جا به جایی زودتر از موعد مقرر
گفتوگو با كارگردان فیلم سینمایی «جابهجا»
تولید این فیلم از سال 90 آغاز شد اما مشكل اساسی فیلم در مرحله مجوز اكران بود كه به گفته كارگردان این فیلم 10 ماه نتوانست مجوز اكرانش را بگیرد و در نهایت مسئولان راضی شدند با حذف هشت دقیقه از آن، فیلم را اكران كنند.
تا به امروز از نوع اكران و فروش فیلم راضی هستید؟
ابتدا برنامهریزی ما برای اكران عید فطر بود، اما با توجه به تصمیمات شورای صنفی، طرح اكران فیلمها در «اذان تا اذان»، پیشنهاد داده شد تا فیلم زودتر اكران شود.البته این اكران یك هفتهای در زمان اكران اصلی محسوب نمیشود. معتقدم در این مدت نیز با توجه به كمدی بودن فیلم، توانستیم مخاطبان را به سینما بكشانیم. برای اكران زودتر از موعد نیز نگرانی نداشتیم چرا كه فیلم در میان دیگر فیلمهایی كه نمایش داده میشوند، تنها فیلم طنز است و به فروش فیلم خوشبین هستیم.
ایده اولیه فیلم از كجا شكل گرفت؟
ایده اولیه مربوط به آقای بابك ربیعی است. او فیلمنامه اولیه را به تهیهكننده ارائه داد، البته تغییراتی نیز با نظر جمعی انجام دادیم و این تغییرات در طول ساخت نیز صورت گرفت و مشورتهایی با یكدیگر داشتیم.
گویا با توجه به جلسه نقدی هم كه در یكی از فرهنگسراها برگزار شد و باعث تعطیلی جلسه نقد شد، فیلمنامهنویس با شما مشكل دارد؟
آقای ربیعی با ما اختلافی ندارد، اگر اتفاقی نیز در فیلمنامه رخ داده بر اساس قراردادهایی بوده كه با فیلمنامهنویس داشتیم و هیچكدام از این تغییرات در فیلم غیرحرفهای نبوده، اگر هم اتفاقی افتاده، با گفتوگو حل كردیم، ما هیچ گاه اثری را بدون هماهنگی تغییر نمیدهیم. با توجه به شرایط تولید فیلم، حق من كارگردان است كه تغییراتی بدهم، نگاهمان از ابتدای ساخت فیلم، به گیشه هم بوده و تغییرات را نیز بر اساس عرف انجام دادهایم. درباره ماجرای جلسه نقد هم باید بگویم كه متاسفانه فیلمنامهنویس رفتار درستی نداشت و از طرف دیگر برخورد یكی از حاضران نیز خوب نبود. ما همه در آنجا سكوت كرده و در نهایت با ادامه این جنجال محل را ترك كردیم، متاسفانه به جای آنكه با گفتوگو و تعامل صحبت كنیم، شروع به پرخاشگری میكنیم و این اصلا در شأن یك محیط فرهنگی نیست.
موضوع فیلم درباره یك فرمانده جنگ است كه با یك نفر دیگر اشتباهی گرفته میشود، با توجه به موضوع فیلم و گونه طنز آن، تولید این نوع فیلمها كمی ریسك به نظر میرسد؟
درست است، ما در تولید فیلم در لبه تیغ راه میرفتیم و به گمانم در فیلم نقدهایی نیز صورت گرفته است. ما نگاهمان در تولید به گیشه بود اما میخواستیم حرفهایمان را هم بزنیم. یك فیلمساز میتواند دردها را مطرحكند و راهحل آن با مسئولان است. در این میان نهادها و مراكز نیز باید آستانه تحمل خود را بالا ببرند. در این فیلم خواستیم بگوییم كه آدمها در برخی از شرایط و در زندگی خود نیازمند گرفتن تصمیمهایی هستند اما همین تصمیمات ممكن است باعث درگیر شدن بیشتر افراد با موضوعات دیگر شود.
به نظر خودتان «جابهجا» چقدر با یك فیلم سخیف فاصله دارد؟
با توجه به تجربیاتی كه در عرصه سینما دارم، سینمای كمدی را به خوبی میشناسم. از همان ابتدا تولید فیلم از بخش گریم بازیگران تا انتخاب لباسها و فیلمبرداری تلاش كردیم كه «جابهجا» یك فیلم قابل قبولی باشد كه بتواند از یكسو تماشاگر خود را شاد كند و از سوی دیگر او را به فكر وادارد.
این فیلم سخیف نیست، در ساخت آن هم ادعایی نداریم. در ابتدای كار میدانستیم كه قرار است این فیلم چگونه ساخته شود و در چه اندازهای باشد. تلاشمان هم این بود كه بتوانیم یك فیلم طنز خوب بسازیم. بازیگران خوب عرصه طنز در این فیلم بازی میكنند و تلاش بر این بود كه با توجه به حضور این بازیگران و سابقهای كه در ذهن مخاطب دارند، فیلم قابل قبولی برای مخاطب ساخته شود. سعی كردم حضور متفاوتی از بازیگران در این فیلم ارائه دهم كه مخاطب آن را دوست داشته باشد.
