تدابیر رهبری در شکست حصر سوسنگرد

8  سال جنگ تحمیلی سراسر رشادت و بود و دلیرمردی. با وجود اینکه در روزهای آغازین جنگ، دشمن بعثی توانست بخش‌هایی از خاک جمهوری اسلامی را اشغال کند، اما طولی نکشید که سپاه اسلام بساط دشمن متجاوز را برچید و به آغوش اربابان غربی‌اش فرستاد.

شهر سوسنگرد، از همان ابتدای جنگ چندین بار مورد تهاجم عراق واقع شد اما هر بار با مقاومت جانانه ملت غیور ایران اسلامی مواجه شد. ارتش عراق تهاجم سراسری خود در جبهه جنوبی را از چندین محور طراحی کرده بود که محور چزابه – سوسنگرد – اهواز یکی از این محورها به شمار می‌آمد.

عراق که مسمم به اشغال این منطقه بود، غافلگیرانه ارتش سر تا پا مسلح عراق، سوسنگرد را روز ششم مهرماه 1359 مصادف با هفتمین روز از آغاز جنگ، اشغال کرد. این امر نه تنها شهر استراتژیک سوسنگرد بلکه اهواز را نیز مورد هجمه قرار داد. امام خمینی (ره) که از اوضاع آگاهی یافت، فرمود: «مگر جوانان اهواز مرده‌اند؟»

طولی نکشید که غیورمردان و شیرزنان جنوب کشور دست به کار شده و با اندک امکانات و تجهیزاتی که داشتند به سوی دشمن هجوم بردند. ساعت 4 بامداد روز نهم مهرماه 59 نیروهای مذکور، مزدوران عراقی را در جاده حمیدیه – سوسنگرد غافلگیر کرده و این جاده را آزاد کردند.

دشمن که خواب تسلط کامل بر جنوب کشور و در نتیجه ادامه تهاجم خود به سوی قلب ایران اسلامی را در سر می‌پرورانید، با خیل رزمندگان اسلام مواجه شد که دعوت امام (ره) را لبیک گفته و به سوی سوسنگرد سرازیر شدند.

پاسداران انقلاب اسلامی که پشتیبانی گروهانی از لشکر 92 اهواز و پوشش هوایی هلی‌کوپترهای هوانیروز ارتش، را همراه خود می‌دیدند، سوسنگرد را به آغوش وطن بازگرداندند. اما این پایان کار نبود چرا که دشمن عزمش را برای دستیابی به این منطقه سوق‌الجیشی جزم کرده بود.

27  مهر ماه همان سال، عراق دوباره البته این بار با لشکری مجهزتر به سوی سوسنگرد یورش برد اما با سدی محکم به نام رزمندگان اسلام مواجه شد.

15  آبان‌ماه دوباره تهاجم آغاز شد. نیروهای زرهی دشمن از چند محور شهر را مورد تهاجم قرار دادند و در عین حال مناطق مسکونی و غیرنظامی شهر را نیز گلوله‌باران کردند. رفته رفته تحرکات نظامی دشمن برای اشغال شهر شدت بیشتری پیدا کرد و از روز 22 آبان ماه این فعالیت‌ها در جبهه سوسنگرد به اوج خود رسید. از اولین ساعات روز 23 آبان، دشمن با آتش سنگین توپخانه و بمباران هوایی، سوسنگرد را به شدت مورد حمله قرار داده و به تدریج به شهر نزدیک‌تر شده و روستاهای اطراف آن را به اشغال خود درآوردند.

در همین حال برخی مسائل مطرح در داخل کشور باعث شد تا امام (ره) ، فرماندهی کل قوا را از بنی‌صدر گرفته و خود شخصاً عهده‌دار دفاع از کیان اسلامی شود.

مهمات نبود. رزمندگان اسلامی یکی پس از دیگری پر پر می‌شدند. متأسفانه بنی‌صدر مانع از واگذاری اسلحه و مهمات به این نیروها می‌شد. با اینکه شهر اشغال شده بود اما مقاومت‌ها همچنان ادامه داشت.

در این میان، آیت‌الله خامنه‌ای، امام جمعه دائم تهران و نماینده امام امت در شورای عالی دفاع، ملجأ و پناهگاه سپاه و نیروهای مردمی بودند و اقدامات زیادی در راستای پشتیبانی از این نیروها صورت می‌دادند.

ایشان 20 آبان‌ماه به جبهه‌های جنوب عازم شدند از سپاه دزفول بازدید کردند سپس به سوی شوش رفته در آنجا نیز با رزمندگان اسلام دیدار کردند. در این دیدارها رزمندگان درد دل‌های خود را در خصوص نارسائی‌ها و کمبودهای موجود ابراز کردند.

