رأفتی از جنس رضا علیه السلام
با شنیدن نام امام هشتم علی بن موسی الرضا صلوات الله علیه اولین خصوصیتی که از ایشان به ذهن هر دلداده ای می رسد رأفت و مهربانی غیر قابل وصف ایشان است. هر کسی که بر حریم رضوی وارد شده باشد این احساس پاک او سراسر وجودش را فرا گرفته است که بر آستان آقایی مهربان وارد شده است. جذبه معنوی حرم نشان از جاذبه بی مانند صاحب حرم است. او کسی است که هم نام جد بزرگوارش امیرالمۆمنین علیه السلام است. او همان است که جدش رسول الله صلی الله علیه و آله در باره او تعبیر پاره تن و جان من دارد. و او کسی است که روضه خوان جدش اباعبدالله الحسین علیه السلام است
او هشتمین خورشید فروزنده از تبار فاطمه علیهاالسلام است. او فرزند باب الحوائج الی الله موسی بن جعفر علیهماالسلام است. او ضامن هر آن کسی است که به درگاهش پناه آورد. و او همان بزرگواری است که در سه جای سر نوشت ساز به دیدار زائرانش خواهد آمد. او ضامن بهشت بر زائران با معرفت خود است. او عالم آل محمد صلی الله علیه و آله است.
از رأفت بی مثالش چه می توان گفت که کسی را توان نیست حق مطلب ادا نماید. هر چند چیزی که عیان است و آن مهربانی امام رضا علیه السلام است چه حاجت به بیان است؛ با این وجود آب دریا را اگر نتوان چشید هم به قدر تشنگی باید چشید. برای عرض ارادت به ساحت قدسی امام رئوف لازم است چند کلامی در خصوص این ویژگی حضرتش سخن به میان آورد.
رأفت امام رئوف بر زائرانش
رأفت امام رضا علیه السلام بر زائرانش را باید در توجه و نگاه رحیمانه ایشان به آنان مشاهد کرد؛ و این نگاه رحیمانه در پاک نمودن زائران از گناهانی است که مرتکب شده اند و نیز صفای دل از آلودگی ها که همین امر باعث برطرف شدن غم و اندوه زائر نیز خواهد شد از این روست که در روایتی از حضرت رسول صلی الله علیه و آله است که می فرمایند: سَتُدْفَنُ بَضْعَةٌ مِنِّی بِخُرَاسَانَ مَا زَارَهَا مَكْرُوبٌ إِلَّا نَفَّسَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ كَرْبَهُ وَ لَا مُذْنِبٌ إِلَّا غَفَرَ اللَّهُ لَهُ ذُنُوبَهُ. [1]
و چه رأفتی از این بالاتر که حضرت در سخترین لحظات به فریاد زائران قبرش برسد و آنها را از ترس آن روزهای هولناک که هر کس در پی پناهگاهی است پناه دهد؟
در روایتی از حضرت رضا علیه السلام است که می فرماید: «مَنْ زَارَنِی عَلَى بُعْدِ دَارِی أَتَیْتُهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فِی ثَلَاثَةِ مَوَاطِنَ حَتَّى أُخَلِّصَهُ مِنْ أَهْوَالِهَا إِذَا تَطَایَرَتِ الْكُتُبُ یَمِیناً وَ شِمَالًا وَ عِنْدَ الصِّرَاطِ وَ عِنْدَ الْمِیزَان.» [2]
یعنی هر کس با دوری راه به زیارت من بیاید من در سه جا نزد او می آیم تا او را از سختی های آنجا نجات دهم: یکی آنجایی که نامه عمل به دست راست و چپ انسان ها داده می شود؛ دوم نزد پل صراط و سوم کنار میزان. (آنجایی که ارزش اعمال انسانها سنجیده می شود.)
و در نهایت رأفت حضرت بر زائرانش در عاقبت نیک آنان خواهد بود که جایگاه زائران حضرتش بهشت و از آن مهم تر حرام شدن بدن آنان بر آتش جهنم است چرا که عاقبت همه محبان اهل بیت علیهم السلام بهشت است اما ممکن است در اثر گناهان و آلودگی های مرتکب شده مدتی هم در آتش جهنم بسوزند که از این رو نسوختن در آتش از ورود به بهشت مهم تر بنظر می رسد.
در روایتی دیگر از حضرت رسول صلی الله علیه و آله درباره مۆمنی که فرزندش امام رضا علیه السلام را در خراسان زیارت کنند آمده است:
سَتُدْفَنُ بَضْعَةٌ مِنِّی بِأَرْضِ خُرَاسَانَ لَا یَزُورُهَا مُۆْمِنٌ إِلَّا أَوْجَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ الْجَنَّةَ وَ حَرَّمَ جَسَدَهُ عَلَى النَّارِ. [3]
یعنی هیچ مۆمنی او را زیارت نمی کند جز اینکه خداوند بهشت را بر او واجب و بدنش را بر آتش حرام گرداند.
