آن روی سکه سقوط سکه!

طلای ایرانی و جهانی

دیگر آن روزهایی که کمتر کسی از علت تغییر نرخ طلا و سکه در ایران سر در می آورد، گذشته است. افزایش ناگهانی نرخ دلار و سکه به همه فهماند که شاخص اصلی قیمت طلا در ایران، ارز است، آن هم نه ارزی که دولت می گوید بلکه ارز بازار آزاد. با این وجود در چند ماه اخیر نرخ جهانی طلا آن قدر نوسان داشته که حتی روی نرخ ارز در بازار آزاد ایران تاثیر گذاشته است. در روزهای سقوط قیمت سکه و طلا شاهد هستیم که نرخ دلار هم ارزان می شود و به نوعی به صورت مقطعی ارزش ریال افزایش می یابد. چنین وضعیتی تقریبا در ایران روی می دهد. البته در چند روز گذشته با وجود افزایش قیمت نرخ جهانی به علت عرضه زیاد و هجوم فروشندگان سکه به بازار موجب شد نرخ سکه بشکند و به زیر یک میلیون تومان هم برسد اما نواسانات نرخ جهانی چرا به وجود می آید که بازار تهران را تحت تاثیر قرار می دهد؟

بانک مرکزی آمریکا و سرمایه‌گذاران طلا

نوسانات نرخ جهانی علل گوناگونی دارد که بیشتر آنها انتشار گزارش ها و برنامه های اقتصادی قدرتهای بزرگ است. در اینجا به بعضی از این موارد اشاره می کنیم:

1.(هفته گذشته) سرمایه گذاران طلا در سال 2013 دوران تلخی را سپری کردند و در حالی که کمتر از یک سال قبل، بیشتر پیش بینی تحلیلگران و موسسه های مالی از رسیدن طلا به محدوده های بالای 1800 دلار در سال 2013 حکایت داشت، اما امسال برای طلا خاطرات خوشایندی رقم نخورد و بسیاری از سرمایه گذاران با افت کم سابقه قیمت ها، اعتماد خود را به این فلز از دست دادند.

آنها که اخبار بازار جهانی کالاها را دنبال می کنند، آوریل 2013 را خوب به خاطر دارند؛ مقطعی که قیمت طلا آرام آرام به کانال نزولی هدایت و جرقه کاهش قیمت ها از این ماه زده شد. با این وجود پس از پایان آوریل و آغاز ماه می همچنان سرمایه گذاران نسبت به آینده این فلز در سال 2013 امیدوار بودند. اونس طلا در آن مقطع هرازگاهی کانال 1400 دلار را لمس می کرد و گاهی با افت اندک  20-10 دلاری به قیمت های 1380 تا 1390 دلار داد و ستد می شد.

عده ای می گفتند این دوران سپری می شود و دوباره طلا به روزهای اوج خود بازمی گردد، غافل از اینکه یک اتفاق غیرمنتظره در راه بود و همزمان با ماه ژوئن رئیس «فدرال رزرو» با یک سخنرانی کل بازارها را بر هم ریخت و از آن به بعد بود که طلا همچون برخی فلزات دچار سقوط آزاد شد.در آن سخنرانی "برنانکه" رئیس بانک مرکزی آمریکا گفته بود که احتمالا آمریکا از سال آینده اجرای سیاست محرک های مالی را متوقف خواهد کرد.این جمله کافی بود تا بازار کالاهایی نظیر طلا دچار آشفتگی شود. به این ترتیب اونس طلا در مدت کمتر از دو ماه در تمام بازارها با افت مواجه شد و تا نزدیکی کانال 1100 واحدی هم پیش رفت.

البته این یک طرف ماجرا بود و طرف دیگر ماجرا زمانی کلید خورد که مباحث مربوط به ادامه محرک های مالی قوت گرفت.به عبارت دیگر ابراز دو موضع متفاوت از سوی رئیس بانک مرکزی در مدت کمتر از چهار ماه بازار طلا را دچار افت و خیز کم سابقه ای کرد.

هرچند هم اکنون  قیمت طلا از افت شدید چند ماه قبل فاصله گرفته، اما آنچه مسلم است اقدام اخیر کمیته بازار باز فدرال آمریکا توانست از سقوط قیمت طلا جلوگیری و خیال سرمایه گذاران را در کوتاه مدت راحت کند.البته فقط مقامات آمریکایی که کشورشان بزرگ ترین ذخیره طلای جهان را دارد، می دانند که مواضع متفاوت برنانکه و بانک مرکزی با چه اهدافی دنبال می شود و پرسش این است که آیا این سیاست ها، ابزاری برای ایجاد رکود یا تلاطم در بازارها بوده یا اینکه ادامه پس لرزه های بحران اقتصادی آمریکا همچنان دست سیاستمدارن این کشور را برای اعمال برنامه ها و سیاست های جدید بسته نگه داشته است؟

2. (2 ماه قبل)  نزول طلا در پی تصمیم تازه دولت قبرس آغاز یک سرازیری کم سابقه برای فلز زرد بود که صعود آرام و تندش طی 10 سال گذشته عادت شده بود.

