تبیان، دستیار زندگی
اساس کتاب های درسی، آموزش مطالبی است که از دید کارشناسان و صاحب نظران لازمه علوم دیگر است. به بیان دیگر، تمام درس هایی که در مدارس تدریس می شوند به منظور خاصی در برنامه درسی گنجانده شده اند.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

از آموزش چه می خواهیم؟

از آموزش چه می خواهیم؟

از مدرسه رفتن و درس خواندن چه انتظاری داریم؟

اساس کتاب های درسی، آموزش مطالبی است که از دید کارشناسان و صاحب نظران لازمه علوم دیگر است. به بیان دیگر، تمام درس هایی که در مدارس تدریس می شوند به منظور خاصی در برنامه درسی گنجانده شده اند.

یک سری درس ها برای دانش آموزانی است که به علوم پایه و یا مهندسی علاقه دارند، گروهی برای افرادی است که علاقه مند علوم مذهبی و دینی هستند و دسته ای برای علاقه مندان به دانستن زبان های خارجی، درس هایی برای علاقه مندان به علوم طبیعی و دروسی برای هنر دوستان.

ولی آیا یاد گیری این درس ها کافی است؟ آیا صرف دانستن  مطالب این کتاب ها کافی است؟

از یک طرف، نحوه تدریس و جایگاه این دروس باعث شده است تا دانش آموزان یا بیشتر به خاطر کسب نمره و یا به خاطر علاقه به معلم آن درس، آن را یاد بگیرند. و اکثر مواقع این جبر و باید های جامعه است که بر دانش آموزان فشار می آورد و آن ها را مجبور به رفتن به مدرسه و درس خواندن می کند.

نتیجه این است که معمولا دانش آموزان بیشتر اجبار درس خواندن و سختی امتحانات را می بینند تا لذت یادگیری درس را.

مقوله پژوهش و انجام تحقیقات در مدارس، موضوع جدیدی است و نظام آموزشی ما تقریبا در ابتدای این مسیر جدید می باشد. برخی مدارس کم کم زمان و برنامه ای را برای این کار در نظر گرفته اند و برخی دیگر از مدارس کمی پیشروی کرده و زنگ ویژه پژوهش در نظر گرفته اند.

این پدیده از دو منظر قابل بررسی می باشد:

  • یک حالت که به عنوان پژوهش در مدارس مطرح است در واقع پژوهش و یافتن نظریه های موجود و همین طور جمع آوری اطلاعات است
  • در حالت دیگر پژوهش و یافتن مطالب جدید و ثبت مشاهدات نو و یا ساخت وسیله ای کاملا جدید می باشد.

در حالت اول معلم موضوعی را مطرح می کند، چه تحقیق تئوری و چه به طور آزمایشگاهی، فقط برای مشاهده یافته های قبلی است که اکثراً در این حالت حتی به مرحله آزمایش نیز نمی رسد و فقط به جمع آوری اطلاعات از سایت ها و کتاب ها بسنده می کنند.

از آموزش چه می خواهیم؟

این روش اگر با ارایه کار توسط خود دانش آموز انجام گیرد، منبع یادگیری خوبی است ولی متاسفانه اکثر اوقات توسط معلم موضوع عنوان شده، تحقیق ها به صورت کپی برداری انجام شده و تحویل معلم می گردد که بازدهی این روش تقریبا صفر است. مشکل دیگر این روش این است که دانش آموز با علاقه به این کار روی نیاورده است بنابراین این کار را فقط برای کسب نمره انجام می دهد.

اگر چه همان طور که گفته شد این روش اگر به درستی انجام گیرد فرصت مناسبی برای گشودن در های دانستن بیشتر برای محصلین می باشد.

در حالت دوم قضیه کاملا متفاوت است. اولاً دانش آموزان بر حسب علاقه به رشته ای، آن را انتخاب می کنند و این اولین قدم برای داشتن انگیزه بالا و پشتکار برای انجام کار است.

دوم این که ساعات ویژه در خود مدرسه به عنوان ساعت پژوهش در نظر گرفته می شود و این کار باعث می شود کار پژوهش با برنامه و تحت نظارت مدرسه انجام می گیرد.

چون مدرسه نظارت کامل بر کلاس های پژوهش دارد مسئولیت انتخاب معلمین نیز بر عهده مدرسه است. مدارس معلمینی را که سابقه کار های تحقیقی دارند  انتخاب می کنند و این باعث پیشبرد علمی تر و عملی تر کار می شود.

جایگاه پژوهش بر کسی پوشیده نیست. همه می دانیم از جمله عوامل بسیار مهم در شناخت مشكلات جامعه و یافتن راه حل برای آن ها ، امر پژوهش و تحقیق است.

پژوهش از دو بعد دارای اهمیت است. نخست این كه چاره گشای مشكلات فردی و اجتماعی است و دیگر این كه با افزایش دانسته های انسان، به او كمك می كند تا با انتقال یافته های خود به دیگران در حل مشكلات جامعه كمك مضاعف كند. اما نكته مهم این است كه خود پژوهش نیز نیازمند آموزش است چرا كه پژوهش در حقیقت یك فن است و روش های مختلفی دارد كه یادگیری و به كار بستن آن ها جز با آموزش میسر نیست. در واقع تاكیدی كه در تعریف تحقیق بر روش های منظم شده است ما را به آن جا راهنمایی می كند كه روش های منظم فقط با آموزش حاصل می شوند نه به صورت تصادفی. پس برای پیشرفت در این مسیر باید با آموزش اصولی و از پایه شروع کنیم.

خوشبختانه به دنبال جوانه زدن اندیشه های پژوهشی، دلسوزان و فعالان عرصه اموزش و پژوهش کار هایی برای ارتقای سطح پژوهش انجام داده اند.

جلسات و کارگاه های آموزشی برای آموزش روش های تحقیق، ایده پردازی و سایر موارد لازم در این زمینه در سطح های مختلف و توسط افراد صاحب نظر و صاحب تجربه برگزار می شود. از جمله:

سایت های فعال در زمینه پژوهش، فعالیت های گسترده انجام می دهند.
www.tebyan.net
سایت های بسیار زیاد و مفید برای ایده های نو و روش به انجام رساندن آن ها راه اندازی شده است.

بخش  پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه: سارا یعقوبیان

تنظیم: نسرین صادقی