بهترین ترفندها برای زیباشدن و زیبازیستن
خداوند متعال برای این انسان را به سر مقصد مقصود و کمال واقعی رهنمود کند، در وجود او نیروهای و غریزه هایی قرار داده که این نیرو ها اگر مورد توجه و اهمیت قرار بگیرند،انسان را در رسیدن به اهداف عالیه الهی و انسانی کمک و یاری می کنند ؛ چرا که انسان فطرتاً خداجوی و طالب رسیدن به سعادت و کمال واقعی می باشد.
زیبا دوستی یک موهبت الهی
همه انسانها فطرتاً دوستدار زیبایی و طراوت هستند، در واقع این گرایش به زیبایی همانند یک غریزه در وجود همه انسان ها نهادینه شده است، به طوری که در بسیاری از موارد اصلاً احتیاج به این مطلب نیست که به انسان آموزش داده شود، بلکه از همان ابتدا شاهد آن هستیم که این گرایش و تمایل در وجود انسانها وجود دارد؛ به طوری که گرایش یک کودک به رنگ های و اسباب بازی های زیبا می تواند گواه بر این مطلب باشد.
اهمیت اسلام به زیبایی
وقتی به منابع غنی اسلامی نگاه می کنیم و آنها را مورد بررسی و پژوهش قرار می دهیم، به راحتی می شود جایگاه این موضوع را در این شریعت الهی پیدا کرد.
اسلام به عنوان آخرین دین و شریعتی که از طرف خداوند متعال برای هدایت انسان فرستاده شده، دارای کامل ترین و زیباترین احکام و دستورات الهی می باشد، که در آن اهتمام به زیبایی و شادابی و طراوت از جایگاه ویژه ای برخوردار میباشد.
حقیقتاً اگر محققین منصف با ابزار انصاف و دقت در این دین پژوهش کنند ، می یابند که این دین یک دین کامل و دقیق میباشد چرا که به ظریف ترین مسائل زندگی پاسخ داده است.
رسولُ اللّه صلى الله علیه و آله و سلّم: «إنّ اللّهَ تعالى جمیلٌ یُحِبُّ الجَمالَ ، و یُحِبُّ أنْ یَرى أثَرَ نِعمَتِهِ على عَبدِهِ ، ویُبغِضُ البُۆْسَ والتَّباۆسَ[1] خداوند متعال زیباست ، زیبایى را دوست دارد و دوست دارد اثر نعمت خود را در بندهاش ببیند .او فقر و فقرنمایى را دشمن دارد.
هر چند زیبایهای مادی در اسلام دارای ارزش و جایگاه بالایی می باشند ولی در نهایت این زیبای های معنوی هست که انسان را به مقامات علی و انسانی رهنمود می کند،در واقع انسان هر چند از زیبای های ظاهری و مادی بر خوردار باشد،اگر در خصوص زیبایهای معنوی غفلت و کوتاهی کند از سعادت و خوشبختی واقعی دور خواهد ماند
زیبایی از منظر آیات و روایات
وقتی با قرآن این کتاب آسمانی و آیات نورانی و الهی آن مأنوس می شویم، می یابیم که مقوله ی زیبایی در قرآن به دو صورت به آن پرداخته شده است :
قرآن کریم این مساله را در دو بعد مادی و معنوی مطرح نموده است. نگاه قرآن به زیبایی یک نگاه معرفتی و توحیدی است، وقتی که یک پژوهشگر قرآنی آیاتی را که در خصوص زیبایی اشاره دارد را مورد دقت قرار می دهد ، به این نکته رهنمود میشود که نگاه قرآن و آیات الهی به مسأله ی زیبایی چه در نوع مادی و چه در نوع معنوعی ، یک نگاه معرفتی و توحیدی می باشد.
این سخن به این معنا است که هدف از بیان این نوع مسائل در قرآن به منظور بیدار کردن فطرت انسان و سوق دادن او به سوی زیبایی واقعی ، به عبارتی زیبایی مطلق می باشد « إِنَّ اللَّهَ جَمِیلٌ یُحِبُّ الْجَمَالَ ؛[2]خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد.»
زیبا شناسی قرآن در بعد مادی
انسان یکی از مصادیق زیبایی درآیات:
در فرهنگ زیبا شناسی قرآن ، علاوه بر روح الهی و سرشت الهی او ، به جسم او نیز به عنوان یکی از مصادیق زیبایی اشاره شده است .
در سوره مبارکه احزاب آیه 52 در مورد نهی طلاق و ازدواج مجدد فرموده است « لَا یَحِلُّ لَكَ النِّسَاء مِن بَعْدُ وَلَا أَن تَبَدَّلَ بِهِنَّ مِنْ أَزْوَاجٍ وَلَوْ أَعْجَبَكَ حُسْنُهُنَّ إِلَّا مَا مَلَكَتْ یَمِینُكَ وَكَانَ اللَّهُ عَلَى كُلِّ شَیْءٍ رَّقِیبًا [احزاب/52] از این پس، دیگر [گرفتنِ] زنان و نیز اینكه به جاى آنان، زنان دیگرى بگیرى بر تو حلال نیست، هر چند زیبایى آنها براى تو مورد پسند افتد، به استثناى كنیزان، و خدا همواره بر هر چیزى مراقب است.»
شاهد ما در آیه " وَلَوْ أَعْجَبَكَ حُسْنُهُنَّ " می باشد .
