دادن زكات فطره واجب است !!

روز قیامت، از جهات گوناگونی با روز عید فطر شباهت دارد: 1. شب عید، همه مردم منتظر شنیدن خبر عیدند تا خود را برای فردای آن روز آماده کنند. روز قیامت نیز همه انسان‏ها منتظر دمیدن نفخه صورند و با دمیدن آن، همگی در صحرای سوزان محشر گرد می‏آیند. 2. مردم در روز عید با لباس‏های متفاوتی به سوی مصلی می‏روند؛ برخی لباس فاخر و برخی کهنه. روز قیامت عده‏ای حُلیه بهشتی بر تن دارند و عده‏ای قَطِران (لباس جهنمیان) به تن می‏کنند. 3. مرکب‏های نمازگزاران عید نیز فرق می‏کند. در قیامت نیز مرکب‏های اهل محشر متفاوت است ؛ عده‏ای سواره می‏روند، گروهی پیاده و دسته‏ای همچون برق و باد می‏گذرند.

اجرت روزه داران

حسن بن راشد می‏گوید: به امام صادق علیه‏السلام عرض کردم: مردم می‏گویند آمرزش بر کسی که ماه رمضان را روزه گرفته، در شب قدر نازل می‏شود. امام فرمود: ای حسن! همانا به کارگر پس از فراغ از کار اجرت می‏دهند. پس آمرزش روزه‏داران و اجرتشان در شب عید فطر به آنان داده می‏شود. سپس پرسیدم: فدایت گردم! چه عملی در آن شب بهتر است؟ حضرت فرمود: «هرگاه آفتاب غروب کرد، سه رکعت مغرب را بخوان و سپس دست‏هایت را بلند کن و بگو: ای صاحب عطای ممتد! ای صاحب سال! ای برگزیننده محمد (صلی‏الله‏علیه‏و‏آله) و یارش علی علیه‏السلام ! بر محمد و آل او درود فرست و تمامی گناهانی که مرتکب شده‏ام و آن را فراموش کرده‏ام را بیامرز، در حالی که آن گناهانم نزد تو و در کتاب مبین و نوشته آشکار تو ضبط است. سپس پیشانی‏ات را به خاک بیاسای و در حال سجده، صد بار بگو به سوی خدا توبه می‏کنم، آن گاه از خدای بزرگ حاجت بخواه». ) من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 167(

با این مقدمه که در مورد عید فطر بیان کردیم به طرح چند مسئله یا پرسش و پاسخ درباره احکام مربوط به این عید می پردازیم:

آیة الله مکارم شیرازی (دام ظله):

جواب: اصولا نماز جمعه و نماز عید از شۆون حکومت اسلامی امام معصوم علیه السلام است و با توجه به تشکیل حکومت اسلامی توسط آن حضرت اقامه ی آن واجب می شود.

چند مسئله درباره زكات فطره از امام خمینی (دام ظله):

1ـ (مساله 2005) كسیكه دیگرى باید فطره او را بدهد، واجب نیست فطره خود را بدهد.

2ـ (مساله 2006) اگر فطره انسان بر كسى واجب باشد و او فطره را ندهد، بر خود انسان واجب نمى‏شود.

3ـ (مساله 2007) اگر كسى كه فطره او بر دیگرى واجب است‏ خودش فطره را بدهد، از كسیكه فطره بر او واجب شده ساقط نمى‏شود.

4ـ (مساله 2029) كسیكه نماز عید فطر مى‏خواند، بنابر احتیاط واجب باید فطره را پیش از نماز عید بدهد. ولى اگر نماز عید نمى‏خواند، میتواند دادن فطره را تا ظهر تاخیر بیندازد.

5ـ (مساله 2030) اگر به نیت فطره مقدارى از مال خود را كنار بگذارد و تا ظهر روز عید بمستحق ندهد، احتیاط واجب آنست كه هر وقت آنرا مى‏دهد نیت فطره نماید.

