تبیان، دستیار زندگی
مقام معظم رهبری: عید قربان نماد گذشت انسان برای پیمودن راه حقیقت است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

عیــــــــــــــــــــدتان مبـــــــــــــــارک

عیدتان مبارک
مقام معظم رهبری: عید قربان نماد گذشت انسان برای پیمودن راه حقیقت است.

در عید قربان یك قدردانى بزرگ الهى نهفته است از پیامبر برگزیده حضرت حق، حضرت ابراهیم (علیه سلام) كه آن روز ایثار كرد؛ این ایثار و این گذشت، یك نماد است براى مۆمنانى كه می خواهند راه حقیقت را، راه تعالى را، راه عروج به مدارج عالیه را طى كنند، بدون گذشت امكان ندارد.

زینت عید

برای هرچیزی زینتی است؛ چنانکه حضرت امیر فرموده اند: زینت حکمت، پارسایی، زینت دانش، بردباری، زینت پرستش، حضور قلب و خشوع و زینت پادشاهی و حکومت، عدالت و دادگری است. در روزهای عید هم اعمال و آیین هایی هست که موجب زینت یافتن و آراسته شدن آن روزهاست؛ از جمله پیامبر اکرم(ص) می فرمایند: عیدهای خود را با گفتن اللّه اکبر آذین بندید. و نیز می فرمایند: عیدهای فطر و قربان را با جملات لااله الااللّه و اللّه اکبر و الحمدللّه و سبحان اللّه آذین بخشید.

فضیلت قربانی

یکی از اعمال با فضیلت و مهم در روز عید قربان، عمل قربانی است. که در روایات، بسیار بر آن تأکید شده است. امام باقر علیه السلام می فرمایند: «خداوند قربانی کردن و اطعام نمودن را دوست دارد». بعضی از علما چنین بیان نموده اند که بهتر است قربانی کننده، گوشت قربانی را سه قسمت کند؛ قسمتی از آن را بین همسایه ها تقسیم نماید، قسمت دیگر را به و فقیران ببخشد و قسمت آخر را نیز برای خانواده خود نگه دارد.

یاد حسین علیه السلام در عید قربان

شب و روز عید قربان، یکی از اوقات بسیار شریف برای زیارت سالار شهیدان، حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام است که در فضیلت و ثواب آن، روایات بسیاری وارد شده است. سرّ این امر، آن است که یاد و حماسه جاودان امام حسین علیه السلام در این روز در ذهن ها تکرار شود؛ چرا که اگر ابراهیم خلیل یک قربانی، به قربانگاه منی آورد و سالم باز گرداند، امام حسین علیه السلام ، در یک روز، هفتاد و دو تن قربانی، به قربانگاه کربلا آورد و سرهای بریده و اجساد آغشته به خون یاران و عزیزانش را از کودک شیرخوار گرفته تا پیرمرد کهنسال، همه را یک جا، به پیشگاه پروردگار خویش تقدیم نمود.

امتحان الهی

قرآن کریم در آیه 2 سوره عنکبوت می فرماید: «آیا مردم چنین پنداشتند که به صِرف اینکه گفتند: ما ایمان به خدا آورده ایم، رهایشان کنند و برای این مدعا هیچ امتحانشان نکنند». یکی از سنّت های همیشگی خداوند در مورد بندگان، سنت امتحان بوده است؛ چرا که تا انسان ها در مرحله امتحان و آزمون قرار نگیرند، صدق گفتار آن ها ثابت نمی شود. پس هر گاه در امتحان الهی موفق و پیروز شدند و گفتار و کردارشان یکسان گردید، در ادعای مسلمانی و تدیّن خویش، راستگو و صادق خواهند بود.

آری، عید سعید قربان، یادآور یک امتحان بزرگ است. امتحانی که حضرت ابراهیم علیه السلام با سربلندی از آن بیرون آمد. و به همین جهت روز عید قربان از اعیاد مهمّ اسلامى است. این روز یادآور اخلاص و بندگى حضرت ابراهیم(علیه السلام)در برابر پروردگار خویش است، آن جا كه فرمان حق براى ذبح اسماعیل صادر شد، و ابراهیم آن بنده فرمانبردار خداوند آماده اجراى این فرمان شد و اسماعیل را به قربانگاه برد و كارد بر حلقومش نهاد، ولى ندایى رسید كه اى ابراهیم از عهده این آزمون الهى برآمدى! دست نگهدار كه فرمانبردارى خویش را به درستى اثبات كرده اى. پس برماست که در مصیبت ها و بلاها صابر و شکیبا باشیم؛ چرا که شاید این ها امتحان و آزمون بندگی و عبودیّت ما باشند.

