باور کن عمل کنی مشکلاتت حل میشه!

هر گوشه ای چیزی افتاده و بسیاری از وسایل جای مشخصی ندارند. باید به ذهنت بسپاری که شانه را اینجا گذاشتی و مسواک را آنجا و مداد را ... . برنامه هایت هم قرار و قاعده خاصی ندارند. لذا هر موقع هر چه پیش آمد انجام می دهی و هر کس می تواند وقتت را به خودش اختصاص دهد. همه قرارهایت را به ذهن سپرده ای و مرتب در حال مرور هستی که یادت نرود، امروز می خواستی به کی زنگ بزنی و فردا قرار است به کجا بروی. اما باز یادت می رود که دو هفته پیش قرار گذاشته بودی به مادر بزرگت سر بزنی و داروهایش را برایش بگیری.

وصیت مهم امیر المومنین (علیه السلام) بعد از ضربت خوردن

وصیت مهم امیر المومنین (علیه السلام) بعد از ضربت خوردن، شامل این نکته مهم است که: اوصیکم بتقوی الله و نظم امرکم ...، شما و همه فرزندان و خاندانم و هر که این وصیتم به او می رسد را به تقوای الهی و نظم در زندگی و ... سفارش می کنم.(1)

پس به طور قطع این چند محور، از مهمترین اصول زندگی موفق است.

نظم امام خمینی (رحمه الله علیه)

نظم و ترتیب شگرف در زندگی انسان بزرگی چون امام خمینی (ره) در حدی بوده که ضمن پرداختن به کلیه اخبار و برنامه های جهانی، کشوری، خانوادگی و شخصی، این قدر اهل مطالعه و خواندن قرآن و دعا بودند که سالی یک بار قرآن و دو بار مفاتیح خود را به ناچار عوض می کردند.

نظم ذهنی پیامد نظم در امور

همانطور که برای نظم بخشیدن به اشیا و ابزار اطرافمان نیازمند طبقه بندی و تعیین مکانی مشخص برای هر نوع وسیله ایم، برای ساماندهی ذهن نیز نیازمند تقسیم بندی و قرار دادن هر موضوع در قسمت مربوط به خود هستیم.

ذهن طبقه بندی نشده، مثل یک انبار بزرگ است که هر چیزی کنار دیگری گذاشته شده و سراسر آن قابل رویت است. اگر کبریتی در این سو بیفتد، کل آن را دود و آتش فرا خواهد گرفت.

حضرت علی(علیه السلام) می فرماید: «اگر از چیزی ترسیدی به سمت آن حرکت کن.» این اصل، از اصول ریسک پذیری است. مراد از ترس در این جا بیش تر واهمه ذهنی و ترس خیالی است و حضرت علی(علیه السلام) بر سرعت عمل و از دست ندادن فرصت ها تاکید می ورزد

برای منظم شدن چه کنیم؟

بهتر است به جاى 'مدیریت زمان' از اصطلاح 'مدیریت خود' استفاده كنیم. زمان چیزى تغییرپذیر و كم یا زیاد شونده نیست، چیزى است كه به طور مساوى در اختیار همگان است. براى استفاده از این موهبت مساوى، این ما، به عنوان مدیر هستیم كه باید خود را براى استفاده درست از آن آماده كنیم. برنامه ریزى زمان، قبل از آن كه واقعا به زمان برگردد، به برنامه ریزى شخص برمى گردد.(2)

برای منظم شدن نکات زیر توصیه شده است:

1. طبقه بندی ظاهری وسایل خود

برای منظم شدن اگر به ساماندهی و طبقه بندی ظاهری وسایل خود همت کنیم، به نظم و دقت ذهنی بالاتری می رسیم. لذا هر وسیله ای توجه ما را به خود جلب نمی کند و فکر این که داخل کمد و کشومان به هم ریخته است، ما را آشفته حال نمی سازد، بنابراین می توانیم تمرکز خود را بر کارهای مهمتر قرار دهیم.

