حوزه و آموزش و پرورش

وجه اشتراک حوزه و آموزش و پرورش تربیت طالبان علم است هرچند تفاوت بسیار زیادی در نوع علم و سطح سنی و علمی افراد در این دو نهاد وجود دارد.

رسالت حوزه و حوزویان تبلیغ دین و توسعه و نشر معارف الهی ست. آموزش و پرورش نیز محیطی ست که ظرفیت بالایی را برای چنین هدف و رسالتی فراهم ساخته است.

حوزویان باید از این فرصت استفاده بهینه کرده و رابطه عمیق  و دوطرفه ای را با نهاد آموزش و پرورش برقرار سازد.

از طرفی سن دانش آموزی با خصوصیات خاصی همراه است و از مهم ترین خصوصیات این سن کنجکاوی و علاقه به دانستن است. این خصوصیت از یک زاویه بسیار خوب است چون دانش آموز را در معرض دانستن قرار می دهد و به دانش او می افزاید، اما از یک زاویه خطرناک است چون می تواند در دانش آموزان را در معرض خطرات بسیاری قرار دهد.

این علاقه به دانستن و حس کنجکاوی، پرسش های فراوانی را در ذهن دانش آموزان بوجود آورده است که دائما به دنبال پاسخ آنها هستند و ممکن است هر پاسخی را به عنوان پاسخ صحیح برگزینند.

سرپرست وزارت آموزش و پرورش نیز در این زمینه بیان داشت که امروز دانش آموزان با شبهات و سوالات اعتقادی زیادی روبرو هستند که برای پاسخ‌گویی به آنان نیازمند یاری حوزه هستیم.[1]

در این مرحله است که دشمنان اسلام و ایران اسلامی وارد عمل شده، سریع عمل کرده و پاسخ دلخواه خود را به این پرسشگران حقیقت جو القا خواهند کرد. حمله دیگر دشمن تولید سوالات و شبهات جدید در کنار سوالات دانش آموزان است. شبهات اعتقادی در ذهن نوجوانان و جوانان که دائما در ارتباط و صحبت با یکدیگرند و به پاسخ ها و سوالات خود را به چالش می گذارند.

در اینجا حوزویان هستند که می توانند بهترین پاسخ را به این دانش آموزان ارائه دهند چراکه تحصیلات خود را بر مبنای دین و با منابع الهی طی کرده اند و تخصص لازم را در این زمینه یافته اند.

از طرفی همانگونه که واضح است آموزش و پرورش باید در کنار یکدیگر باشد. به عبارت دیگر آموزش بدون پرورش و تربیت ارزشی ندارد و هر انسان به خصوص دانش آموزانی که تازه وارد اجتماع می شوند را به مسیر غلط می کشاند.

حضرت آیت‌الله شبیری زنجانی از مراجع عظام با بیان این‌که تربیت دینی، انسان را از قرار گرفتن در مسیر انحراف باز می‌دارد، گفتند: باید تربیت دینی دانش آموزان در اولویت برنامه های آموزش و پرورش باشد.

معظم له با بیان این‌که تربیت دینی، انسان را از قرار گرفتن در مسیر انحراف باز می‌دارد، گفتند: کسی که تربیت دینی داشته باشد، خدماتی را ارائه می‌کند که مشکل جامعه حل شود و خیر دنیا و آخرت خود را به وسیله کارهایش رقم زند. این فرد برای دین خدا حتی از جانش نیز می‌گذرد.[2]

البته اقدامات بسیار قابل ستایشی در این زمینه انجام شده است که از جمله آن ها می توان به تشکیل ستاد همکاری آموزش و پرورش و حوزه اشاره  کرد.

حجت الاسلام و المسلمین ملکی دبیر ستاد همکاری‌ آموزش و پرورش و حوزه با اشاره به وجود برنامه‌های بلند‌مدت، میان مدت و کوتاه‌مدت در این ستاد، گفت: تربیت مبلغین برای ورود به واحدهای آموزشی، به صورت تخصصی و برگزاری دوره‌های آموزشی برای آنان،  از جمله برنامه‌های پیش‌رو می‌باشد.

وی افزود: در زمینه تأمین منابع انسانی وزارت آموزش و پرورش نیز، جلساتی با دانشگاه فرهنگیان برگزار شده که بر اساس سند تحول نظام آموزشی و اساسنامه این دانشگاه، ظرفیت گسترده‌ای برای همکاری دو سویه در نظر گرفته شده است.

حجت‌الاسلام والمسلمین ملکی با اشاره به وجود 53 برنامه در سند تحول برای همکاری این دو نهاد، گفت: در اساسنامه دانشگاه فرهنگیان نسبت به استفاده از ظرفیت حوزه تاکید شده است.

وی همچنین با اشاره به تدوین چشم‌انداز ستاد همکاری‌های وزارت آموزش و پرورش و حوزه‌های علمیه در آینده‌ای نزدیک، خاطرنشان کرد: بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته، تدوین چشم انداز همکاری‌ها، در دستور کار قرار گرفته و تثبیت جایگاه دبیرخانه ستاد نیز با جدیت دنبال شده است.[3]

اگر از زاویه ای دیگر به اهمیت این همکاری نگاه شود می توان این همکاری را یک تلکیف شرعی دانست نه یک طرح و برنامه ای که اجرا بشود یا خیر.

دکتر علی اصغر فانی در این زمینه می گوید: تعامل و همکاری با حوزه نه یک تکلیف اداری، بلکه تکلیفی شرعی است که باید در این دوره به اثر بخشی موضوعات پرداخت، تا به هدف‌ها دست یابیم.[4]

آیت الله سبحانی در باب همکاری حوزه و آموزش و پرورش دو پیشنهاد مطرح کرده اند که بیان آن ها خالی از لطف نیست؛

-با توجه به نقش تربیتی آموزش و پرورش در کنار مسائل آموزشی، باید در گزینش معلمان به لحاظ علمی و فکری، دقت زیادی شود.

-حضور ناظرانی به صورت مستمر در مدارس، از بروز مسائل انحرافی در بین دانش آموزان جلوگیری می‌‌کند.

در پایان چند پیشنهاد علمی برای استفاده از فرصت آموزش و پرورش برای تبلیغ دین و برای علمی شدن ارتباط عمیق بین روحانیت و دانش آموزان ارائه می گردد:

-حضور منظم مسئولان آموزش و پرورش در محضر مراجع ، که این اقدام قطعا می تواند نگرانی های مذهبی و دینی مراجع را به مسئولان آموزش و پرورش منتقل کند.

- دیدار دانش آموزان با مراجع و علما،که این قبیل دیدارها فاصله مرجعیت و علما را با دانش آموزان کم می کند و موجب رشد دینی آنان می شود.

-برگزاری جلسات پرسش و پاسخ بین دانش آموزان و روحانیون

-برگزاری کارگاه های آموزشی دینی اعم از احکام و قرآن و ...

-حضور روحانیون در دانشگاه فرهنگیان

-بالاتر بردن نقش علما در تعیین معلمان

-برگزاری کارگاه های آموزشی برای معلمان

-دخالت و نظارت حوزه در تولید محتوای کتب درسی

-حضور ناظرانی از طرف حوزه در مدارس

-تعیین یک روحانی در هر مدرسه

پی نوشت ها:

[1]خبرگزاری حوزه،

[2]http://www.mazaheb.com

[3] http://www.andishvaran.ir/fa/ShowNews.html?dataid=1554

[4]http://mobahesat.com/1392/06/1099.html

تهیه و فرآوری:احمد اولیائی-گروه حوزه علمیه تبیان