قربانی حقیقی

در آیه 37 سوره حج آمده است: «هرگز گوشت و خون قربانی ها، به خدا نمی رسد، بلکه آنچه به خدا می رسد، تقوی شماست». آری، خداوند طالب تقواست و تقوا یعنی از بین بردن شیطان درونی هوای نفس؛ چرا که کشتن دیو نفس امّاره، وسیله نزدیکی آدمی در پیشگاه حضرت حق است. امام سجاد علیه السلام از مردی که مراسم حج را انجام داده بود، پرسیدند: «آیا به هنگام سر بریدن قربانی، نیّت نمودی که با تمسّک به حقیقت تقوی و ورع، حلقوم طمع را قطع کنی؟»

آنچه در ذیل می آید گزیده ای از بیانات رهبر معظم انقلاب در مورد عید قربان است:

عید قربان، یکی از اعیاد بزرگ اسلامی است. این روز یادآور خاطره ای از زمان های بسیار دور است. در آن مبارک لحظه ای که پدر، فرزند خویش را برای لبیک به ندای ملکوتی حق به قربانگاه می برد تا فرمان الهی را با تمامی وجود به انجام برساند.

آنها به همه پیروان خویش این درس بزرگ را به یادگار می گذارند که برای عروج و رسیدن به حق، باید اسماعیلِ وجود را قربانی کرد و عاشق واقعی شد؛ عاشقی که همه هستی را در راه معشوق فدا می کند تا رضایت او را فراهم آورد.

عید قربان، عید فرصت هاست؛ فرصت تقرب به خداوند و پاکی نفس از آلودگی ها و تعلّقات دنیایی. مقام معظم رهبری نیز در سخنرانی که سال گذشته در روز عید قربان در جمع مردم اصفهان داشتند، در این خصوص فرمودند: «اگر به حكمت مندرج در عید قربان توجه شود، خیلى از راه ها براى ما باز می شود. در عید قربان یك قدردانى بزرگ الهى نهفته است از پیامبر برگزیده حضرت حق، حضرت ابراهیم (علیه‌السّلام) كه آن روز ایثار كرد. بالاتر از ایثار جان، در مواردى ایثار عزیزان است.

او در راه پروردگار، به دست خود عزیزى را قربان می كرد؛ آن هم فرزند جوانى كه خداى متعال بعد از عمرى انتظار، در دوران پیرى به او داده بود كه فرمود: «الحمد للَّه الّذى وهب لى على الكبر اسماعیل و اسحاق». خداى متعال این دو پسر را در دوران پیرى، لابد بعد از یك عمر انتظار و اشتیاق، به این پدر داده بود؛ امید فرزند هم دیگر بعد از آن نداشت.

سید شهیدان همه عالم، حضرت اباعبداللَّه‌الحسین (علیه الصّلاة و السّلام) - كه خود مظهر ایثار و مظهر شهادت است - در دعاى شریف عرفه از این حادثه یاد می كند؛ «و ممسك یدى ابراهیم عن ذبح ابنه بعد كبر سنّه و فناء عمره»؛ این در دعاى مبارك امام حسین در عرفه است.

این ایثار و این گذشت، یك نماد است براى مۆمنانى كه میخواهند راه حقیقت را، راه تعالى را، راه عروج به مدارج عالیه را طى كنند. بدون گذشت، امكان ندارد. همه‌ى امتحانهائى كه ما میشویم، در واقع نقطه‌ى اصلى‌اش همین است؛ پاى یك ایثار و یك گذشت به میان مى‌آید. گاهى گذشت از جان است، از مال است؛ گاهى گذشت از یك حرفى است كه كسى زده است، میخواهد با اصرار و لجاجت پاى آن حرف بایستد؛ گاهى گذشت از عزیزان است؛ فرزندان، كسان. امتحان یعنى عبور از وادى محنت. یك محنتى را، یك شدتى را جلوى پاى یك انسانى یا یك ملتى می گذارند؛ عبور از این محنت، امتحان است. اگر توانست عبور كند، به آن منزل مقصود می رسد؛ اگر نتوانست - نتوانست استعداد مندرج در وجود خود را بروز دهد، نتوانست بر هواى نفس غالب بیاید و عبور كند - میماند؛ امتحان این است.»

هدیه ز یزدان آمد

ای عزیزان به شما هدیه زیـــــــــزدان آمد

عید فرخنـــــــده ی نورانی قربـــــــــان آمد

حاجیان سعی شما شد به حقیقت مقبول

رحمت واسعــــه ی حضــرت ســـبحان آمد

عید قربان به حقیقـــت...زخــــــداوند کریم

آفتابی به شــــــب ظلمت انســــان آمد

جمله دلهاچو کویری ست پر از فصل عطش

بر کویــــر دل ما...نعــــــــــــمت باران آمد

خاک میسوخت در اندوه عطش باحسرت

نقش در سینه ی این خاک.. گلستان آمد

امر شد تا که به قربانـــــــی اسماعیلش

آن خلیــــلی که پذیرفتـــه ز رحـــــمان امد

امتحان داد به خوبی بخـــــــدا ابــــراهیم

جای آن ذبح عظیمی که به قربــــان آمد

آن حسینی که زحج رفت سوی کرببــلا

به خدا بهر سر افـــــرازی قـــــــــرآن آمد.

سید محمدرضا هاشمی زاده


منبع:

سایت شهید آوینی

پایگاه اطلاع رسانی حوزه

سایت دارالقرآن کریم

پایگاه اطلاع رسانی صاحب الزمان

تهیه و فرآوری: جواددلاوری، گروه حوزه علمیه تبیان