تبیان، دستیار زندگی
اردبیلی ها یکی از دیدنی ترین و باشکوه ترین مراسم عزاداری محرم را دارند که مقدمات آن با تشت گذاری در روز 27 ذی الحجه شروع می شود و تا پایان روز عاشورا و بعد از آن مراسم سوم امام حسین(ع) ادامه دارد.
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

عزاداری‌های باشکوه عاشورا در اردبیل
محرم در اردبیل


اردبیلی ها یکی از دیدنی ترین و باشکوه ترین مراسم عزاداری محرم را دارند که مقدمات آن با تشت گذاری در روز 27 ذی الحجه شروع می شود و تا پایان روز عاشورا و بعد از آن مراسم سوم امام حسین(ع) ادامه دارد.

قدمت عزاداری حسینی اردبیلیان به عصر صفویه بر می گردد و شاید مهم ترین ویژگی این مراسم، نظم و ترتیبی است که در آن به چشم می خورد.

محرم در اردبیل

بعد از ظهور صفویان مذهب شیعه به عنوان مذهب رسمی کشور انتخاب شد و شاهان صفوی با بهره گیری از تمام ظرفیت های دینی،  فرهنگی و هنری آن زمان سعی کردند مراسم مذهبی را هر چه مفصل تر و تاثیر گذارتر برگزار کنند. در این بین اهالی اردبیل یکی از باشکوه ترین و زیباترین مراسم عزاداری ایران را دارند.

گروه طبل و شیپور جلوتر از همه پیش می روند و عزاداران با لباس های متحدالشکلی همراه با آهنگ های مخصوص ترکی عزاداری می کنند. جلوتر از همه سینه زنان و زنجیرزنان هم ریش سفیدان محله حرکت می کنند. این دسته ها وقتی به مسجد محلات دیگر می رسند با استقبال ریش سفید محله میزبان رو به رو می شوند

هر محله یک پرچم

در دهه اول ماه محرم به جز روزهای اول، نهم و دهم ماه محرم، هر روز به عزاداری یک محله از محلات اردبیل اختصاص دارد. شهر اردبیل 6 محله اصلی دارد و مردم محلات سرچشمه، عالی قاپو، گازران، پیرعبدالملک، اوچدکان و طوی هر کدام برنامه های عزاداری خاص خودشان را دارند. با پرچمی قدیمی که نسل به نسل در دست عزاداران چرخیده است. این پرچم ها عموماً به شکل سه ضلعی قائمند و در جنس های متفاوت مانند ترمه و مخمل بوده و دارای نقش و نگار خاص و منحصر به فرد تهیه شده اند. مهم ترین آنها بیرق محله گازران است که اهدایی نادرشاه افشار بوده و با خطوط عالی نوشته و زردوزی شده است.

محرم در اردبیل

در این دسته ها، گروه طبل و شیپور جلوتر از همه پیش می روند و عزاداران با لباس های متحدالشکلی همراه با آهنگ های مخصوص ترکی عزاداری می کنند. جلوتر از همه سینه زنان و زنجیرزنان هم ریش سفیدان محله حرکت می کنند. این دسته ها وقتی به مسجد محلات دیگر می رسند با استقبال ریش سفید محله میزبان رو به رو می شوند. ریش سفید این محلات در حالی که پرچم محله خود را در دست دارند به دیدن ریش سفید محله مهمان رفته و بعد از پایان مراسم عزاداری دسته را تا محله خود بدرقه می کنند.

41 شمع در 41 مسجد

بعد از پایان عزاداری این محلات، در شب تاسوعا هیئت ها و دسته جات عزاداری در مساجد محلات همسایه عزاداری می کنند که این عزاداری ها تا پخش اذان صبح ادامه پیدا دارد و از ظهر تاسوعا آئین شمع گردانی شروع می شود. شرکت کنندگان در این آیین 41 عدد شمع به نیت روز مختص به حضرت ابوالفضل العباس (ع) در 41 مسجد شهر اردبیل روشن می کنند و می گردانند.

در روز عاشورا، مراسم شبیه‌خوانی برپا است و تعزیه های مفصل و باشکوهی از صبح تا عصر به طور پیوسته اجرا می شود.

محرم در اردبیل

محرم در هنر اردبیل

محرم در فرهنگ اردبیل با تولد هنرهای خاص عاشورایی همراه بوده است. اگر به این شهر سفر کنید ردپای هنر عاشورایی را در معماری مکان‌های مذهبی و هنرهای فلزی اردبیل می توانید ببینید. مثل ایجاد میدان مخصوص در اطراف مساجد قدیمی شهر برای برپایی مراسم محرم، یا ساخت طشت‌خانه و سکوهای محل تشت گذاری در مساجد و ساخت و پرداخت طشت‌ها و جام‌های مسی، نقره‌ای و برنجی.

رستم زاد

بخش گردشگری تبیان