تبیان، دستیار زندگی
در این جا شما با یک وسیله آزمایشگاهی بسیار کاربردی برای جدا سازی مواد می باشد آشنا می شوید: دستگاه استخراج سوکسله،
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

دستگاه استخراج سوکسله

دستگاه استخراج سوکسله

دستگاه استخراج سوکسله (Soxhlet extractor)‏ یکی از ابزارهای آزمایشگاهی است که توسط شیمیدان آلمانی

فرانس فون سوکسله (Franz von Soxhlet)‏ در سال 1879 میلادی اختراع شد این وسیله آزمایشگاهی که معمولا

از شیشه ساخته می شود، برای جدا سازی چربی ها (لیپیدها) از مواد جامد مورد استفاده قرار می گیرد.

 معرفی دستگاه سوکسله :

دستگاه سوکسله از قسمت های زیر تشکیل شده است:

دستگاه استخراج سوکسله

مگنت

دستگاه استخراج سوکسله

بالن ته گرد –کمتر از سه چهارم حجم بالن، حلّال قرار می گیرد

دستگاه استخراج سوکسله

سیفون

دستگاه استخراج سوکسله

محل قرار گرفتن نمونه (صافی انگشتی)

دستگاه استخراج سوکسله
دستگاه استخراج سوکسله

نمونه

دستگاه استخراج سوکسله

لوله جانبی

دستگاه استخراج سوکسله

خروجی سیفون

دستگاه استخراج سوکسله

اتصال شیشه ای

دستگاه استخراج سوکسله

خنک کننده(مبرد)

دستگاه استخراج سوکسله

ورودی آب

دستگاه استخراج سوکسله

خروجی آب

این روش در اصل برای استخراج چربی ها از مواد جامد طراحی شده بود، با این حال استخراج سوکسله به استخراج    چربی ها محدود نشده است.

برای انجام استخراج و استفاده از دستگاه سوکسله نیاز هست که ترکیب مورد نظر حلالیت محدودی در یک حلال داشته باشد و ناخالصی ها در آن حلال نا محلول باشند. درصورتی که ترکیب مورد نظر، حلالیت قابل توجهی در یک حلال داشته باشد می توان با یک تصفیه ساده ترکیب را از مواد نا محلول جدا کرد.

به طور معمول مواد جامدی که حاوی مقداری از ترکیب مورد نظر هستند در داخل یک انگشتانه که از یک کاغذ صافی ضخیم درست شده است پر شده و در اتاقک اصلی استخراج جا گذاری می شود.

سوکسله استخراج کننده، روی یک فلاسک حاوی حلال مورد استفاده قرار می گیرد. سوکسله مجهز به یک کندانسور است.

حلال در حال برگشت به پایین گرم می شود بخار حلال به وسیله بازوی تقطیر به بالا منتقل می شود و سر ریز آن به اتاقک انگشتانه حاوی مواد جامد می ریزد کندانسور باعث می شود که هر قطره بخار سرد شده حلال به داخل محفظه حاوی ماده جامد برگردد.

حلال گرم به آرامی محفظه حاوی ماده جامد را پر می کند. مقداری از ترکیب مورد نظر در حلال گرم حل خواهد شد. وقتی که مخزن سوکسله به طور کامل پر شد این محفظه، به صورت خودکار توسط سیفون جانبی تعبیه شده، تخلیه می شود و حلال دوباره به داخل محفظه تقطیر می ریزد. شاید لازم باشد که این چرخه ساعت ها و یا روز ها تکرار شود. در هر چرخه بخشی از مواد غیر فرار در حلال حل می گردند. پس از چرخه های زیاد ترکیب مورد نظر در ظرف تقطیر غلیظ می شود.

مزیت این سیستم این است که به جای استفاده از مقدار  زیادی از حلال ، همان حلالی که از داخل نمونه عبور کرده دوباره باز یافت می شود. پس از استخراج، حلال با استفاده از یک اپراتور گردنده حذف می شود و حاصل کار، ترکیب مورد نظر است. بخش غیر محلول از جامد، داخل انگشتانه باقی می ماند که معمولا دور انداخته می شود.

بخش پژوهش های دانش آموزی سایت تبیان- تهیه و تنظیم: سارا یعقوبیان