تبیان، دستیار زندگی
هدف این پروژه بررسی میزان تغییرات دمایی بدن انسان و یافتن نظم این چرخه می باشد. یا تا به حال برایتان پیش آمده که بخواهید در ساعتی خارج از زمان معمول بخوابید و موفق نشوید حتی اگر بسیار خسته بوده اید؟
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

آیا دمای بدن ما در طول روز تغییر می کند؟

آیا دمای بدن ما در طول روز تغییر می کند؟

اهداف: هدف این پروژه بررسی میزان تغییرات دمایی بدن انسان و یافتن نظم این چرخه می باشد.

وسائل مورد نیاز:

تعدادی انسان داوطلب!

دماسنج پزشکی (مطمئن شوید که روش استفاده از آن آموخته اید!)

کاغذ شطرنجی و مداد

ساعت

کمی صبر و دقت!

1- مقدمه:

آیا تا به حال برایتان پیش آمده که بخواهید در ساعتی خارج از زمان معمول بخوابید و موفق نشوید حتی اگر بسیار خسته بوده اید؟

آیا دیده اید که مسافرانی که به نقاطی با اختلاف ساعت زیاد سفر می کنند تا چندین روز دچار اختلال در خواب می شوند؟

آیا شنیده اید که بدن انسان دارای یک ساعت زیستی است و خودش را بر اساس آن تنظیم می کند نه بر اساس ساعت قرار دادی ما؟

برای این موضوع توجیهات و دلایل بسیاری مطرح شده و دانشمندان بسیاری از جمله عصب شناسان به بررسی این امر می پردازند.

اما چگونه بدن ما این کار را انجام می دهد؟ چگونه می تواند فعالیت هایی نظیر خواب، گرسنگی و ... را کنترل کند؟ یکی از پارامترهای مورد بررسی در این مطالعات، دمای بدن انسان است.

درست است که متوسط دمای بدن ما در حدود 37 درجه سانتی گراد است، اما برخی دانشمندان معتقداند که دمای بدن در طول روز دارای نوساناتی است.

اما میزان و تغییرات چقدر است؟ آیا این تغییرات در زمان معین و ثابتی رخ می دهند؟ آیا این تغییر در حالات بدنی ما تاثیر دارد؟

این ها همه سوالاتی است یافتن پاسخشان کار شما می باشد!

فرضیه:

دمای بدن انسان در طول روز با نظم مشخصی تغییر می کند.

روند انجام کار:

همانطور که گفته شد بدن انسان در طول روز در وضعیت ثابتی نمی باشد این تغییرات اگر به صورت منظم رخ دهند، می توانند شاخص خوبی برای ساعت زیستی بدن ما باشند. یکی از مواردی که ممکن است در این امر موثر باشد دمای بدن است.

برای انجام این پروژه چند نفر داوطلب همکاری به مدت 3 شبانه روز پیدا کنید. همچنین قبل از انجام کار، طرز استفاده صحیح از دماسنج را خوب تمرین کنید. جدول زیر پیشنهادی برای برنامه اندازه گیری دمای بدن داوطلبانتان است. آن را بر روی کاغذی تهیه نموده و بر اساس برنامه خودتان تغییر دهید.

آیا دمای بدن ما در طول روز تغییر می کند؟

با توجه به جدول درمیابید که برای هر روز 8 نوبت اندازه گیری دما برای هر فرد مد نظر قرار گرفته است. یعنی اگر داوطلب شما در طول شبانه روز 16 ساعت بیدار باشد هر دو ساعت یک بار انداره گیری انجام می شود. دقت کنید که این برنامه اندازه گیری به هر تعداد که باشد باید در بازه های زمانی یکسان انجام شود. به این ترتیب به طور منظم تغییرات دمایی داوطلب در طول ساعات بیداری وی ثبت می شود.

همچنین پیشنهاد می شود که این اندازه گیری در سه روز متوالی به طور یکسان در ساعت های یکسان انجام شود. به عنوان مثال اگر روز اول اولین نوبت اندازه گیری ساعت 8 صبح بوده است، دو روز بعد نیز دقیقاً در همان ساعت این کار انجام شود. در نهایت نتایج هر نوبت اندازه گیری در سه روز میانگین گیری شده و در آخرین بخش جدول ثبت می شود.

آیا دمای بدن ما در طول روز تغییر می کند؟

افزایش تعداد روزها به بالا رفتن دقت کار و کاهش خطا کمک می کند. چنانچه در اطلاعات دمایی ثبت شده در یکی از روزها با تفاوت بسیاری نسبت به سایر روزها مواجه شدید به طوریکه این تفاوت خیلی خارج از نظم داده هایتان باشد، می توانید آن یک مورد را به عنوان داده مشکوک ثبت کرده و در هنگام تحلیل در صورت لزوم حذف نمایید. توجه داشته باشید که احتمالا تغییرات دمایی بدن در حدود چند دهم درجه باشد و به عنوان اگر تغییر 8 درجه ای در جدول شما ثبت شده باشد قطعا ناشی از خطای اندازه گیری بوده است.

دقت کنید که داوطلبتان حداقل 15 دقیقه قبل از اندازه گیری دما، چیزی نخورده باشد و یا فعالیت شدید بدنی نداشته باشد. همچنین سعی کنید اندازه گیری های سه روز را تقریبا در شرایط محیطی یکسان انجام دهید. توجه کنید که اگر انجام این کار در سه روز متوالی برایتان امکان پذیر نیست، می توانید به عنوان مثال در سه جمعه متوالی با داوطلبی افراد خانواده تان انجام دهید. البته در این صورت دقت نمایید دمای محیط خانه تغییر چندانی در این سه هفته نداشته باشد.

با اعمال نکات فوق در اندازه گیری هایتان و نیز با استفاده صحیح و خواندن دقیق دماسنج می توانید تا جای ممکن داده های خوب و قابل اتکایی را جمع آوری نمایید.

آیا دمای بدن ما در طول روز تغییر می کند؟

نتایج:

بعد از انجام دقیق مراحل گفته شده شما جدولی متشکل از داده های دمایی سه داوطلب در سه روز خواهید داشت. آنچه برای ما اهمیت دارد میانگین داده های هر فرد می باشد. نمودار نتایج را بر روی کاغذ شطرنجی رسم نمایید به گونه ای که محور x ها نمایشگر نوبت های اندازه گیری شما و محور Y ها نمایانگر دمای متوسط اندازه گیری شده باشد. نقاط حاصل تز داده هایتان را خطهایی به هم وصل کنید.

نتیجه گیری:

با دقت در نمودارهای حاصل ببینید که آیا می توانید نظمی در شکل تغییرات دما پیدا کنید. آیا افزایش و کاهش تمام داوطلبانتان شباهتی به هم دارد؟ بر اساس آنچه بدست آورده اید نتیجه گیری کنید که آیا فرضیه شما درست بوده یا خیر.

گسترش دادن پروژه:

بعد از انجام پروژه فوق می توانید به بررسی ارتباط دما با حالات مختلف بدن بپردازید. به عنوان مثال می توانید بررسی کنید در حالت کاهش دما فرآیندهایی همچون میزان گرسنگی و یا خواب آلودگی فرد به چه صورت است. همچنین با طراحی آزمون هایی تعیین هوشیاری می توانید ارتباط میان میزان هوشیاری و دمای بدن فرد را بررسی نمایید.

تکلیف: -------------------------

محل بازدید/ اردو/ خرید: --------------------

منابع مطالعه: ------------------------

بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تنظیم: نسرین صادقی