این فیلم سال 1390 تولید شده، پروسه تولید فیلم چقدر طول كشید و چرا سال گذشته اكران نشد؟
هنگامی كه سال 90 فیلمنامه را قبول كردیم، قرار بود تا كار را شروع كنیم، اما منتظر بازیگر اصلی فیلم شدیم چرا كه در آن زمان اكبر عبدی در یك سریال بازی میكرد،بعد از بستن قرارداد با وی برخی از كارهایمان را انجام دادیم تا اینكه اواخر فروردین سال 91 كار را كلید زدیم و مراحل فنی انجام شد اما هنگامی كه به گرفتن پروانه نمایش رسیدیم، مشكلاتی ایجاد شد.
چرا؟
به خاطر برخی نقدهایی كه در فیلم بود و با توجه به شرایط موجود دوستان از فیلم ایراد گرفتند و فیلم 10 ماه توقیف شد و پروانه نمایش نگرفت.این فیلم سینمایی تنها نمایش در جشنواره فیلم فجر را از دست داد و با وجود گذشت یک سال از ساخت،این فیلم سینمایی ارزش روز اول را دارد و دچار مشکلات زمانی نشده است.
چطور شد به سراغ اكبر عبدی رفتید، كار كردن با او در سر فیلمبرداری راحت بود؟
در انتخاب اولم به اكبر عبدی رسیدم و همه نیز وی را برای این نقش مناسب دیدند. از همان ابتدا شناخت كافی نسبت به عبدی داشتم. درباره نقش با او صحبت كرده بودیم و تعامل ما نیز سر فیلمبرداری خوب بود. هنگامی كه حضور اكبر عبدی تایید شد، تلاش كردیم كه به هر قیمتی شده فیلم را با حضور وی بسازیم.
دیگر بازیگران از جمله مهران رجبی، مهران غفوریان و حمید لولایی و... چطور؟
هنگامی كه فیلمنامهای را میخوانم، در همان زمان خوانش فیلمنامه بازیگران از نظرم رد میشوند، در زمان خواندن فیلمنامه «جابهجا» نیز گزینههایی در ذهنم ایجاد شد. معتقدم در سینمای ایران اولویت اول ما با دوم فاصله زیادی دارد و من هنگامی كه بازیگرانی را انتخاب كردم و آنها را میگفتم، عوامل اصلی تایید میكردند.
چطور شد كه «المیرا عبدی» را برای بازی در این فیلم انتخاب كردید، وی سابقه بازیگری خاصی ندارد؟
در برخی از سكانسها ناگزیر بودیم كه بازیگر اول (اكبر عبدی) تماسهایی با دخترش در فیلم داشته باشد، به همین دلیل از دختر آقای عبدی دعوت كردیم كه در فیلم بازی كند.
نكتهای كه وجود دارد این است كه بازیگرانی چون حمید لولایی، مهران رجبی، مهران غفوریان و اكبر عبدی در این فیلم بازی میكنند، بازیگرانی كه هر یك در عرصه طنز برای خود نامی دارند، بازی گرفتن از این افراد در كنار هم با روحیات مختلف سخت نبود؟
به هر حال هر یك از این بازیگران در فیلمهای طنز سابقهای دارند، برای بازی گرفتن از آنها در طول كار، سختیهایی نیز وجود داشت اما دردسر ساز نبود. از ابتدا با بازیگران صحبت كردیم و قرار بود كه در طول تولید با یك طرز تفكر واحد پیش برویم ممكن بود در یك جاهایی با هم مشكل داشته باشیم اما حل میشد. آقای حسن توكلنیا به عنوان تهیهكننده در این امر خیلی ما را كمك كردند و حضور همه این بازیگران هنر تهیهكننده بود و او توانست با برنامهریزی خوب و دقیق روند تولید فیلم را فراهم كند.به هر حال اگر شرایط بهتری داشتیم، فیلم بهتری میتوانست تولید شود.
منظورتان از شرایط بهتر چیست؟
یكی از مشكلات كه امروز در اكثر فیلمها وجود دارد،حضور بازیگران بهطور همزمان در چند سریال و پروژه سینمایی است كه اگر بازیگران در اختیار بودند كارها سریعتر پیش میرفت. نكته دیگر نیز پیش تولید فیلم بود. خوشبختانه مشكل مادی نداشتیم و تنها مشكل ما دوربین فیلمبرداری بود كه از فارابی گرفتیم؛ بعد از چند روز ضبط متوجه شدیم كه دوربین اشكالاتی داشت و مجبور شدیم دوباره كار كنیم.
بخش سینما و تلویزیون تبیان
منبع: تهران امروز