پیشگیری از سالمندآزاری(3)
پیشگیری از سالمندآزاری در چهار سطح قابل بررسی است:
1. پیشگیری از سالمندآزاری به عنوان یک سالمند
2. پیشگیری از سالمندآزاری به عنوان یک مراقب
3. پیشگیری از سالمندآزاری به عنوان یک دوست نزدیک یا خویشاوند سالمند
4. پیشگیری از سالمندآزاری به عنوان یک سیاستگزار سلامت جامعه
1. به عنوان یک سالمند چطور می‌توانیم از خود در برابر سالمندآزاری محافظت کنیم؟
**در مقاله قبل 260503 گفتیم که انزوا و کناره‌گیری از تعاملات اجتماعی یکی از عوامل خطر ساز مهم سالمندآزاری است. بنابراین سعی کنیم حتی در دوران سالمندی همچنان با خانواده و دوستان در ارتباط باشیم، به گروههای همسن خود نزدیک شویم، با حفظ روحیه و سرزندگی دیگران را به خود جذب کنیم و از منزوی شدن که آسیب پذیری ما را نسبت به آزار افزایش می‌دهد اجتناب کنیم.
** اگر از مراقبتی که دریافت می‌کنیم ناراضی هستیم، چه در خانه چه در مراکز مراقبتی، آن را مسکوت نگذاریم و درباره آن با فردی قابل اعتماد صحبت کنیم و از او بخواهیم تا آزار را به متصدیان سلامت و مسۆلان حمایت از سالمندان گزارش دهد یا خودمان آن را گزارش دهیم. یا اگر چنین کسی در اطرافمان نبود دست کم خودمان مسئله را با پزشک مطرح کنیم.
** تا جایی که برایمان امکان دارد خودمان به اموال و دارایی و درآمدهایمان سرکشی کنیم و مطمئن شویم که همه چیز روی روال است. اگر این کار برایمان مقدور نیست، رسیدگی به مسائل مالی و قانونی‌مان را به فرزندمان یا فردی قابل اعتماد واگذار کنیم و به صورت مستمر از او بخواهیم که گزارشهای مستندی از وضعیت آن به ما ارائه دهد.
2.به عنوان یک مراقب چطور می‌توانیم از سالمندآزاری پیشگیری کنیم؟
** در زمینه مراقبت از سالمندان آموزش ببینیم و از مراکز مراقبتی و درمانی بخواهیم کلاسهای لازم در این زمینه را تشکیل دهند.
** به سالمند گوش کنیم.
** با کمک یک مشاور یا کسی که تجربه لازم را دارد یک برنامه روزانه برای مراقبت از سالمند تهیه کنیم.
** فنون مدیریت استرس را یاد بگیریم و به کار ببریم.
** در زمان احساس فشار و افسردگی از خدمات روانشناسی کمک بگیریم.
**برای مراقبت از سالمند از دوستان و بستگان کمک بگیریم.
** حتی به اندازه یکی دو ساعت در هفته، وقتی برای استراحت و تفریح خود در نظر بگیریم.
** برای سلامتی خود اهمیت قائل شویم و مراقبتهای پزشکی لازم را انجام دهیم.
** اگر مواد یا الکل مصرف می‌کنیم از خدمات بهداشتی برای ترک کمک بگیریم.
** در گروههای حمایتی که در آن مراقبین سالمندان شرکت می‌کنند حاضر شویم.
تسهیلات ویژه‌ای برای سالمندان و مراقبین آنها ایجاد شود مثلاً امکانات تفریحی مناسب برای سالمندان و مراقبینشان در نظر گرفته شود یا تسهیلات خوبی برای کمک گرفتن از خدمات مشاوره و روانشناسی در اختیار آنها گذاشته شود
3. به عنوان یک دوست نزدیک یا عضوی از خانواده چطور می‌توانیم از سالمندآزاری پیشگیری کنیم؟
**به علائم خطری که ممکن است نشان دهنده سالمندآزاری باشد دقت کنیم. اگر احتمال آزار را می‌دهیم یا مسئله را گزارش دهیم یا از افراد قابل اعتماد بخواهیم مسئله را پیگیری کنند.
