از دست رفتگان

یك داستان نجات دیگر /درباره همه چیز از دست رفته است، دومین اثر از كارگردان Margin Call

جی.سی.چاندور در درام وال استریتی‌اش، Margin Call كه سال 2011 عرضه شد، جمعی از بازیگرانی مطرح چون كوین اسپیسی، جرمی آیرونز، دمی مور و زاخاری كوئینتو، را كنار هم قرار داد تا داستان او را كه قصه كاراكترهایی در شرایط بحرانی را روایت می‌كرد، به تصویر بكشند، اما حالا در فیلم جدید خود با عنوان همه چیز از دست رفته است كه این هفته در كن به نمایش درآمد، در مسیری كاملاً متفاوت حركت كرده است.

جی.سی.چاندور، نویسنده و كارگردان در فیلم جدید خود فقط یك كاراكتر دارد كه نقش آن را هم رابرت ردفورد بازی می‌كند. محل رویداد وقایع نیز یك قایق بادبانی است. ماجرا هم از آنجا شروع می‌شود كه او در دریاست، هوا طوفانی می‌شود و او چاره‌ای نمی‌یابد جز اینكه به زیر عرشه برود و به فكر نجات جانش از این طوفان باشد.

هر دو فیلم تقریباً یك تم مشترك دارند و از انسان‌هایی می‌گویند كه در شرایطی از ناامیدی قرار گرفته‌اند و دست به هر كاری می‌زنند تا جان خود را نجات دهند. چاندور خودش در این باره می‌گوید: این دو فیلم كاملاً متفاوت اما شبیه به هم هستند. در واقع فیلم اول تغذیه‌كننده فیلم دوم است. هر چند كه در فیلم دوم می‌خواستم داستانی كاملاً متفاوت را بیان كنم.

شروع داستان جی.سی.چاندور خیلی ساده و سر راست است. مثل همه داستان‌هایی از این دست، مرد به تنهایی قایق‌اش را به چند صد مایلی ساحل می‌برد. در صدایی كه روی فیلم گذاشته است، متوجه می‌شویم كه مرد نامه‌ای خطاب به خانواده‌اش نوشته و بعد از اینكه تحمل‌اش تمام شده، آنها را ترك كرده است و اینها آخرین كلمات او محسوب می‌شوند. اندكی بعد نیز متوجه می‌شویم قایق بعد از اصابت یك قایق دیگر به آن سوراخ شده بوده و حالا مرد در این طوفان باید راهی برای مسدود كردن این سوراخ پیدا كند. زیرا در غیر این صورت غرق خواهد شد.

دوربین در طول زمان فیلم به ندرت در فضایی دورتر از چند متری ردفورد حركت می‌كند. فیلم شاید ساده به نظر برسد اما پر از استعاره است. فیلم تا جایی كه می‌تواند با سمبل‌هایی كه در اختیار دارد، بازی می‌كند. مرد در یك فضای كوچك قرار دارد اما مضامینی عمیق مثل عشق، تنهایی و مرگ او را در فضایی ویژه قرار می‌دهد.

چاندور می‌گوید: چیزی كه می‌خواستم انجام دهم این بود كه اطلاعات كمی به مخاطب بدهم و در واقع اطلاعات را با قطره‌چكان به او بدهم تا بتواند داستان خودش را در ذهن‌اش تشكیل بدهد. به خاطر همین هم هست كه تهیه‌كننده‌ام فیلم مرا یك اكشن مطلق می‌داند.

كاملاً مشخص است كه چاندور قصد داشته در این فیلم موفقیت فیلم اول خود یعنی Margin Call را تكرار كند. این فیلم كه اولین فیلم بلند داستانی او نیز بود، در جشنواره فیلم ساندنس سال 2011 با استقبال فراوان مواجه شد و در اسكار آن سال نیز كاندیدای دریافت جایزه بهترین فیلمنامه غیراقتباسی شد. علاوه بر اینها فروش فیلم در سطح جهان به 19 میلیون دلار رسید و چندین میلیون نیز در شبكه ویدیویی به دست آورد.

چاندور 39 ساله كه بعد از یك دهه ساخت فیلم‌های تبلیغاتی به ساخت فیلم روی آورده است، بعد از موفقیت فیلم نخست تصمیم گرفت فیلمنامه فیلم دوم را نیز خود بنویسد. او در گام نخست فقط یك متن 32 صفحه‌ای در دست داشت كه تقریباً هیچ دیالوگی در آن دیده نمی‌شد. او برای ایفای نقش كاراكتر خود ردفورد را انتخاب كرد زیرا اعتقاد داشت هم به لحاظ جسمی و هم روحی قابلیت ویژه‌ای برای این نقش دارد و مخاطب به راحتی او را می‌پذیرد. چاندور معتقد است انتخاب ردفورد بود كه باعث شد تهیه‌كنندگان با بودجه 9 میلیون دلاری كار موافقت كنند.

رد فورد هم كه 76 سال سن دارد و بعد از بازیگری و كارگردانی فیلم «The Company Yon Keep» در جست‌وجوی چالشی جدید برای بازیگری بود، این شانس را در فیلم چاندور جست‌وجو كرد. رابرت رد فورد خود در این خصوص می‌گوید: این چالش كه به تنهایی در اقلیمی باشم و یك كلمه حرف نزنم، واقعاً برایم جذاب بود. دوست داشتم در این فیلم جای داشته باشم.

رابرت رد فورد، جی.سی.چاندور و سایر عوامل فیلم برای ساخت آن چند ماه در مكزیك سپری كردند. در آنجا تقریباً 20 درصد فیلم را در دریا ساختند و مابقی نیز در استودیو ساخته شد. ردفورد اصرار داشت خودش در تمام سكانس‌ها بازی كند، اما نگرانی چاندور از این بود كه مبادا ردفورد كوچك‌ترین آسیبی ببیند. زیرا همسر ردفورد از قبل به او هشدار داده بود كه اگر همسرش آسیب ببیند دیگر اجازه نخواهد داد بقیه فیلم را بازی كند.

«همه چیز از دست رفته است» هر مخاطبی را بی‌گمان به یاد «زندگی پای» ساخته آنگ‌لی كه سال 2012 عرضه شد، می‌اندازد. چاندور معتقد است چنین چیزی می‌تواند هر كس را عصبی كند.