2. تهیه دفتری برای ثبت قرارها و برنامه های روزانه

اگر بخواهیم همه قرارها و برنامه هایمان را حفظ کرده و مرور کنیم، ذهنی همیشه مشغول به این یادسپاری و یادآوری ها خواهیم داشت. به جای این کار می توان برنامه ها را به طور مرتب در دفتری یادداشت کرد و مشغولیت های ذهن را به آن دفترچه منتقل نمود.

3. هر موضوعی را در قسمتی مجزا بررسی کنیم

اگر دیوارکشی ذهنی پیدا کرده و هر موضوعی را در قسمتی مجزا بررسی کنیم، هر رویدادی تمام فکر و ذکر انسان را به خود جلب نمی کند و هر خبر شاد یا غمگین و هر نگرانی و مسئله ای ما را از پرداختن به موضوعات و کارهای دیگر باز نمی دارد، در نتیجه سایر فعالیت های فکری را به خاطر یک مسئله تعطیل نمی کنیم.

4. فعالیت هایمان را با اهداف بلند مدت خود هماهنگ کنیم

همواره در پی یافتن راه هایی باشیم که عملکرد ما را کاملا متحول کند; به گونه ای که فعالیت هایمان با اهداف بلند مدت ما بیش تر هماهنگ شود.

5. مهمترین کارها را شناسایی کنیم

تردید و دودلی از عوامل مهم اتلاف وقت است. در 80 درصد موارد باید وقتی ایده ای خاص به ذهن مان می رسد، در مورد اجرا یا عدم اجرای آن قاطعانه تصمیم بگیریم. پیوسته در پی یافتن راه هایی باشیم که وقت و امکاناتمان را بر مسائلی که بیش ترین ارزش را برای رشد و تعالی ما دارند، متمرکز کند.

6. سرعت عمل داشته باشیم

سرعت عمل در کار شرط اساسی موفقیت است. شور و شوقِ عملکرد سریع را در خود پرورش دهید. «پیشرفت و ترقی از آن افرادی است که سرعت عمل دارند. افراد مردد آن قدر طول می دهند که همه چیز خراب می شود.» بنابراین، اگر می خواهید از پیشتازان حرفه و مقطع و رشته تحصیلی خود باشید، باید در کار خود به داشتن سرعت و قابل اعتماد بودن مشهور شوید و تردید و دو دلی را، مگر در موارد ابهام، از خود دور سازید.

حضرت علی(علیه السلام) می فرماید: «اگر از چیزی ترسیدی به سمت آن حرکت کن.»(3) این اصل، از اصول ریسک پذیری است. مراد از ترس در این جا بیش تر واهمه ذهنی و ترس خیالی است و حضرت علی(علیه السلام) بر سرعت عمل و از دست ندادن فرصت ها تاکید می ورزد.

علاوه بر موارد ذکر شده، به این نکات نیز توجه کنیم:

1. پرهیز از بیهوده صرف كردن وقت و انرژی

2. پیش بینى عوامل باز دارنده و مزاحم

3. كسب اطلاعات درست و طبقه بندى شده

بنابراین از معین کردن جای هر وسیله در قفسه و کمد مرتبط شروع می کنیم، تا به تقسیم ذهن و پرداختن به هر موضوع در جای مربوط به خودش برسیم و در نهایت هر جا که هستیم حواسمان به جایی دیگر و کاری دیگر نباشد. جمله معروفی است که می گوید:

لطفا خود را سر جایش قرار دهید.

پی نوشت ها:

1. نهج البلاغه، نامه 47.

2. محمد اصلى پور، مدیریت و رهبرى با سیرى در نهج البلاغه، جلد 1، صفحه 10.

3. غررالحكم و دررالکلم، حدیث 8955.

فرآوری: فاطمه سرفرازی
بخش نهج البلاغه تبیان

منبع: برگرفته از کتاب " ... لحظه ای درنگ" نگاشته مریم ادیب با دخل و تصرف.