شیر زنی به نام آسیه

یکی از ویژگی های مومن اینست که حتی در مقابل ناملایمات زندگی، از مسیر خداوند متعال خارج نمی شوند. اگر فردی به درجه رفیع ایمان برسد امکان نداره دست از ایمانش بردارد. چرا که او زیبایی مطلق رو دیده، پس چه جوری می تواند دست از اون بکشد؟

در روایتی امام صادق(علیه السلام) در وصف مومنین می فرماید:

«إِنَّ الْمُۆْمِنَ أَشَدُّ مِنْ زُبَرِالْحَدِیدِ إِنَّ الْحَدِیدَ إِذَا دَخَلَ النَّارَ تَغَیّر وَ إِنَّ الْمُۆْمِنَ لَوْ قُتِلَ وَ نُشِرَ ثُمَّ قُتِلَ لَمْیتَغَیرْ قَلْبُه؛ مۆمن سخت ‌تر از پاره آهن است، بدرستی که پاره آهن وقتی داخل آتش شود، تغییر می کند؛ ولی مۆمن اگر کشته شود و زنده شود، بعد کشته شود، قلب او از حق تغییر نکند.» (بحارالانوار ج 67 ص 178)

شیرزنی به نام آسیه

آسیه از ماده‌ی "اسی" است که در لغت به معنی حزن است؛ و اگر لفظ آسیه درباره‌ی یک بنا و ساختمان به کار رود، به معنی محکم بودن اساس و پایه‌ی آن می‌باشد؛[ فراهیدى، خلیل‌بن‌احمد؛ كتاب العین‏، قم‏، هجرت‏، 1410ق‏، چاپ دوم، ج‏7، ص333 و الزبیدی الحنفی، محب الدین؛ تاج‌العروس من جواهرالقاموس، بیروت، دارالفكر، 1414ق، ج19، ص 159]

در اصطلاح قرآنی نام زنی است كه همسر فرعون و دختر مزاحم بوده،[ طبرسى، فضل بن حسن؛ تفسیر جوامع الجامع‏، تهران‏، دانشگاه تهران و مدیریت حوزه علمیه قم‏، 1377ش، چاپ اول، ج‏4، ص324 و مكارم شیرازى، ناصر و همکاران؛ تفسیر نمونه‏، تهران‏، دارالكتب الإسلامیة، 1374ش‏، چاپ اول، ج‏24، ص/303] و برخی وی را عمه‌ی حضرت موسی نیز دانسته‌اند.[ كاشانى ملافتح الله‏، زبدة التفاسیر، قم‏، بنیاد معارف اسلامى‏، 1423ق‏‏، چاپ اول، ج‏7، ص119]

قرآن در دو آیه، از این بانوی بزرگوار با عنوان "امْرَأَتَ فِرْعَوْن" یاد کرده است.[ قصص/9 و تحریم/11]

بنابراین در قرآن به نام این بانوی بزرگوار تصریح نشده و اساساً نام هیچ زنی غیر از نام حضرت مریم –سلام‌الله علیها- در قرآن نیامده؛ بلکه به طور کلی اعداد، اسامی، خصوصیات و حالات جزیی و روزمره‌ای که نکته‌ی دینی و ابدی در آن نباشد، جایگاهی در بیانات قرآنی نداشته و قرآن با سماجت عجیبی از ذکر آنها خودداری کرده است.[ نقی‌پورفر، ولی‌الله؛ پژوهشی پیرامون تدبر در قرآن، قم، اسوه، 1374ش، چاپ دوم، ص283]

آسیه از منظر قرآن

آسیه همسر فرعون بود. گفته اند هنگامى كه معجزه موسى(علیه السلام) را در مقابل ساحران مشاهده كرد، اعماق قلبش به نور ایمان روشن شد، و از همان لحظه به موسى ایمان آورد.

