23 شغل علم
در رژیم پهلوی دوم، توزیع مسئولیتها و مشاغل نیز مانند سایر جلوههای اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی، ناعادلانه بود. در حالی كه بسیاری از تحصیلكردگان و نخبگان كشور، سالها در جستجوی كار بودند، متملقین حكومتی و از جمله درباریان در آن واحد تعداد زیادی شغل در اختیار داشتند به طوری كه از عهده انجام همه كارها و مسئولیتهای خود برنمیآمدند.
یكی از این افراد كه تصریح كرده به دلیل تعدد مسئولیتهایش به همه كارها نمیرسد امیراسدالله علم وزیر دربار شاه بود. وی پس از اشاره به شغلهایش گفت این مسئولیتها، از جمله كارهایی است كه حافظهاش برای بیان آنها یاری داده است. به عبارت دیگر احتمالاً وی صاحب شغلهای دیگری نیز هست كه «حافظه»اش وی را یاری نداده است.
در خاطرات امیراسدالله علم ذیل جمعه 10/9/1351 چنین میخوانیم:
... بعضی ملاقاتها و كارهای عقبافتاده داشتم، انجام دادم. من در این جا زیاد راجع به كارهای عقب افتاده صحبت میكنم. ممكن است خواننده بپرسد، چرا همیشه كار عقب افتاده دارم، باید بگویم آن قدر كار و مشغله و مسئولیت دارم كه 24 ساعت هم برایم كم است. علاوه بر شرفیابیهای هر روز صبح، كه باید آمادگی آن را داشته باشم و به این جهت همه روزه آخر شب در منزل كار میكنم، و علاوه بر تشریفات مهمانیهای مستمر، من به طور رسمی، تا آنجا كه حافظهام حكایت میكند، این كارها را دارم:
1. مسئول مستقیم آستان قدس رضوی؛
2. مسئول مستقیم بازرسی دانشگاهها از طرف شاهنشاه – كه یك كار بسیار بزرگ و پیچیده است؛
3. رئیس هیأت امنای دانشگاه پهلوی؛
4. رئیس هیأت امنای دانشگاه آریامهر؛
5. رئیس هیأت امنای مدرسه عالی پارس؛
6. رابط مخصوص شاهنشاه با سفرای خارجی – مطالبی كه با وزیر خارجه نمیفرمایند؛
7. رئیس هیأت امنای دانشگاه مشهد؛
8. عضو لازمالحضور هیأت امنای دانشگاه تهران؛
9. عضو لازمالحضور [هیأت امنای] دانشگاه تبریز؛
... بعضی ملاقاتها و كارهای عقبافتاده داشتم، انجام دادم. من در این جا زیاد راجع به كارهای عقب افتاده صحبت میكنم. ممكن است خواننده بپرسد، چرا همیشه كار عقب افتاده دارم، باید بگویم آن قدر كار و مشغله و مسئولیت دارم كه 24 ساعت هم برایم كم است
10. رئیس انجمن سلطنتی بهبود نژاد اسب – كه خود هم به آن علاقه زیاد دارم. رئیس عالی والاحضرت همایونی هستند؛
11. رئیس انجمن سلطنتی خانههای فرهنگ روستایی. رئیس عالی والاحضرت همایونی هستند؛
12. رئیس كمیته پیشآهنگی؛
13. رئیس كانون كار؛
14. نایب رئیس سازمان شاهنشاهی خدمات اجتماعی – رئیس والاحضرت اشرف؛
15. نایب رئیس انجمن شیر و خورشید سرخ – رئیس والاحضرت شمس؛
16. رئیس انجمن حمایت مادران و نوزادان؛
17. نایب رئیس كانون پرورش فكری كودكان – ریاست عالیه، علیاحضرت شهبانو؛
18. مسئول مستقیم لژیون خدمتگزاران بشر.
19. مسئول مستقیم عمران كیش.
20. رئیس هیأت امنای بنیاد پهلوی.
21. [نایب] رئیس [هیأت امنای] بنیاد فرهنگ ایران – مۆسسهای كه متون اصلی كتابهای مهم فارسی را تفحص، چاپ و منتشر میكند...
22. علاوه بر این، امور شخصی و مالی شاهنشاه را اداره میكنم.
23. خود اداره وزارت دربار دردسر بزرگی است به خصوص با گرفتاریهایی كه شاهنشاه با علیاحضرت ملكه پهلوی و خواهرها و برادرها و به طور كلی با اقوام و خویشاوندان دارند!
همیشه هم باید در دسترس شاهنشاه باشم. یعنی هر جا هستم، باید شاهنشاه بدانند، من كجا هستم و به من دسترسی داشته باشند. خلاصه آن قدر گرفتاری دارم كه همیشه كار عقبافتاده دارم و در این گیر و دار مراجعه تمام سفرای شاهنشاه و استانداران هم به من است.
خلاصه شب و روز در حال بیداری باید باشم و گمان نمیكنم كه چندان دوام بیاورم. به خصوص كه استراحت فكری... هم ندارم و گرفتارم، گرفتار!
منبع: موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی- یادداشتهای علم ج 2، صص 398-396 -
مطالب مرتبط: