زبانت را نگه دار تا عزیز باشی

هر کسی که کمترین آشنایی با احادیث و روایات اسلامی داشته باشد و در طول زندگی خود، حداقل یک بار احادیث ائمه معصومین(علیه السلام) را مطالعه کرده باشد، به خوبی می داند که در اسلام به زبان و حفظ آن از گناه های ارتکابی توسط آن به شدت تأکید شده اس...

انسان موجودی اجتماعی است و از لحظه تولد و شاید قبل از تولد با دست و پا زدن می کوشد تا با دیگران ارتباط برقرار کند. در چنین کوششی او بعدها یاد می گیرد که از زبان، برای ارتباط با دیگران بیشترین استفاده را ببرد و در تعاملات با پدیده های جهان هستی و محیط پیرامون ، از خود واکنش نشان دهد.

زبان، بهترین وسیله ای است که می تواند تصورات ذهنی یک فرد را به دیگری منتقل کند. با کمک زبان، ما اهداف، احساسات و آرزوهای خود را برای دیگران بیان می کنیم. با زبان می آموزیم و به دیگران یاد می دهیم. زبان، آزادی انسان از قفس تنگ حواس است. انسان یک هستی اجتماعی و سخنور است و زبان از امتیازهای ویژه اوست. زبان، دل و ذهن را پیوند می دهد.

می گویند زبان لباس اندیشه است و اندیشه گرانبهاترین سرمایه انسانی است. سخن گفتن، راه را برای پدیدار شدن سرمایه های فکری هموار می کند. زبان امانتی از طرف خداوند است که به انسان سپرده می شود تا به وسیله آن، راه تکامل خویش را بپیماید. بنابراین نحوه استفاده از زبان و کاربرد آن بسیار مهم است به گونه ای که گاهی اولیاء دین و اندیشمندان، سکوت و زبان در کام کشیدن را از به کار بردن آن بیشتر توصیه کرده اند.

ابزاری شیطانی برای گمراه کردن بشر

زبان یکی از بهترین ابزار شیطان در گمراه کردن انسان است. چرا که عضوی است که استفاده از آن در نهایت سهولت و مجال آن بی حد و نهایت است و سرکشی آن از سایر اعضاء بیشتر است. پس مراقبت و محافظت از آن بر هر کس واجب و لازم است.

هر کسی که کمترین آشنایی با احادیث و روایات اسلامی داشته باشد و در طول زندگی خود، حداقل یک بار احادیث ائمه معصومین(علیه السلام) را مطالعه کرده باشد، به خوبی می داند که در اسلام به زبان و حفظ آن از گناه های ارتکابی توسط آن به شدت تأکید شده است و روایات متعدد و کثیری در این خصوص در کتب حدیثی شیعه وارد شده است. متأسفانه امروزه و در دنیای معاصر، بشر به هر ابزاری دست می زند تا به قدرت، ثروت و شهرت برسد، و زبان، یکی از مهمترین ابزار بدبختی و آلودگی وی و باعث هلاکتش است.

شاید اگر کسانی که با بی تقوایی تمام عیار و از روی هوای نفس با همدیگر مجادله می کنند و یا زبان خود را به فحاشی و تهمت و غیبت علیه یکدیگر آلوده می سازند و آتش سوزان جهنم را برای قدرت چند روزه دنیای گذرا برای خود می خرند، در طول روز، دقایق کوتاهی را به مطالعه و تأمل در احادیث نورانی معصومین(علیه السلام) بگذرانند، هرگز حاضر نشوند که رضایت الهی و بهشت جاودان را به خاطر دنیای زودگذر و فانی از دست بدهند و مورد لعن و نفرین خداوند و صالحان و پاکان قرار گیرند.

تأکید و سفارش برای زبان

شاید به جرأت بتوان گفت یکی از دلایلی که باعث شده تا در اسلام به مسأله زبان تا این حد سفارش شود، به خاطر این است که عدم کنترل آن باعث چیرگی شیطان لعین بر انسان شده و انسان را خوار و ذلیل می کند. چنان که در حدیث شریفی وارد شده است که مردی به حضرت امام رضا(علیه السلام) عرض کرد: مرا وصیت و سفارشی فرما. حضرت فرمود: زبانت را نگه دار تا عزیز باشی و شیطان بر تو چیره نشود که تو را به سوی خود بکشد، پس تو را خوار کند(ارشاد القلوب، جلد 1 ، صفحه 248 ).

بر اساس این روایت زیبا و عمیق علی بن موسی الرضا(علیه السلام)، حفظ زبان از گناه موجب عزت انسان و عزیز شدن او می شود و باعث می گردد تا شیطان نتواند انسان را به سوی خود بکشاند و او را خوار و ذلیل کند. اینکه در احادیث آمده که زیارت با معرفت معصومین(علیه السلام) سبب می شود تا بهشت بر انسان واجب شود، به همین مسأله، یعنی توجه به کلام و سخنان نورانی آنها و از همه مهمتر عمل بدانها باز می گردد.

اینکه شخصی سختی راه را به جان بخرد و مشقت سفر را به جان بخرد تا به زیارت امامان برود، اما در همان حال، آلوده به گناه باشد و تصمیمی هم بر ترک آنها نداشته باشد و بالعکس اصرار بر ارتکاب گناهان سابق خود داشته باشد و از همه مهمتر اینکه زبان خود را، که ابزار ارتباط کلامی با ائمه اطهار(علیه السلام) است، آلوده به فحش و دشنام و فحاشی به دیگران و تهمت و افترا و غیبت و دروغ کند، سفری بیهوده کرده و به آن قاری قرآنی می ماند که در باب او وارده شده است که: رب تال القرآن و القرآن یلعنه؛ یعنی چه بسیار تلاوت کنندگان قرآنی که همان قرآن، آنها را لعنت می کند.

بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان

منبع: پایگاه خبری تحلیلی انتخاب ؛ نوشته سید جواد میرخلیلی