طینت پاك مرحوم میلانی(ره)

انسان به روایت قرآن كریم، دارای ویژگیهای ممتازی نسبت به سایر مخلوقات بوده و همین تمایزات موجب گردیده است كه انسانشناسی و به عبارتی بحث پیرامون كم و كیف خلقت و حیات انسان، به عنوان یكی از مهم ترین موضوعات قرآنی مطرح باشد و از این طریق، جنبه های متفاوت زندگی بشر مورد بحث قرار گرفته است.

ارتباط با مبدا عالم و ذكر و یاد خداوند، یكی از مسائلی است كه قرآن كریم به آن توجه وافر نشان داده و یاد خدا را یکی از ویژگی‌های معتقدان حقیقی خداوند متعال دانسته است و لذا دستور به یاد نمودن خدا و عدم فراموشی حضرت حق تعالی داده و حتی در قسمتی از آیات نیز انسان را متوجه این امر کرده است که اگر می خواهی من(خدا) شما را فراموش نکنم، پس مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم « یا ایّها الّذین امنوا اذكرا الله ذكراً كثیراً و سبّحوه بكرهً و اصیلاً» ای كسانی كه ایمان آورده‌اید خدا را بسیار یاد كنید و صبح و شام او را تسبیح نمایید.(احزاب / 41 و 42)

بدینگونه است كه قرآن كریم با توجه با تاثیرات غیر قابل انكار یاد خدا در زندگی انسانها، از آنها می خواهد در همه حال، چه به هنگام عبادت و چه به هنگام حضور در صحنه‌‌های گناه و حتی هنگام نعمت و همچنین بلا و مصیبت، خدا را یاد كرده و از آن مدد بخواهند.

در حدیثی از رسول گرامی اسلام (ص) نقل شده است كه: از آن حضرت پرسیدند: « ای العباد افضل درجه عند الله یوم القیامه» كدام یك از بندگان در روز قیامت مقامشان از همه برتر است؟

فرمود: الذاكرون الله كثیراً. آن‌ها كه خدا را بسیار یاد می‌كنند.

ابو سعید می‌گوید: عرض كردم یا رسول الله! و من الغازی فی سبیل الله؟

آیا چنین كسانی حتی از جنگجویان راه خدا والا مقام‌ترند؟

فرمود: لو ضرب بسیفه فی الكفار و المشركین حتی ینكسر و یختصب دماً لكان الذاكرون الله افضل درجه منه!  ......اگر با شمشیرش آن قدر بر پیكر كفار و مشركین بزند كه شمشیرش بشكند و با خون رنگین شود آنها كه یاد خدا بسیار می‌كنند از او برترند!»(1)

همانطور كه مشاهده می گردد یاد خدا و ذكر دائمی حضرت حق، یكی از با فضیلت ترین اعمال عبادی انسان است كه روح و جان آدمی را صیقل داده و دیگر اعمال انسان را نیز در مسیر بندگی خداوند قرار می دهد. با اینحال عواملی چند، چون آلودگى به گناهان، دل را از خدا دور كرده و پاكى و لطافت نخستین آن را از بین برده و انسان را از یاد خدا محروم می سازد. استاد مطهرى مى نویسد: «این‌ها با هر گونه احساس تعالى اعم از مذهبى یا اخلاقى یا علمى یا هنرى منافات دارد، آدم شهوت پرست حتى احساس عزت و شرافت و سیادت و شهامت و شجاعت را از دست مى دهد و اسیر شهوت مى شود و جاذبه هاى معنوى او را نمى كشد همان طور كه خداوند مى فرماید: «ان الله لایهدى القوم الفاسقین »(2)

به هر حال اینکه فرد خدا را در همه حال حاضر و ناظر بر اعمال خود دانسته و لحظه‌ای از یادش غافل نشود، موجب می شود كه به تدریج با ذکر لفظی و توجه به معانی اذکار و ترک معاصی و محرمات به مراتب بالای ذکر نایل گردد و بدین طریق در همه حال به یاد خدا باشد، آنچنانكه علما ربانی در سیر و سلوك خود بر این منوال عمل نموده اند. در این زمینه داستان زیبایی از زندگی پربار مرحوم آیه الله میلانی (ره) نقل شده است كه مصداق جالبی برای ذكر و یاد دائمی خداوند متعال می باشد.

« مرحوم آیت الله سید محمد هادی میلانی (ره) دچار بیماری معده شدند و پروفسور برلون را از اروپا برای جراحی ایشان آوردند و پس از یک عمل سه ساعته و زمانی که ایشان در حال به هوش آمدن بودند، به مترجم دستور داد تمام کلماتی که ایشان در حین به هوش آمدن می گویند را برایش ترجمه کند، مرحوم میلانی در آن لحظات فرازهایی از دعای ابوحمزه ثمالی را قرائت می کردند و پس از این مساله پروفسور برلون، گفت؛ کلمه شهادتین را به من بیاموزید؛ زیرا از این لحظه می خواهم روی به اسلام بیاورم و پیرو مکتب این روحانی باشم؛ وقتی دلیل این کار را جویا شدند، پروفسور برلون گفت؛ تنها زمانی که انسان شاکله وجودی خود را بدون این که بتواند برای دیگران نقش بازی کند، نشان می دهد، در حالت به هوش آمدن است و بنده دیدم که این آقا، تمام وجودش محو خدا بود، در آن لحظه به یاد اسقف کلیسای کانتربری افتادم که چندی پیش در همین حالت و پس از عمل در کنارش ایستاده بودم و دیدم که او ترانه های کوچه بازاری جوانان آن روزگار را زمزمه می کند، در آن لحظه بود که فهمیدم حقیقت، نزد کدام مکتب است و بعد از آن هم وصیت کرد که وی را در شهری که مرحوم میلانی را در آن دفن کرده اند، به خاک بسپارند که هم اینك نیز، قبر این پروفسور مسلمان شده در خواجه ربیع، محل مراجعه مردم و افرادی است که حقیقت اسلام را باور کرده اند.»(3)

پی نوشت‏ها:

1.محمد حسین طباطبایی، المیزان، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ج 16 ، ص 353

2.مرتضى مطهرى، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ج3،405

3.سایت حوزه نت

منابع:

المیزان

سایت حوزه نت

تهیه و فراروی: فربود، گروه حوزه علمیه تبیان