آسیه در اولین اعلان رسالت و اعجاز حضرت موسى پیامبر الوالعزم الهی برای فرعون،[ طباطبایى(علامه)، سیدمحمدحسین‏؛ المیزان فى تفسیرالقرآن، قم‏، جامعه‏ى مدرسین حوزه علمیه قم‏، 1417ق‏، چاپ پنجم، ج14، ص145] به او ایمان آورد؛ یعنی هنگامی‌ كه عصای حضرت به مار عظیمی تبدیل شد و سحر ساحران فرعون را بلعید، به پیامبری ایشان یقین پیدا کرده و ایمانش را نسبت به حضرت موسی آشکار نمود.[ ابوالفتوح رازى، حسین بن على‏؛ روض الجنان و روح الجنان فى تفسیرالقرآن‏، تحقیق محمد جعفر یاحقى و محمد مهدى ناصح،‏ مشهد، آستان قدس رضوى‏، 1408ق‏، چاپ اول، ج‏19، ص306]

هنگامى كه فرعون از ایمان او باخبر شد، بارها او را نهى كرد، و اصرار داشت كه موسی و خدایش را رها كند، ولى این زن با استقامت هرگز تسلیم خواسته فرعون نشد.

وقتی اطرافیانش به او می گفتند: این همه امكانات چشمگیرى كه در اختیار توست را با ایمان به یک چوپان (موسى) از دست نده! پاسخ مى دهد و بیزاری خود را از فرعون و جنایاتش ابراز می کند.

سرانجام فرعون دستور داد دست و پاهای آسیه را با میخ ها بسته، در زیر آفتاب سوزان قرار دهند، و سنگ عظیمى بر سینه او بیفكنند.

هنگامى كه آسیه آخرین لحظه هاى عمر خود را مى گذراند، دعایش این بود: پروردگارا! براى من خانه اى در بهشت در جوار خودت بنا كن و مرا از فرعون و اعمالش رهایى بخش و مرا از این قوم ظالم نجات ده.

خداوند نیز دعاى این زن مۆمن فداكار را اجابت فرمود و او را در كنار بهترین زنان جهان قرار داد.

مسلّماً زرق و برقی برتر از دستگاه فرعونى وجود نداشت، همان طور كه فشار و شكنجه اى فراتر از شكنجه هاى فرعون جنایتكار نبود، ولى نه آن زرق و برق، و نه این فشار و شكنجه، آن زن مۆمن را به زانو در نیاورد و آسیه جانِ خویش را در راه معشوق حقیقى فدا كرد.(تفسیر نمونه ، ج 24، ص 302 و 304)

در روایتى از رسول خدا(صلی الله علیه وآله) می خوانیم: برترین زنان اهل بهشت چهار نفرند: خدیجه (دختر خویلد)، فاطمه (دختر محمد)، مریم(دختر عمران) و آسیه (همسر فرعون). (الدُّر المنثور، ج 8)

در روایتى از رسول خدا –صلی‌الله علیه و آله- مى‏خوانیم:

«أَفْضَلُ نِسَاءِالْجَنَّةِ أَرْبَعٌ: خَدِیجَةُ بِنْتُ خُوَیلِدٍ وَ فَاطِمَةُ بِنْتُ مُحَمَّدٍ(صلی الله علیه وآله) وَ مَرْیمُ بِنْتُ عِمْرَانَ وَ آسِیةُ بِنْتُ مُزَاحِمٍ، إمْرَأَةُ فِرْعَوْن»[سیوطى، جلال‌الدین؛ ‏الدرالمنثور فى تفسیرالمأثور، قم، كتابخانه آیة‌الله مرعشى نجفى‏، 1404ق، ج‏6، ص246 و مغنیه، محمدجواد؛ التفسیر المبین‏، قم‏، بنیاد بعثت، بی‌تا، ص508]

«برترین زنان اهل بهشت چهار نفرند: "خدیجه" دختر خویلد و "فاطمه" دختر محمد(صلی الله علیه وآله) و "مریم" دختر عمران و "آسیه" دختر مزاحم، همسر فرعون.»

به امید آنکه ما هم همچون آسیه (سلام الله علیها) از مومنین باشیم.

فرآوری: زهرا اجلال

بخش قرآن تبیان  

منابع:

سایت طهور دانش

سایت پژوهه