روز 23 آبان، سوسنگرد از همه سو از جمله دهلاویه، تپه‌های الله‌اکبر و ابوحمیظه محاصره شد؛ در نتیجه بعد از ظهر روز بعد شماری از نیروهای دشمن توانستتند از بخش شرقی وارد شهر شوند و به واسطه فشار شدید دشمن، سوسنگرد در آستانه سقوط قرار گرفت.

آن سال‌ها دهه محرم، مصادف شده بود با حصر سوسنگرد. امام حسین (ع) و یاران با وفایش بازهم به مدد رزمندگان ایران آمدند. روز جمعه 23 آبان‌ماه 1359 دانشگاه تهران و محوطه اطراف آن شاهد حضور مردم مبارز برای اقامه فریضه عبادی – سیاسی نماز جمعه بود؛ آیت‌الله خامنه‌ای، امام جمعه وقت تهران و مشاور نظامی و نماینده امام (ره) در شورای عالی دفاع، اوضاع را برای حضار ترسیم کرد و از بازدید خود از مناطق درگیر در جنوب کشور گفت. ایشان امام حسین (ره) و یاران با وفایش را برای مردم انقلابی بازگو کرد و فرمود: «این هفته در دزفول، شوش، اهواز و در بخش‌های مختلف هر جا رفتیم و با این برادران رزمنده جنگ‌آور صحبت کردیم دیدم حالت یک انتظار مبهمی به مناسبت محرم و ماه پیروزی خون بر شمشیر در دل‌هاست و حقیقت این است که در ماه محرم باید خون بر شمشیر پیروز بشود و خواهد شد».

همین سخنان کافی بود تا مردم سر از پا نشناخته و راهی جبه‌های جنوب شوند. 24 آبان 59 مصادف با ششم محرم سال 1401 هجری قمری بود؛ مسجد شهر به عنوان پایگاه و مرکز هماهنگی و هدایت عملیات تعیین شد و مدافعان شهر پس از سازمان‌دهی در مسجد، از بامداد روز 25 آبان‌ماه در نقاط حساس شهر مستقر شدند.

به دنبال مقاومت غیورانه مدافعان شهر، طرح شکستن محاصره سوسنگرد در جلسه‌ای با حضور حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، نماینده امام در شورای عالی دفاع، ستاد جنگ‌های نامنظم به فرماندهی شهید چمران و فرماندهان ارتش و سپاه بررسی و آماده شد.

بر اساس این طرح، نیروهای سپاه و ستاد جنگ‌های نامنظم همراه با تیپ 2 لشکر 92 به یاری مدافعان سوسنگرد شتافتند و با حمایت هوانیروز ارتش، تانک‌های عراقی که مدافعان شهر را تحت فشار قرار می‌دادند را منهدم کردند.

در نهایت روز 26 آبان‌ماه مصادف با هشتم محرم آن سال و در آستانه تاسوعا و عاشورای حسینی، رزمندگان اسلام توانستند وارد سوسنگرد شده و با کمک نیروهای تحت محاصره، اشغالگران بعثی را از شهر بیرون رانده و آن‌ها را تا پشت دروازه‌های غربی شهر تعقیب کنند.

در این عملیات غرورآفرین علاوه بر نیروهای زمینی لشکر اسلام، تعدادی از غیورمردان هوانیروز ارتش نیز به دیدار امام شهیدشان حسین بن علی (ع) شتافتند که در ذیل نام برخی از آنان آمده است: در این عملیات، 24 خلبان نیروی هوایی شرکت داشتند که از این تعداد «سروان خلبان شهید هوشنگ کیان‌آرا» ، «سید محمدتقی حسینی»، «محمد کام بخش ضیایی»، «نعمت‌الله اکبری سامانی»، «سرهنگ دو خلبان یونس خوش‌بین» و «ستوان یکم خلبان ابراهیم امیدبخش» به شهادت رسیدند.

همچنین «استوار دوم شهید حسین سلمان زاده» ، «گروهبان یکم شهید»، «ابراهیم قهوه‌چی‌زاده»، «استوار دوم شهید غلامعلی حلاج قدوی»، «سروان فنی شهید عبدالله عیسی پور» و «ستوان دو شهید سیدعلی اکبر حیدری» نیز از دیگر شهدای نیروی هوایی در جریان عملیات آزادسازی سوسنگرد است.

روحشان شاد، راهشان پر رهرو باد.