تبیان، دستیار زندگی
جرم ورزشی فعل یا ترك فعلی است كه با نقض مقررات مربوط به هر ورزش منجر به تضییع حقوق دیگران می شود. جرم ورزشی گاه بدون نقض مقررات مربوطه نیز جرم محسوب می شود و آن وقتی است كه مقررات مزبور غیرشرعی باشد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ورزش در آینه قانون


جرم ورزشی فعل یا ترك فعلی است كه با نقض مقررات مربوط به هر ورزش منجر به تضییع حقوق دیگران می شود. جرم ورزشی گاه بدون نقض مقررات مربوطه نیز جرم محسوب می شود و آن وقتی است كه مقررات مزبور غیرشرعی باشد.
در ماده 59 قانون مجازات اسلامی، مواردی با اجازه قانون جرم محسوب نمی شود از جمله: «حوادث ناشی از عملیات ورزشی، مشروط بر اینكه سبب آن حوادث نقض مقررات مربوط به آن ورزش نباشد و این مقررات با موازین شرعی مخالفت نداشته باشد.»
ورزش و حقوق

از مفهوم مخالف ماده مزبور چنین استنباط می شود كه حوادث ناشی از عملیات ورزشی، كه سبب آن حوادث نقض مقررات مربوط به آن ورزش باشد، جرم است. حال اگر این مقررات غیرشرعی باشد، وقوع جرم ورزشی حتی بدون نقض مقررات مربوط به آن ورزش نیز به علت مخالفت با موازین شرعی، جرم محسوب می شود. لیكن حقوقدانان بیان می كنند كه این ورزش ها اگر با توافق طرفین صورت گرفته باشد و در نتیجه آن صدمات و جراحاتی وارد آید یا حتی منتهی به فوت یكی از طرفین مسابقه شود مسوولیت جزایی و مدنی مصداق پیدا نمی كند. البته به شرط آنكه رعایت مقررات ورزش خاص شود و قصد ایراد ضرب و جرح یا قتل هم وجود نداشته باشد. لذا بهتر است با پیش بینی قوانین مناسب در این خصوص، از ایجاد مسوولیت برای ورزشكاران در ورزش هایی كه با مجوز قانون انجام می شود، جلوگیری به عمل آید.

اصل قانونی بودن جرائم و مجازات ها بیانگر این است كه هیچ امری را نمی توان جرم دانست مگر آنكه به موجب قانون برای آن مجازات یا اقدامات تامینی و تربیتی تعیین شده باشد. این اصل در قانون اساسی (اصل سی و ششم) و ماده 2 قانون مجازات اسلامی مورد پذیرش واقع شده است. لیكن قانونگذار درباره ورزش شرایط خاصی مقرر كرده است. ایشان با علم به اینكه ورزش با حادثه همراه است و حتی با وجود رعایت همه موازین و مقررات، باز ممكن است صدمه یی محقق شود، حساب ورزش را از همه امور جدا كرده است. فلذا تا زمانی كه مقررات ورزشی نقض نشده است، هر آسیب و صدمه یی كه به ورزشكار وارد شود، جرم محسوب نمی شود، زیرا رضایت ورزشكار به مشاركت در فعالیت ورزش به معنای قبول خطرات و نتایج زیان بار متعارف در ورزش است. و بنا بر قاعده فقهی اقدام، هر كس با قصد و رضا ضرر یا زیانی را بپذیرد، هیچ كس ضامن وی نخواهد بود.

علت جرم نبودن حوادث ناشی از عملیات ورزشی

در بحث سابقه حقوق ورزشی گفته شد که تا قبل از تعیین تکلیف قانونی برای توجیه حوادث ورزشی استدلال‌های متفاوتی از سوی حقوقدانان ارائه می‌شد.