در آیه دیگر، در مورد زنان بهشتی میفرماید: «فِیهِنَّ خَیْرَاتٌ حِسَانٌ [الرحمن، 70]: در آنجا [زنانى] نكوخوى و نكورویند.«وَ حُورٌ عِینٌ * كَأَمْثَالِ اللُّۆْلُۆِ الْمَكْنُونِ».[واقعه، 23-22] و حوران چشمدرشت، مثل لۆلۆ نهانِ میانِ صدف! »
در فرهنگ زیباشناسی قرآن ، آیات فراوان دیگری هم وجود دارد که به موضوع زیبایی ارتباط دارد، برای نمونه آیاتی که به زیبایی آسمان و زمین و ستارگان و طبیعت و حتی جانوران و رنگ ها پرداخته که در این مقاله فرصت پرداختن به همه ی این آیات وجود ندارد.
زیبا شناسی قرآن در بعد معنوی
در خصوص زیبایی های معنوی در قرآن کریم آیات زیبایی وجود دارد، که شاید بدون گزاف یکی از اهداف رسالت ، سوق دادن انسان به سوی این زیبایی های معنوی می باشد.
پیامبر اعظم (صلی الله علیه واله و سلم می فرمایند: «یا أباذَر! إنَّ اللَّهَ لایَنظُرُ إلى صُوَرِكُم و لا إلى أموالِكُم و لكِن یَنظُرُ إلى قُلوبِكُم و أعمالِكُم[3] اى اباذر! خداوند به ظاهر و دارایى شما نمىنگرد، بلکه به دلها و کردارتان مىنگرد.»
پیامبر اکرم حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) در جواب این سۆال که خداوند متعال چرا و به چه هدفی او را به پیامبری مبعوث نموده، فرمود: «انّی بُعثت لأتمّم مکارم الاخلاق.[4] همانا من مبعوث شدم تا بزرگواری های اخلاق را کامل کنم.»
در خصوص زیبایی هایی که در عالم هستی وجود دارد ، اگر یک مقایسه سر انگشتی بین این دو نوع زیبایی انجام دهیم ، متوجه خواهیم شد که هر چند زیبایی های مادی در اسلام دارای ارزش و جایگاه بالایی می باشند ، ولی در نهایت این زیبایی های معنوی هستند که انسان را به مقامات اعلی و انسانی رهنمود می کند.
در واقع انسان هر چند از زیبایی های ظاهری و مادی برخوردار باشد، اگر در خصوص زیبایی های معنوی غفلت و کوتاهی کند، از سعادت و خوشبختی واقعی دور خواهد ماند.
«صبر جمیل» به معنى شكیبائى زیبا و قابل توجه است، و آن صبر و استقامتى است كه تداوم داشته باشد، یأس و نومیدى به آن راه نیابد، و توأم با بیتابى و جزع و شكوه و آه و ناله نگردد، و در غیر این صورت جمیل نیست
زیبایی های معنوی در آیات و روایات
صبر و استقامت
«فَاصْبِرْ صَبْرًا جَمِیلًا » (معراج، 5): پس صبر كن، صبرى نیكو.
در تفاسیر بیان شده که صبر جمیل یعنی صبری که همراه با شکایت به درگاه الهی نباشد .
به عبارتی صبری است به معناى شكیبائى زیبا و قابل توجه ، و آن صبر و استقامتى است كه تداوم داشته باشد، یأس و نومیدى به آن راه نیابد، توأم با بی تابى و جزع و شكوه و آه و ناله نگردد، و در غیر این صورت جمیل نیست. [5]
عفو و گذشت
علی(علیه السلام) میفرماید: « أحسَنُ أفعالِ المقتدِرِ: العفو. [6].: از زیباترین افعال قدرتمند، عفو و گذشت است.
خداوند میفرماید:«فَاصْفَحِ الصَّفْحَ الْجَمِیلَ»(حجر، 85):«پس درگذر، درگذشتن نیكو.»
سخاوت
امام على علیه السلام: «اَلسَّخاءُ یُكسِبُ المَحَبَّةَ وَیُزَیِّنُ الخلاقَ؛[7] سخاوت، محبّت آور و زینت اخلاق است.»
زیبایی جدایی از ناپسندیها
جدایی و مفارقتهای هدایت گونه از منحرفان و تبهکاران و صحنه ها و مکان هایی که با روح الهی انسان سازگاری ندارند، جلوههایی از زیباییهای استقلال و اصالت روح زیباطلب انسان هستند که با این هجرت و جدایی، خود به دنبال اصلاح و ایجاد تغییر در طرف مقابل و کشانیدن او به زیباییهاست.
«وَاصْبِرْ عَلَى مَا یَقُولُونَ وَاهْجُرْهُمْ هَجْرًا جَمِیلًا [مزمل، 10]: و بر آنچه مىگویند شكیبا باش و از آنان با دورى گزیدنى خوش فاصله بگیر.»
دعا
«و لا تحجب مشتاقیک عن النظر الی جمیل رویتک[8] خدایا! انسانهای مشتاق را از نظر به دیدار زیبایت محجوب و پوشیده مفرما»
پی نوشت:
[1].كنز العمّال : 17166 منتخب میزان الحكمة : 108
[2].الکافی، ج 6، ص 438،باب التجمل و اظهار النعمة.
[3].الأمالى، طوسى، ص 536
[4].مستدرک الوسائل، ج11، ص 187، باب6، ح1.
[5].برگزیده تفسیر نمونه، ج5، ص: 276
[6].غرر الحكم 89
[7].غررالحكم، ج2، ص10، ح1600
[8].مناجات سوم از مناجات خمس عشر
بخش قرآن تبیان
منبع :
سایت اسلام کوئیست