تبیان، دستیار زندگی
سرسری گرفتن امور سیاسی سبب شده بود كه كم‌كم نه تنها سازمان «سیا» و مقامات كشورهای اروپایی رضا پهلوی و فعالیت‌هایش را چندان جدی نمی‌گرفتند، بلكه سعودی‌ها هم حاضر به سرمایه‌گذاری زیاد در این زمینه نمی‌شدند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

نیكسون و «طرح كیش»


 سرسری گرفتن امور سیاسی سبب شده بود كه كم‌كم نه تنها سازمان «سیا» و مقامات كشورهای اروپایی رضا پهلوی و فعالیت‌هایش را چندان جدی نمی‌گرفتند، بلكه سعودی‌ها هم حاضر به سرمایه‌گذاری زیاد در این زمینه نمی‌شدند.

رضا پهلوی

از جمله تلاشی كه از مدت‌ها قبل به خواهش من توسط رائد برای اخذ كمك از سعودی‌ها انجام شده بود بالاخره در سال 85 به نتیجه رسید، ولی سعودی‌ها فقط تصویب كردند سالی دویست هزار دلار به فعالیت‌های رضا كمك كنند. صد هزار دلار اولیه آن را نقد به من دادند، كه به حساب رضا در بانك سوییس حواله كردم. بعدهم به دستور رضا نود هزار دلار آن را برای كمك به اویسی كه می‌خواست خانه‌اش را در حومه شهر واشنگتن بسازد حواله كردم، و ده هزار دلار دیگرش را در حق یكی دیگر خرج كرد. تا آنجا كه من اطلاع دارم،‌همین صد هزار دلار آخرین رقمی بود كه از این بابت به رضا داده شد.

اما با آن كه امریكایی‌ها و سعودی‌ها و غیره به مقدار زیادی از رضا قطع امید كرده بودند، به علت دشمنی عمیق كه با جمهوری اسلامی داشتند، هنوز اگر افرادی پیگیر و جدی وارد عمل می‌شدند درهایی به روی آنان باز می‌شد. و بخش‌هایی از حكومت از آنان استقبال می‌كرد. از آن جمله در سال 86 چند تن از دوستان،‌ كه بهتر است نامشان را ذكر نكنم،‌از طرح نیكسون و یارانش برای گرفتن حكومت ایران حمایت كردند. نخست به دیدار نیكسون رفتند. چون حقیقت آن است كه هنوز هم در امریكا كارها تا حد زیادی به دست او و دار و دسته‌اش هست و به همین سبب هم در تعیین سیاست دولت نقش مۆثری دارد. وی پس از موافقت، آن‌ها را به جان كانلی فرماندار سابق تگزاس، شخصی كه درموقع ترور كندی در ماشین او بود و از جمهوری‌‌خواهان بسیار با نفوذ است، معرفی كرد.

جالب آن است كه پس از آن كه مراحل تصویب و برنامه‌ریزی اولیه طرح تمام شد و برای نخستین بار آن را با رضا در میان گذاشتند، وی بی‌آن كه در مورد طرح و جزئیات و اهدافش بپرسد اولین سئوالی كه مطرح كرد این بود كه خوب برای فرار چه فكری كرده‌اید؟ و اگر موفق نشدیم چگونه می‌توانیم از آنجا فرار كنیم؟ به او گفتند: قربان شما قرار است بروید ایران را بگیرید و از همین حالا به فكر فرار و نجات جان خودتان هستید؟!

با حمایت جان كانلی و جمعی از مقامات نظامی امریكا طرحی با عنوان «كیش» تهیه شد. بر طبق طرح قرار بود كه با حمایت نیروهای امریكا در منطقه رضا غافلگیرانه در جزیره كیش پیاده شود و به جمهوری اسلامی اعلام جنگ كند. البته نیروهای هوایی عربستان سعودی و ناوگان امریكا در منطقه نیز از او پشتیبانی كنند. پیش‌بینی می‌شد كه اگر او چند روز به این ترتیب در مقابل نیروهای جمهوری اسلامی تاب بیاورد،  ارتشیان و نفرات بسیاری از نیروهای سه گانه، كه یا از جمهوری اسلامی و به ویژه تسلط پاسداران و بسیجی‌ها ناراحتند و یا همان گونه كه تصور می‌شود بر طبق علاقه دیرینه خود در دل به شاه ایران وفادار مانده‌اند، به او خواهند پیوست. بدین ترتیب، جزیره كیش پایگاه حكومت می‌شود. با این نیرو از آنجا به سوی تهران و تسخیر حكومت حركت خواهد شد.

این طرح با ژنرال والترز، سفیر وقت امریكا در سازمان ملل، در میان گذاشته شد. بعد هم طرح مذكور از سوی مقامات پنتاگون بررسی گردید و قرار شد جزئیات عملیات، امكانات اجرا، مقدار نیروی لازم و غیره مورد مطالعه قرار گیرد. اما جالب آن است كه پس از آن كه مراحل تصویب و برنامه‌ریزی اولیه طرح تمام شد و برای نخستین بار آن را با رضا در میان گذاشتند، وی بی‌آن كه در مورد طرح و جزئیات و اهدافش بپرسد اولین سئوالی كه مطرح كرد این بود كه خوب برای فرار چه فكری كرده‌اید؟ و اگر موفق نشدیم چگونه می‌توانیم از آنجا فرار كنیم؟ به او گفتند: قربان شما قرار است بروید ایران را بگیرید و از همین حالا به فكر فرار و نجات جان خودتان هستید؟!

با حمایت جان كانلی و جمعی از مقامات نظامی امریكا طرحی با عنوان «كیش» تهیه شد. بر طبق طرح قرار بود كه با حمایت نیروهای امریكا در منطقه رضا غافلگیرانه در جزیره كیش پیاده شود و به جمهوری اسلامی اعلام جنگ كند. البته نیروهای هوایی عربستان سعودی و ناوگان امریكا در منطقه نیز از او پشتیبانی كنند

بدین ترتیب بار دیگر طرحی دیگر قبل از اجرا درمراحل اولیه خود عقیم ماند. البته كسانی كه با روحیه پدر وی آشنا هستند می‌دانند  او هم همین خصوصیت را داشت. بسیاری از كسانی كه در موقع وقایع سال 57 و یا سال 32 نوشته‌اند شواهد بسیاری از این خصلت شاه آورده‌اند. لذا طبیعی است كه فرزند آن پدر، به ویژه كه نازپرورده و حكومت نكرده هم باشد و با مشكلی مواجه نشده باشد، در مواجهه با خطر چنین عكس‌العملی را بروز دهد. به هر حال، این طرح كه از اواخر سال 86 روی آن كار می‌شد در تابستان 87 به سرنوشت طرح‌های دیگر دچار شد و یك بار دیگر آزموده شد كه رضا اهل این گونه مبارزات نیست. باید بگویم كه با توجه به ویژگی‌های شخصیتی رضا، آهی دوست رضا توانست نقش مۆثری در نفی طرح ایفا كند. وی مرتب آیه یأس می‌خواند و از غیر عملی بودن و بیهوده بودن طرح سخن می‌گفت و آن را كاری عبث و پرمخاطره كه ره به جایی نخواهد برد بر می‌شمرد.

بخش تاریخ ایران و جهان تبیان


منبع: برگرفته از كتاب پس از سقوط : سرگذشت خاندان پهلوی در دوران آوارگی، خاطرات احمد علی‌مسعود انصاری، منتشره از سوی مۆسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، 1385