در ماده 59 قانون مجازات اسلامی، مواردی با اجازه قانون جرم محسوب نمی شود از جمله: «حوادث ناشی از عملیات ورزشی، مشروط بر اینكه سبب آن حوادث نقض مقررات مربوط به آن ورزش نباشد و این مقررات با موازین شرعی مخالفت نداشته باشد.»

مصلحت اجتماعی، رضایت زیان دیده، عرف و عادت و امثال آن از جمله اینها بود. اما با وضع ماده 42 در قانون مجازات عمومی در سال 1352 و قبول  آن پس از انقلاب از سوی مجلس شورای اسلامی به همه این نظریات خاتمه داده شد و در واقع در حال حاضر مستند موجه بودن حوادث ورزشی از عملیات ورزشی، قانون است. تصریح قانونگذار به این که حوادث ناشی از عملیات ورزشی به هر گونه‌ای که باشدجرم محسوب نمی‌شود به معنای آن است که ورزش از علل موجهه محسوب و مرتکب هیچگونه مسئولیت اعم از کیفری و یا مدنی ندارد.

مسئولیت مدنی ناشی از حوادث ورزشی

اول_وجود ضرر ( به شکل های گوناگون ) : که بصورت صدمات جانی ، معنوی و مالی است

دوم_فعل یا ترک فعل منجر به وجود آمدن ضرر : که بصورت خلاف قوانین و مقررات یا عدم تطبیق با آنها می باشد.

سوم_تقصیر مرتکب : یا بصورت عمد است یا بصورت غیر عمد ( بی احتیاطی و خطای محض )، عمد یعنی داشتن سوء نیت و قصد ، ولی در خطا قصد و نیت نتیجه حاصله خواست مقصر نیست و به هر حال در بروز مسئولیت مدنی تأثیری ندارد و صرف مقصر بودن مسئولیت جبران را در پی خواهد داشت.

ورزش و حقوق

برای روشن شدن موضوع مثالهایی را در زیر می آوریم:

غفلت و فراموش کردن داور از بازدید لوازم و وسایل ورزشی منجر به بروز حادثه ( که اتفاقاً این وسایل یا غیر قانونی بوده یا مطابقت قانونی نداشته اند.)

عدم دقت و غفلت مربی از بازدید و تعمیر وسایل ورزشی مورد استفاده ورزشکاران تحت تعلیم بکار گیری فنی غیر قانونی در ورزشی خاص از طرف ورزشکار.

ترک محل تمرین یا مسابقه از طرف پزشک بدون اطلاع.

عدم رعایت یا کمک کاری یکی از طرفین قرارداد ورزش ( ماده ده قانون مدنی و اصل مسئولیت قراردادی)

نداشتن صلاحیت فنی هریک از مربیان ، داوران ، سرپرستان ، ورزشکاران و... تعلل در امر آموزش

بی احتیاطی هریک از افراد دخیل در امر ورزش حتی تماشاگران.

عدم دقت ، بی احتیاطی کم کاری و ... سازندگان وسایل ورزشی.

عدم رعایت اصول آموزشی ، ساخت وسایل ورزشی ، سرپرستی ، تماشا ، نظارت و...

عدم تشخیص بموقع قابلیته.ا

عدم حضوربه موقع مسئول ، داور ، مربی و..

وهمه و همه از مواردی است که می تواند در بروز حادثه منجر خسارت ، فرد یا افرادی را مقصر و مشمول جبران خسارات وارده نماید و منحای جرم بودن یا نبودن حادثه بوجود آمده هریک از ورزشکاران ، مربیان ، داوران و حتی تماشاگران در صورت فعل یا ترک فعل غیر قانونی و یا عدم تطبیق قانونی ، مسئول جبران خسارات بوجود آمده می باشند و خسارت دیده می تواند جبران آنرا از مقصر یا مقصرین بخواهد و در صورت امتناع ایشان اقامه دعوی نماید.

فرآوری : طاهره رشیدی

بخش حقوق تبیان


منابع : 1- خورشیدی / 2- روزنامه اعتماد / 3- پزشکان / 4- حقوق گستر