6ـ (مساله 2031) اگر موقعى كه دادن زكات فطره واجب است، فطره را ندهد و كنار هم نگذارد، احتیاط واجب آنستكه بعدا بدون اینكه نیت ادا و قضا كند فطره را بدهد.

7ـ (مساله 2032) اگر فطره را كنار بگذارد، نمى‏تواند آنرا براى خودش بردارد و مالى دیگر را براى فطره بگذارد.

8ـ (مساله 2034) اگر مالى را كه براى فطره كنار گذاشته از بین برود، چنانچه دسترس بفقیر داشته و دادن فطره را بتاخیر انداخته، باید عوض آنرا بدهد و اگر دسترس بفقیر نداشته ضامن نیست، مگر آنكه در نگهدارى آن كوتاهى كرده باشد.

دو مسئله درباره مصرف زکات فطره از امام خمینی (ره):

(مساله 2020) انسان نمى‏تواند نصف صاع را از یك جنس مثلا گندم و نصف دیگر را از جنس دیگر مثلا جو بدهد. و اگر آن را بقصد قیمت فطره بدهد اشكال دارد.

(مساله 2021) مستحب است در دادن زكات فطره، خویشان فقیر خود را بر دیگران مقدم دارد و بعد همسایگان فقیر را، بعد اهل علم فقیر را، ولى اگر دیگران از جهتى برترى داشته باشند، مستحب است آنها را مقدم بدارد.

چند مسئله در مورد احكام نماز عید فطر از آیة الله صافی گلپایگانی (دام ظله):

1ـ در قنوت نماز عید فطر، هر دعا و ذكرى بخوانند كافى است، ولى بهتر است ایـن دعـا را بـخوانند: اللهم اهل الكبریا والعظمة واهل الجود والجبروت واهل العفو والرحمة واهل الـتـقـوى والـمغفرة اسالك بحق هذا الیوم الذى جعلته للمسلمین عیداً ولمحمد ذخراً وشرفاً وكـرامة ومزیداً ان تصلى على محمد وآل محمد وان تدخلنى فى كل خیر ادخلت فیه محمداً وآل مـحـمد وان تخرجنى من كل سوء اخرجت منه محمداً وآل محمد صلواتك علیه وعلیهم. اللهم انى اسالك خیر ما سألك به عبادك الصالحون واعوذ بك ممااستعاذ منه عبادك المخلصون.

2ـ در زمان غایب بودن امام علیه السلام مستحب است بعد از نماز عید فطر، دو خطبه بـخـوانـند، و بهتر آن است كه در خطبه عید فطر احكام زكات فطره را بگویند.

3ـ نماز عید سوره مخصوصى ندارد ولى بهتر است كه در ركعت اول آن سوره شمس (سـوره 91) و در ركـعت دوم سوره غاشیه (سوره 88) را بخوانند، یا در ركعت اول سوره سبح اسم (سوره 87) و در ركعت دوم سوره شمس (سوره 91) را بخوانند.

4ـ مستحب است نماز عید را در صحرا بخوانند ولى در مكه مستحب است در مسجد الحرام خوانده شود.

5ـ مستحب است پیاده و پابرهنه و با وقار به نماز عید بروند و پیش از نماز غسل كنند و عمامه سفید بر سر بگذارند.

6ـ مستحب است در نماز عید بر زمین سجده كنند و در حال گفتن تكبیرها، دست‌ها را بـلـند كنند و كسى كه نماز عید مى‌خواند، اگر امام جماعت است یا فرادى نماز مى‌خواند، نماز را بلند بخواند.

7ـ اگر مأموم موقعى برسد كه امام مقدارى از تكبیرها را گفته بعد از آن كه امام به ركـوع رفـت باید آنچه از تكبیرها و قنوت‌ها را كه با امام نگفته خودش بگوید و اگر در هر قنوت یك سبحان الله و یك الحمدلله بگوید كافى است.

بخش احکام اسلامی تبیان

منابع:

پایگاه علمی فرهنگی عین الله عابدی

پایگاه اطلاع رسانی آیة الله مکارم شیرازی (دام ظله)