آیا به سهم ارث خمس تعلق می‌گیرد؟
ارث خمس ندارد مگر آنكه یقین داشته باشید كه به مال مورث خمس تعلق گرفته و نپرداخته است كه ابتدا باید خمس مال جدا گردد و سپس تقسیم شود.
در این مقاله از میان پرسش و پاسخهای مربوط به بحث خمس چند مورد را انتخاب کردیم که تقدیم می کنیم:
جواب: ارث خمس ندارد مگر آنكه یقین داشته باشید كه به مال مورث خمس تعلق گرفته و نپرداخته است كه ابتدا باید خمس مال جدا گردد و سپس تقسیم شود. (توضیح المسائل دوازده مرجع، م1754 و 1755).
جواب: بلی ـ بنا به نظر مشهور فقها به وجه مذكور خمس تعلق می‌گیرد. (استفتائات امام(ره) ج1، ص350، س18 و س21 ـ و توضیح المسائل مراجع، ج1، ص92 استفتائات مقام معظم رهبری).
جواب: به شما و امثال شما اجازه می دهیم که در صورت نیاز در اموال او به مقدار نیازتان تصرف کنید ، وخمس آنرا به ذمه بگیرید، واگر بعدا توانایی پیدا کردید بپردازید واگر توانایی پیدا نکردید بخشوده خواهد شد. (رساله احکام بانوان /استفتائات مطابق با فتاوای آیة الله العظمی مکارم شیرازی /ص 128)
نکاتی که در این مساله هست:
1- مراجع عظام تقلید با دلیل و حجت شرعی که دارند می توانند در موارد خاصی به مکلفان اجازه دهند تا از اموالی که خمسش داده نشده است ، استفاده کند و آن را به ذمه بگیرندتا در صورت توانایی بعدا پرداخت نمایند.
2- "به ذمه گرفتن" یعنی مراجع عظام تقلید با اختیار عامی که در مورد وجوهات شرعی دارند ، آن پولی را که از بابت خمس باید پرداخت می شده است را به شما قرض داده اند و معلوم است کسی که قرض گرفته است می تواند و حلال است که در مال قرض گرفته شده تصرف کند ولی این دین و قرض بر گردن او می ماند تا زمانی که آن را پرداخت نماید.
3- همانطور که می بینیم آیت الله العظمی مکارم شیرازی در این جواب با کلمه ی "شما و امثال شما" فتوای عام داده اند یعنی هرکس با این شرایط می تواند به این فتوای آیة الله العظمی مکارم شیرازی عمل نماید.
4- مشخص است که هر مقلدی باید نظر مرجع تقلید خودش را در این خصوص (به ذمه گرفتن خمس) کسب نماید.
(سایت اسک قرآن)
جواب: شروع سال خمسی حقوق بگیران اعم از كارگران، و كارمندان و... همان روز اولی است كه مزد یا حقوق خود را دریافت می‌كنند و یا می‌توانند دریافت كنند. (ترجمه اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبری، س995).
جواب: اگر طلا و وسایل منزل به مقدار متعارف و مناسب شأن همسر و خودتان باشد خمس ندارد. (ترجمه اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبری، س901 و 904).
جواب: بنابر فتوای حضرت امام ـ ره ـ و مقام معظم رهبری بر هدیه خمس تعلق نمی‌گیرد. (استفتائات امام(ره) ج1، س184 و ترجمه اجوبه الاستفتائات مقام معظم رهبری، س851).
جواب: اگر می‌دانید چیزی از درآمد شما اضافه بر مخارج است به مرجع تقلید خود یا نماینده ایشان مراجعه كنید تا وضعیت خمس شما را روشن نمایند. (استفتائات امام(ره) ج1، ص416، س215).
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
منابع:
سایت اندیشه قم
سایت اسک قرآن
توضیح المسائل مراجع، ج1
توضیح المسائل دوازده مرجع
استفتائات امام(ره) ج1
