزار آدم آفرید و تو در آخر این عالم ها و آدم ها هستی.(1)

و در روایت دیگری از امیرالمومنین علیه السلام هست که وقتی در مورد مخلوقات قبل از وجود آدم ابوالبشر از حضرت سوال می شود حضرت در جواب می فرمودند اگر بارها هم سوال کنی که قبل از آنها نیز باز مخلوقی دیگر بوده اند، باز می گویم بله بوده اند.(2)

از امام مجتبی علیه السلام نقل شده که:" شهر هایی داریم که در آن شهر ها امامی نیست جز من و برادرم حسین علیهما السلام" اما آنها به نظر میاید که در عرض همین عالم باشند نه در طول این عالم

مرحوم علامه طباطبائى (ره) در ذیل آیه 1 سوره نساء مى گوید: از ظاهر آیه برمى آید که مراد از "نفس واحده"، آدم و مراد از "زوجها" حوا است که پدر و مادر نسل انسان اند و ما نیز از آن نسل هستیم.

اما اینکه آیا آنها هم مکلف بوده اند و از لحاظ عقلانی و شعور در حدی بوده اند که می توانستند مکلف به تکالیف الهی باشند یا خیر؛ و در نتیجه نیاز به پیغمبر و تشریع داشته باشند، این امر ثابت نشده و به نظر میاید که هر چند از لحاظ ظاهری شکل و شمایل انسان را داشتند اما از لحاظ شعور و استعداد، در حدی نبوده اند که نیاز به رسول و راهنما و تشریع داشته باشند.

مرحوم علامه طباطبائی قدس‏سره به استناد آیه 30 سوره بقره «و چون پروردگارت بر فرشتگان گفت: من می‏خواهم در زمین جانشینی قرار دهم، گفتند: آیا می‏خواهی در روی زمین موجودی قرار دهی كه تباهی كند و خون ها بریزد؟ با این كه ما تو را به پاكی می‏ستائیم و تقدیس می‏گوئیم؟ گفت: من چیزهایی می‏دانم كه شما نمی‏دانید»؛ می‏فرماید كه قبل از دوره كنونی، دوره‏های دیگری بر نوع بشر گذشته است كه ملائكه از خونریزی آنان اطلاعاتی داشتند.

حال اگر فرض کنیم در حدی از شعور و عقلانیتی بودند که نیاز به تشریع داشته اند، سوال اینست که آیا ائمه ما ائمه آنها بوده اند؟ جواب می دهیم خیر؛ هر چند در روایات داریم که از امام مجتبی علیه السلام نقل شده که:" شهر هایی داریم که در آن شهر ها امامی نیست جز من و برادرم حسین علیهما السلام" اما آنها به نظر میاید که در عرض همین عالم باشند نه در طول این عالم. پس پیامبر ما و ائمه ما اختصاص به نسلی دارند که ما در آن هستیم، اگرچه اجنه نیز همچون ما مکلفند.

امام باقر(علیه السلام) به جابر بن یزید می گوید: گویا تو گمان می کنی که خداوند فقط این عالم را آفرید و بس و همچنین گمان می کنی که خداوند بشری غیر از شما نیافریده است؟ آری به خدا قسم خداوند هزار هزار عالم و هزار هزار آدم آفرید و تو در آخر این عالم ها و آدم ها هستی

چکیده:

بنابر روایات متعدد از معصومین در خلقت نورانی نه بحث زمان هست نه بحث تکلیف؛ و وجود نورانی پیامبر اکرم و ائمه معصومین مقدم بر تمام مخلوقات هر عصر و زمانی می باشند، البته قبلیت به لحاظ رتبی است نه زمانی و آنها اول ماخلق الله هستند. زمان از حرکت ماده حاصل می شود وعالم ماده سه بعد دارد طول و عرض و ارتفاع و زمان نیز بعد چهارم ماده می باشد پس در عالم ملکوت که زمان نیست قبلیت و بعدیت معنی ندارد و اینگونه امور(برتری) به لحاظ رتبی می باشد.

پی نوشت:

(1) خصال، ج 2، ص 450 و نیز بحارالانوار، ج 63، ص 82 – 83

(2)  تاریخ طبری

سید صدرالدین مرتجی   

بخش اعتقادات شیعه تبیان


مطالب مرتبط:

خلقت جهان عظیم تر است یا انسان؟

مراحل پیدایش انسان در قرآن

مهم‌ترین امتیاز انسان

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.