بافت همبند
اهداف:
- آشنایی با بافت همبند
- آشنایی با انواع سلول های موجود در آن
- آشنایی با انواع بافت همبند
اصلی ترین نقش بافت همبند ایجاد و حفظ شکل بدن است و عملکردی مکانیکی دارد. سلول های این بافت، ماتریکسی تولید می کنند که سلول ها و اعضا را به یکدیگر متصل و مرتبط می کنند. سلول های بافت همبند از سه جزء تشکیل شده اند.
سلول، رشته و ماده زمینه این سه جز هستند. اصلی ترین جزء این بافت ماتریکس خارج سلولی است که شامل ترکیباتی نظیر رشته های پروتئینی و ماده زمینه ای است. رشته ها عموماً از کلاژن هستند که در تشکیل تاندون ها شرکت دارند. ماده زمینه ای ترکیبی از ماکرومولکول ها و گلیکوپروتئین هاست که با اتصال به به پروتئین ها در سطح سلول به ماتریکس استحکام می بخشند.
این مولکول ها عملکرد ساختمانی و ذخیره هورمونی بر عهده دارند. منشاً این بافت از مزانشیم جنینی بوده که از لایه میانی به نام مزودرم تکامل می یابد. سلول های این بافت شامل فیبروبلاست، ماکروفاژ، ماست سل ها و پلاسماسل ها و لکوسیت ها می باشد که عملکرد و فعالیت آن ها در جدول ذیل آمده است.
رشته ها:
پلی مریزه شدن پروتئین ها به ساختمان های بلند رشته ای بافت همبند را ایجاد می کند. این رشته ها شامل رشته های کلاژن رشته های رتیکولر و رشته های الاستیک می باشند. رشته های کلاژن و رتیکولار از پروتئین های کلاژن و رشته های الاستیک از پروتئین الاستین ساخته می شوند.
ماده زمینه ای:
ماده زمینه ای بین سلولی مخلوطی پیچیده از ماکرومولکول هاست که شفاف می باشند. ماده زمینه ای فضای بین سلول ها و رشته های بافت همبند را پر کرده و به دلیل وسکوزیته اش هم لغزنده است و هم سدی در برابر نفوذ مهاجمین است.
ماده زمینه عموماً از سه جزء گلیکوز آمینوگلیکان ها، پروتئوگلیکان ها و گلیکوپروتین های بسیار چسبناک تشکیل شده است.
بافت همبند بر اساس اجزاء اساسی تشکیل دهنده آن به انواع ذیل تقسیم بندی می شود.
بافت همبند سست:
این بافت ساختارهای را پشتیبانی می کنند که به طور طبیعی تحت فشار و اصطکاک اندکی قرار دارند. این بافت معمول ترین بافتی است که فضای بین سلولی های عضلانی را پر می کنند. این بافت قوام چندانی ندارد و نسبت به فشار مقاوم نیست.
بافت همبند متراکم:
برای ایجاد مقاومت و پشتیبانی طراحی شده است. رشته های کلاژن در آن بیشتر به چشم می خورند و بر اساس منظم بودن این رشته های کلاژنی به دونوع بافت همبند متراکم نامنظم و منظم تقسیم بندی می شوند.
بافت ارتجاعی:
این بافت از دسته ای ضخیم و موازی رشته های الاستیک تشکیل شده است. رشته ای ظریف کلاژن و فیبروبلاست های پهن، فضای بین این رشته ها را اشغال کرده اند. رشته های ارتجاعی سبب ایجاد خاصیت ارتجاعی شده و ایجاد رنگ زرد در این بافت می شود. این بافت در رباط های زرد ستون مهره ای وجود دارد و فراوان نیست.
بافت رتیکولر:
این بافت بسیار ظریف است و شبکه ای سه بعدی جهت پشتیبانی از سلول ها ایجاد می کند. سلول های رتیکولر در طول این داربست پراکنده هستند و رشته های رتیکولر و ماده زمینه ای را با زواید سیتوپلاسمی خود به طور نسبی می پوشانند.
بافت موکوسی:
این بافت عمدتاً در بند ناف یافت می شود.