در تشرف حاج علی بغدادی خدمت امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف نیز روایت فوق از سوی حضرت تأیید شده است؛ در آنجایی که حاج علی از حضرت چنین سۆال می کند:
گفتم: سیدنا مسألة! فرمود: بپرس. گفتم: سنه هزار و دویست و شصت و نه حضرت رضا علیه السلام را زیارت كردیم و در درود یكى از عربهاى شروقیه را كه از بادیه نشینان طرف شرقى نجف اشرفاند ملاقات كردیم و او را ضیافت كردیم و از او پرسیدیم كه، چگونه است ولایت رضا علیه السلام؟ گفت: بهشت است.
امروز پانزده روز است كه من از مال مولاى خود حضرت رضا علیه السلام خوردهام چه حد دارد منكر و نكیر كه در قبر نزد من بیایند! در مهمانخانه آن جناب، گوشت و خون من از طعام آن حضرت روییده. این صحیح است على بن موسى الرضا علیهما السلام مىآید و او را از منكر و نكیر خلاص مىكند؟ فرمود: آرى و الله جد من ضامن است. [4]
در این تشرف علاوه بر ضمانت بهشت برای زائران آستان قدس رضوی خلاصی از فرشتگان سۆال کننده در قبر نیز از دیگر ضمانت های حضرت رضا علیه السلام نسبت به زائران شمرده شده است.
دلاکی توسط امام
حضرت رضا علیه السلام وارد حمام شد شخصى گفت: مرا دلاكى كن شروع كرد به كیسه كشیدن؛ در این بین آن جناب را شناخت؛ آن مرد عذرخواهى می‌كرد ولى امام علیه السّلام در ضمن اینكه او را دلخوش می‌نمود او را كیسه می‌كشید.[5]
اگر از مقام امامت و خلیفة اللهی امام هشتم صرف نظر شود با این وجود نیز می توان چنین نتیجه گرفت که: از آنجایی که امام رضا علیه السلام شهید در راه خداست[6]، زنده است و چون شهید زنده است آبرومند درگاه الهی بوده، دارای شفاعت است [7] هم در دنیا و هم در آخرت. در دنیا با واسطه شدن در برآورده شدن حاجات و در آخرت با ضمانت مۆمنان برای ورود به بهشت و نجات از اهوال قیامت. و همه اینها گواهی است از دل مهربان حضرت، که هر زائری با ورود به حرمش احساس سبکی از گناهان می کند و آرامشی وصف ناپذیر او را فرا می گیرد که همه از لطف و رأفت رضوی است.
پی نوشت:
1. ابن بابویه، محمد بن على، من لا یحضره الفقیه، 4جلد، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم - قم، چاپ: دوم، 1413 ق. ج2 ؛ ص583
2. همان، ج2 ؛ ص584
3.ابن بابویه، محمد بن على، الأمالی (للصدوق)، 1جلد، كتابچى - تهران، چاپ: ششم، 1376ش، ص 63
4.مفاتیح الجنان، شیخ عباس قمی، قم: انتشارات اسوه، ص484 -488 (در ذیل دعاء وداع كاظمین علیهما السلام)
5. علامه مجلسى / مترجم موسى خسروى، زندگانى حضرت امام رضا(ع)، ترجمه بحار الأنوار، تهران: نشر اسلامیة، چاپ:اول، 1380 ش، ص91
6. ابن بابویه، محمد بن على، عیون أخبار الرضا علیه السلام، 2جلد، نشر جهان - تهران، چاپ: اول، 1378ق، ج2 ؛ ص256
«عَنْ أَبِی الصَّلْتِ عَبْدِ السَّلَامِ بْنِ صَالِحٍ الْهَرَوِیِّ قَالَ: سَمِعْتُ الرِّضَا ع یَقُولُ وَ اللَّهِ مَا مِنَّا إِلَّا مَقْتُولٌ شَهِیدٌ فَقِیلَ لَهُ وَ مَنْ یَقْتُلُكَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ قَالَ شَرُّ خَلْقِ اللَّهِ فِی زَمَانِی یَقْتُلُنِی بِالسَّم.»
7. همان، ج2 ؛ ص258
«عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِی نَصْرٍ الْبَزَنْطِیِّ قَالَ سَمِعْتُ الرِّضَا ع یَقُولُ مَا زَارَنِی أَحَدٌ مِنْ أَوْلِیَائِی عَارِفاً بِحَقِّی إِلَّا تَشَفَّعْتُ لَهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ.»
سید روح الله علوی
بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان
مطالب مرتبط:
نیم نگاهی به زندگینامه امام رضا علیه السلام
