به خاطر یک هشدار اجتماعی
گفت‌وگو با «هاتف علیمردانی» كارگردان فیلم «به خاطر پونه»
این فیلم نیز یك سال بعد از ساخت، اكران شد و توانست نزدیك به 3 میلیون تومان در گیشه فروش داشته باشد. اما فیلم سوم او كه اكرانش را تازه شروع كرده بعد از دو هفته نمایش با استقبال خوبی از طرف مخاطبان روبه‌رو شده است. «به خاطر پونه» تا امروز و بعد از گذشت دو هفته، بیش از 15ظ میلیون تومان فروش داشته كه نشان‌دهنده استقبال مخاطب از این فیلم است. یكی از مهم‌ترین نقاط قوت این فیلم بازی دیدنی «فرهاد اصلانی» در نقش مجید است. آخرین ساخته «علیمردانی» كه سال گذشته در بخش مسابقه جشنواره گنجانده نشده بود ملودرامی درباره معضلات اجتماعی است. با «علیمردانی» به واسطه موفقیت نسبی كار جدیدش گفت‌وگو كرده‌ایم.
اگر اشتباه نكنم در جایی خوانده بودم كه می‌خواستید در «به خاطر پونه» معضلات اعتیاد و مشكلاتی كه در پی اعتیاد در زندگی افراد به وجود می‌آید را نشان دهید. درست است؟
بله. اعتیاد یكی از معضلات اجتماعی است كه باعث از بین رفتن مناسبات اجتماعی می‌شود و هر چقدر هم به آن بپردازیم باز هم كم پرداخته‌ایم.
اما در یك جاهایی از داستان به نظر می‌رسد شما سعی كرده‌اید درباره خیانت همسر مجید صحبت كنید. آنجاهایی كه مجید به او شك می‌كند و سعی می‌كند درباره این شكش تحقیق كند.
نه! در هیچ جای داستان از خیانت صحبت نشده است. این فیلم درباره معضلات اجتماعی است. در واقع یك هشدار اجتماعی است با این مضمون كه ای كسانی كه معتاد می‌شوید و خیلی از كارهای اینگونه را تجربه می‌كنید، مطمئن باشید نتایج اعتیاد خیلی بیشتر از آن چیزی است كه فكرش را می‌كنید. ما همیشه فكر می‌كنیم معتاد یك آدم كارتن‌خواب است كه همه چیزش را از دست داده ولی یك فرد معتاد می‌تواند پول داشته باشد و به كارتن خوابی نرسد اما اتفاقات بدتری گریبان‌گیرش شود.
پس یعنی فیلم ربطی به خیانت ندارد و صرفا درباره اعتیاد است؟!
هم اعتیاد و هم تقابلات فرهنگی در خانواده.
ولی این ابهام در كل فیلم وجود دارد كه آیا پونه واقعا زن پاكی است و به خاطر توهمات مجید در رابطه با خیانت او، آهنگ جدایی می‌كند یا نه واقعا خطاكار است؟!
پونه هم نقطه ضعف‌هایی دارد و دروغ‌های ریزی می‌گوید ولی چه دلیلی وجود دارد كه زنی زندگی با یك مرد معتاد را كه مدام در حال كتك زدن دیگران است و همسرش هیچ امنیتی در كنارش ندارد، تحمل كند؟!
این فیلم درباره معضلات اجتماعی است. در واقع یك هشدار اجتماعی است با این مضمون كه ای كسانی كه معتاد می‌شوید و خیلی از كارهای اینگونه را تجربه می‌كنید، مطمئن باشید نتایج اعتیاد خیلی بیشتر از آن چیزی است كه فكرش را می‌كنید.
ولی این دلیل نمی‌شود كه بخواهد همسرش را دور بزند و با كسی رابطه‌ای برقرار كند و بعد از همسرش جدا شود. می‌تواند همان اول جدا شود و بعد برود سراغ شخص دیگری!
نه اصلا دور زدنی در كار نیست. وقتی رابطه فرد با همسرش قطع می‌شود و دچار طلاق عاطفی شده است و حتی نامه برایش نوشته كه می‌خواهد برود، اصلا دور زدن نیست.
پس یعنی توهم مجید درست بوده كه فكر كرده همسرش با معلم فتوشاپش رابطه داشته!
رابطه چندانی وجود ندارد ولی چیزهای كمی در این میان است. چرا ما باید قهرمان بسازیم؟ همانقدر كه مجید گناهكار است و اشتباه می‌كند، پونه هم اشتباه می‌كند. ما نیامده‌ایم بگوییم چه كسی درست می‌گوید و چه كسی غلط. ما فقط می‌خواستیم یك معضل اجتماعی را به تصویر بكشیم، اعتیاد مجید و اشتباه پونه.
ولی مخاطبی كه كل فیلم را دیده باشد، مدام اطلاعاتی به خوردش رفته مبنی بر اینكه پونه گناهی نداشته و مجید اشتباه كرده اما در آخر داستان با نشان دادن آن سكانس كه پرواز هواپیما به سمت آلمان است، نشان می‌دهد پونه گناهكار بوده و مخاطب در تمام طول داستان دچار اشتباه شده.