در حالی که قیمت جهانی طلا معاملات اواسط نیر  را با نرخ 1585 دلار آغاز کرده بود، دولت قبرس اعلام کرد که 400 میلیون یورو از ذخایر طلای خود را می فروشد تا منابع مالی کافی برای دریافت کمک مالی 10 میلیارد یورویی از وام دهندگان بین المللی را مهیا کند.انتشار این خبر زمینه را برای فرود طلا که طی یک هفته پیش از آن میان 1600 دلار تا 1585 دلار در نوسان بود، فراهم کرد.همچنین نگرانی های تازه ای در خصوص ادامه اجرای سیاست های انبساطی پولی از سوی فدرال رزرو(بانک مرکز) آمریکا به وجود آمد.

گزارش نشست ماه مارس کمیته فدرال بازار آزاد بانک مرکزی آمریکا که اخیرا منتشر شده، نشان داد که تعدادی از اعضاء این کمیته مایل هستند طی ماه‌های آینده از میزان خرید اوراق قرضه دولت توسط بانک مرکزی کاسته شود و در صورت بهبود اوضاع بازار کار، در پایان سال جاری خرید این اوراق متوقف شود. این امر به معنای رشد ارزش دلار و کاهش تقاضا برای طلاست. همچنین اگر نرخ‌ بهره در آمریکا افزایش یابد، سرمایه‌گذاران دلیلی برای حفظ دارایی‌هایی همچون طلا نخواهند داشت.

3. (چهار ماه پیش) قیمت‌جهانی طلا در یک روند نزولی پس از نوسان‌های نسبتا شدید چند روز اخیر در روز سه شنبه (31 اردیبهشت/ 21 مه) به اندکی کمتر از 1370 دلار رسید.

یکی از علت‌های سقوط بهای طلا بهبود نسبی وضعیت اقتصادی آمریکا و تقویت ارزش دلار در برابر ارزهای معتبر جهانی عنوان می‌شود. بر این اساس به بهبود چشم‌انداز اوضاع اقتصادی آمریکا، سرمایه‌گذاران رغبت کمتری به سرمایه‌گذاری در بازار فلزات قیمتی دارند و طلا از چشم آنها افتاده است.

4. (6 ماه پیش) در فروردین ماه 92 آشفتگی در منطقه یورو قیمت جهانی طلا را تا 1615 دلار نیز افزایش داد اما آرامش نسبی در این منطقه پس از کمک مالی به قبرس قیمت جهانی طلا را به زیر سطح 1600دلار کاهش داد.بازارهای مالی در فروردین به علت بحران قریب الوقوع مالی در قبرس آشفته شد اما توافق مقامات اروپایی برای کمک مالی به این کشور موجب شد قیمت جهانی طلا طی یک هفته اخیر در محدوده باریکی داد و ستد شود.روز دوشنبه هفته گذشته نگرانی سرمایه گذاران در بازارهای مالی نسبت به توافق مقامات بانک مرکزی اروپا و صندوق بین المللی پول برای کمک مالی 10 میلیارد یورویی به جزیره مدیترانه ای قبرس موجب آشفتگی بازار شد. عدم توافق طرفین منجر به ورشکستگی در قبرس می شد.کارشناسان موسسه مالی"سی پی ام" روز پنج شنبه طی انتشار گزارشی اعلام کردند با توجه به کاهش نگرانی ها نسبت به آینده اقتصاد اروپا قیمت جهانی طلا در سال 2013 میلادی تا 3 درصد کاهش خواهد یافت. این کارشناسان همچنین پیش بینی کردند علیرغم افزایش خرید طلا توسط بانک های مرکزی جهان میزان خرید خالص طلا از سوی سرمایه گذاران نیز در سال 2013میلادی با کاهش مواجه خواهد شد.قیمت جهانی طلا از آغاز سال جاری میلادی تاکنون 5 درصد کاهش یافته و در صورت ادامه روند نزولی بهای این فلز زرد، رکود دامنگیر بازار طلا در سال 2013میلادی خواهد شد.

چه می شود؟

همان طور که مشاهده کردید کارشناسان خبره پیش بینی کرده بودند که در سال 2013 تا 3 درصد نرخ طلا کاهش می یابد اما این کارشناسان خبره دیدند که از زمان اعلام نظر کارشناسی خود تا کنون حدود 20 درصد نرخ طلا با کاهش مواجه بوده است. نرخ این روزهای طلا 1367 دلار در هر اونس (حدود 32 گرم) است در حالی که نرخ طلا در 6 ماه پیش بیش از 1600 دلار بوده است. البته در مقاطعی نرخ سکه در ایران با شتاب بیشتری نسبت به نرخ جهانی کاهش یافته که عمده ترین علت آن انتخابات و ایجاد یک بازار روانی با انتخاب روحانی بوده است. باید در آینده دید که آیا این بازار روانی می تواند در آینده تاثیر بیشتری بگذارد و قیمت ها را کاهش دهد یا باز هم جهش نا معقول و اعصاب خردکنی را شاهد خواهیم بود. در خیلی از مقاطع سقوط نرخ جهانی مقدمه افزایش هولناک قیمت این فلز گرانبها بوده است. آیا آن روی سکه این ارزانی ها هم خبری است یا نه؟ باید منتظر باشیم؛ یک انتظار طلایی.