شیپور عجیبی که دنیا را پایان می‌دهد!
صور شاخ بزرگى است که یک سر و دو طرف دارد، و میان طرف پائین که در سمت زمین است تا طرف بالا که در سمت آسمان است به اندازه فاصله اعماق زمین تا فراز آسمان هفتم است، و در آن سوراخ‌هایى به عدد ارواح خلائق مى‌باشد!»
شیپور عجیبی كه با نواختن آن، عمر دنیا به پایان می‌رسد
حضرت اسرافیل چنانچه در روایت نبوی بیان شده[1] یکی از چهار فرشته بزرگ الهی و از جمله مدبّرات اربع محسوب می‌شود.[2] مهمترین وظیفه این فرشته بزرگ الهی دمیدن در صور است که در پایان جهان اتّفاق می‌افتد.
واژه صور در مجموع ده بار در آیات مختلف قرآن کریم به کار رفته است. صور در اصل لغوی به دو معنی استعمال می‌شود:
1. به معنای صورت‌ها
2. به معنای شیپور: شاخی که در آن می‌دمند.[3]
در اصطلاح وسیله‌ای است شبیه به شیپور که در پایان جهان فرشته‌ای بزرگ به نام اسرافیل در آن دو بار می‌دمد. در بارِ اوّل همه موجودات عالم می‌میرند و در بارِ دوم همه زنده می‌شوند.
«نفخ صور» حقیقتى است كه در قرآن كریم ده بار از آن یاد شده است. در ذیل، به چند نمونه از آن اشاره مى‌کنیم:
«وَیَوْمَ یُنفَخُ فِی الصُّورِ فَفَزِعَ مَن فِی السَّمَاوَاتِ وَمَن فِی الْأَرْضِ إِلَّا مَن شَاء اللَّهُ وَكُلٌّ أَتَوْهُ دَاخِرِینَ [نمل/87]؛ و روزى كه در صور دمیده شود، پس هر كه در آسمان ها و هر كه در زمین است بهراسد، مگر آن كس كه خداى خواهد و همه سرافكنده و فروتن به نزد او آیند.»
«وَنُفِخَ فِی الصُّورِ فَإِذَا هُم مِنَ الْأَجْدَاثِ إِلَى رَبِّهِمْ یَنسِلُونَ [یس/51]؛ و در صور دمیده شود و آنان ناگاه از گورها به سوى پروردگارشان مى‌شتابند.»
در قرآن كریم در آیات مختلفی با عبارات گوناگون به این حادثه بزرگ اشاره شده. از قبیل: «صیحه» (در چهار آیه قرآن)، «زجره»، «نقر فى الناقور»، «صاخه» (به معناى صیحه شدید) و «قارعه» تعبیر شده است. بنابراین، «صور» واقعیتى است موجود كه دو گونه صیحه دارد: صیحه میراننده، و صیحه زنده كننده.
بر اساس بعضى روایات «نفخ صور» سه بار انجام مى گیرد. در حدیثى آمده است: اسرافیل سه نفخه دارد: «نفخه فزع»، «نفخه موت» و «نفخه بعث»... . در پایان جهان، اسرافیل به زمین مى آید و نفخه اولى را در صور مى دمد، كه همان نفخه وحشت و فزع است. [4] بعد از آن، «نفخه صعق» (نفخه مرگ) است[5] و سپس «نفخه حیات و بعث» است. [6] بعضى نیز نفخه چهارمى بر آن افزوده اند و آن «نفخه جمع و حضور» است كه ظاهرا از این آیه استفاده شده است: «إِن كَانَتْ إِلَّا صَیْحَةً وَاحِدَةً فَإِذَا هُمْ جَمِیعٌ لَّدَیْنَا مُحْضَرُونَ[یس: 53]؛ جز یک بانگ سهمناک نخواهد بود ، که همه نزد ما حاضر می آیند.»، ولى در حقیقت همان دو نفخه گسترش یافته و تبدیل به چهار نفخه شده است؛ چراكه مسئله وحشت عمومى و فزع، مقدمه‌اى است براى مرگ جهانیان، كه به دنبال نفخه اولى یا صیحه نخستین رخ مى‌دهد، همان گونه كه جمع و حشر نیز ادامه همان نفخه حیات است.[7]
"صور" یک شیپور معمولى نیست
در روایتى از امام على بن الحسین زین العابدین علیه السلام آمده است: «ان الصور قرن عظیم له رأس واحد و طرفان، و بین الطرف الاسفل الذى یلى الارض الى الطرف الاعلى الذى یلى السماء مثل تخوم الارضین الى فوق السماء السابعة، فیه اثقاب بعدد ارواح الخلائق![8] صور شاخ بزرگى است که یک سر و دو طرف دارد، و میان طرف پائین که در سمت زمین است تا طرف بالا که در سمت آسمان است به اندازه فاصله اعماق زمین تا فراز آسمان هفتم است، و در آن سوراخ‌هایى به عدد ارواح خلائق مى‌باشد!»
در حدیث دیگرى از پیغمبر گرامى اسلام ص مى‌خوانیم: «الصور قرن من نور فیه اثقاب على عدد ارواح العباد[9]؛ صور شاخى است از نور که در آن سوراخ هایى به تعداد ارواح بندگان است.»
مطرح شدن مساله‌ی نور روشن مى‌سازد که این فریاد عظیم از قبیل امواج صوتى معمولى ما نیست، فریادى است برتر و بالاتر، با امواجى فوق‌العاده سریعتر از امواج نور که پهنه زمین و آسمان را در فاصله کوتاه طى مى‌کند، بار اول مرگ آفرین است، و بار دیگر زنده کننده و حیات بخش![10]
پی‌نوشت ها:
[1]. حضرت پیامبر ص فرمودند: إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى اخْتَارَ مِنْ كُلِّ شَیْءٍ أَرْبَعَةً اخْتَارَ مِنَ الْمَلَائِكَةِ جَبْرَئِیلَ وَ مِیكَائِیلَ وَ إِسْرَافِیلَ وَ مَلَكَ الْمَوْتِ ع و..َ.خداوند از هر چیز چهار تا را برگزید: از فرشتگان جبرئیل و میكائیل و اسرافیل و فرشته مرگ را و...- الخصال، ج1، ص: 225
[2]. عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج2، ص: 3
[3]. قاموس قرآن، ج4، ص: 163
[4]. نمل: 87.
[5]. زمر: 68.
[6]. زمر: 68.
[7]. ر.ك: سیدهاشم بحرانى، البرهان فى تفسیرالقرآن، ج 4، ص 85ـ87.
[8]. لئالی الأخبار، الصفحة 453.
[9]. علم الیقین، الصفحة 892.
[10]. تفسیر نمونه، ج19، ص: 539
بخش قرآن تبیان
منبع: سایت رهروان ولایت