نه هیچ اصراری بر این قضیه نبوده. این سكانس در واقع اختیار زن را نشان می‌دهد كه از سیاهی‌های دور و برش دل بكند و به سمت زندگی بهتر برود.
این نشان‌دهنده صحت خیانت پونه به مجید نبوده؟
خیانت یعنی در یك زمان با دونفر باشی.در این فیلم سعی كردم حس طلاق عاطفی در یك خانواده را نشان دهم و این كه عدم توجه زن و شوهر نیز مشكلاتی را ایجاد می‌كند.
هانیه توسلی انتخاب اول برای نقش پونه بود؟
بله. اولین انتخاب ما برای این نقش بود.
به نظر می‌رسد قرار بود زن داستان، كسی باشد كه تمام تلاشش را برای نگهداشتن زندگی می‌كند ولی نمی‌تواند آن را حفظ كند و در نهایت كار به جدایی می‌رسد. درست است؟
بله دقیقا. كسی كه با همسرش دچار طلاق عاطفی می‌شود و در نهایت مجبور می‌شود آن زندگی را ترك كند.
ولی در كل فیلم در بازی خانم توسلی به وضوح یك جور بی‌حوصلگی وجود دارد كه این نقش را آنطور كه شما تایید كردید بازی نكرد.
نه اتفاقا. شاید اینطور باشد كه شما می‌گویید ولی هانیه توسلی دقیقا همان چیزهایی را كه من می‌خواستم اجرا كرد و به نظر من به خوبی از پس نقشش بر آمد.
فرهاد اصلانی خیلی از پس نقشش خوب برآمد. به‌طوری كه توانست نقش معتاد رو به اضمحلال را به خوبی بازی كند. این بازی خوب چقدرش به كارگردان و چقدرش به خود بازیگر مربوط می‌شود؟
فرهاد اصلانی بازیگری است كه انگار، بازی در وجودش رخنه كرده. اصلانی در بازیگری به جایگاهی رسیده كه كمتر كسی را مثل او می‌بینم. او بهترین بازیگر سینمای ایران است و بسیار كمكم كرد كه نقش مجید به آن چیزی كه من می‌خواهم برسد.
چقدر شما برای بازی راهنمایی‌اش كردید؟
ما با هم همكاری و همفكری می‌كردیم. فرهاد تخصص زیادی در بازیگری دارد و من هم كسی هستم كه به بازی خیلی اهمیت می‌دهم. ما در اكثر صحنه‌های فیلم با هم همفكری می‌كردیم. در آخرهای كار آنقدر بازی خوبی از خودش نشان داد كه من دیگر پایم را عقب كشیدم و در بازی‌اش دخالتی نكردم. در واقع تا آخرش را خودش به خوبی بازی كرد.
ایده داستان از چه زمانی در ذهنتان شكل گرفت و تصمیم گرفتید آن را جلوی دوربین ببرید؟
به نظرم اعتیاد شیشه خیلی از خانواده‌ها را درگیر كرده. واقعا من همیشه دوست داشتم به این موضوع بپردازم و این معضل اجتماعی را بیان كنم. خدارا شكر در این چند وقت فرصتی پیش آمد كه فیملنامه‌اش را بنویسم و فكر می‌كنم حتی اگر یك معتاد هم با دیدن فیلمم نجات پیدا كند من رسالتم را انجام داده‌ام.
از اكران فیلم در زمان جشنواره و در آن ساعت از شب كه حدود ساعت 12 بود، راضی بودید؟
در جشنواره با بدسلیقگی برخی از مدیران روبه‌رو بودیم و این امر باعث شد تا «به خاطر پونه» كنار گذاشته شد و متاسفانه هنوز كه هنوز است آن بغضی كه در برخورد با فیلمم در جشنواره برایم به وجود آمد، برطرف نشد. امیدوارم با عملكرد درست مسئولان در دوره جدید، جبران مافات شود.
چرا فیلم شما در بخش مسابقه شركت داده نشد؟
به خاطر پونه تا آخرین لحظه‌ها مدام به بخش مسابقه رفت و دوباره برگشت. جالب است كه حتی خود آقای شمقدری هم موافق بود كه فیلم ما در جشنواره باشد ولی متاسفانه زورش نرسید!
تا الان از فروش فیلم راضی هستید؟
بله خیلی راضی هستم. خدارا شكر داریم حقمان را می‌گیریم. همین‌كه مردم به فیلم من توجه می‌كنند من را خوشحال و امیدوار می‌كند. من ایمان دارم هرچه از دل بیاید بر دل می‌نشیند و واقعا من، پونه را با تك تك اعضای وجودم نوشتم و فكر كردم چه خوب است كه واقعیت‌های موجود در جامعه را انعكاس بدهم.
منبع : تهران‌امروز / محبوبه شعاعی