** داروهای سالمند را کنترل کنیم. آیا داروها زودتر یا دیرتر از موعد مقرر تمام شده‌اند؟ آیا مصرف داروها به صورت منظم انجام می‌شود؟
** مراقب آزار مالی باشیم. اگر در این مورد احتمال سوءاستفاده‌ای را می‌دهیم از سالمند بپرسیم آیا به ما اجازه می‌دهد حساب بانکی و اعتباری او را بررسی کنیم.
** در هر فرصتی که به دست می‌آوریم زمانی را هم به دیدار از سالمند اختصاص دهیم یا دست کم تلفنی با او صحبت کنیم.
**شنونده خوبی برای حرفهای سالمندان و مراقبین باشیم.
**به مراقب اصلی پیشنهاد بدهیم که مدتی ما از سالمند مراقبت کنیم تا او هم بتواند استراحتی داشته باشد.
**به دیگران درباره اینکه چطور سالمندآزاری را تشخیص داده و آن را گزارش کنند، اطلاع رسانی کنیم.
4. در سطح سیاستگزاریهای اجتماعی چطور می‌توان از سالمندآزاری پیشگیری کرد؟
** استفاده از ابزارهای غربالگری و ارزیابی آزار، در مراکز درمانی توسعه یابد.
** بسته‌های آموزشی درمورد سالمندآزاری در اختیار متصدیان سلامت قرار داده شود.
** آگاهی جامعه از سالمندآزاری و پیشگیری و مداخلات درباره آن افزایش یابد.
** تسهیلات ویژه‌ای برای سالمندان و مراقبین آنها ایجاد شود مثلاً امکانات تفریحی مناسب برای سالمندان و مراقبینشان در نظر گرفته شود یا تسهیلات خوبی برای کمک گرفتن از خدمات مشاوره و روانشناسی در اختیار آنها گذاشته شود.
گزارش سالمندآزاری
اگر شما سالمندی هستید که مورد آزار قرار می‌گیرید دست کم این موضوع را به یک نفر به عنوان مثال پزشک، یک دوست یا یکی از اعضای خانواده که به او اعتماد دارید اطلاع دهید. افراد دیگر می‌توانند به شما کمک کنند.
و اگر شما سالمندی را می‌شناسید که به نحوی مورد آزار قرار می‌گیرد آن را گزارش کنید. فکر نکنید که کس دیگری این کار را خواهد کرد یا اینکه خود سالمند اگر نیاز داشته باشد این قدرت را دارد که کمک درخواست کند. بسیاری از سالمندان حتی اگر بتوانند هم آزار را گزارش نمی‌دهند.
برخی از این می‌ترسند که آزاردهنده این کار آنها را تلافی کند و یا از این بیم دارند که اگر این مراقبِ آزاردهنده هم نباشد دیگر کسی از آنها مراقبت نخواهد کرد و تنها خواهند ماند. اگر مراقبان سالمند فرزندان او باشند، سالمند ممکن است از اعلام اینکه فرزندان او این رفتار را دارند خجالت بکشد و حتی خودش را به خاطر تربیت چنین فرزندانی سرزنش کند و یا نخواهد که فرزندانش دچار مشکل قانونی شوند.
البته برای گزارش دادن ملاحظاتی لازم است: یادمان باشد مقابله شخصی با مراقب آزاردهنده، هم می‌تواند برای خودمان مشکل ساز باشد و هم ممکن است سالمند را در موقعیت آسیب‌زاتری قرار دهد. برای گزارش این موارد در ابتدا بهتر است با پزشک معالج سالمند، روحانی محل یا کسی که هم ما و هم سالمند به او اعتماد داریم صحبت کنیم و از آنها بخواهیم راهنمایی کنند و اگر چنین فردی در اطراف سالمند نبود موضوع را با مراجع قانونی مطرح نماییم. باز هم تأکید می‌کنیم، رویارویی شخصی با مراقب آزاردهنده، نه وجهه قانونی دارد و نه به لحاظ ایمنی شخصی کار صحیحی است.
به امید روزی که دیگر هیچ سالمندی، قربانی آزار نشود.
راحله فلاح
بخش خانواده ایرانی تبیان
مطالب مرتبط:
