مصاحبه اختصاصی تبیان با دکتر علی درویش زاده
نخبه ی واقعی كسی است كه مردم بتوانند از نتیجه علم و عملش بهره ببرند .
تبیان : لطفاً شرح مختصری از زندگی و تحصیلات خود را برای مخاطبین سایت اینترنتی تبیان بفرمائید .
بنده در سال1314 هـ . ش در بندر انزلی به دنیا آمدم . در سال 1334 وارد دانشگاه تهران شدم و به دلیل علاقه ای كه به حرفه معلمی داشتم در رشته علوم طبیعی دانشكده علوم به تحصیل پرداختم . در آن زمان ، در سال سوم تحصیل در این رشته ، می بایست رشته زیست شناسی و یا زمین شناسی را انتخاب می كردیم و من به پیشنهاد دكتر یدالله صاحبی ، رشته زمین شناسی را برگزیدم و با رتبه اول موفق به اخذ لیسانس در این رشته شدم . سپس طبق قانونی كه در آن زمان برای رتبه های نخست بود ، به عنوان دبیر و مربی به استخدام دانشكده علوم دانشگاه تهران در آمدم و همزمان در مقطع فوق لیسانس به ادامه تحصیل پرداختم . سپس با استفاده از بورسیه برای اخذ دكترا عازم كشور فرانسه شدم و در سال 1348 با درجه دكترا در رشته پترولوژی Petrology) )به ایران بازگشتم .
تبیان : لطفاً اندكی در مورد رشته پترولوژی توضیح بفرمائید .
پترولوژی یا سنگ شناسی یكی از شاخه های اصلی رشته زمین شناسی است . این رشته در حدود هفتاد یا هشتاد سال پیش جنبه توصیفی داشت ولی امروزه یك سنگ را از دید ژنتیكی و نحوه زایش بررسی می كنند تا دریابند كه خاستگاهآن كجا بوده و یا تحت چه شرایطی وچگونه به وجود آمده است و یا این كه طی یك سری آزمایش و با استفاده از تكنولوژی مدرن به وجود كانی هایی كه در یك سنگ ممكن است باشد ، پی می برند .
تبیان : لطفاً در مورد زمان پیدایش این علم و پیشرفت هایی كه بشر در این رشته خاص كسب كرده است ، توضیحاتی بفرمائید .
اصولاً از زمانی كه بشر خود را و محیط اطرافش را شناخت ، با سنگ آشنا شد . در واقع در زمانی كه انسان اولیه هیچ چیز نداشت ، با سنگ و نحوه استفاده از آن آشنا شد و توانست از آن برای تهیه بسیاری از چیزها استفاده كند و اصلاً به وسیله یك نوع خاص از سنگ بود كه به یكی از اركان طبیعت یعنی آتش دست یافت .
در واقع از همان عصر حجر،بشر ناخواسته پایه گذار علم سنگ شناسی – البته نه به این اسم و به گونه امروز ـ شد و روز به روز با پیشرفت علم ، بر دانش او در این زمینه افزوده شد . امروزه این رشته علمی در اروپا رونق بسیاری پیدا كرده است ؛ بخصوص با اختراع میكروسكوپ پلاریزه Polarized Microscope) )در دویست سال پیش كه به انسان امكان داد تا با استفاده از آن زوایای سنگ را از درون خود آن بشناسد . تاكنون وسایل و دستگاه های مجهزی برای آزمایش بر روی سنگ ها و یا برش و شكل دادن به آنها و یا استخراج سنگ ها از معادن اختراع شده كه كمك شایانی به استفاده بهتر از سنگ ها نموده است . اگرچه در این رشته نیز مانند دیگر علوم ، ناشناخته ها و نادانسته هایی وجود دارد كه مطمئناً در آینده و با پیشرفت علم،بشر بدان ها دست خواهد یافت .
تبیان : كشور ما در این رشته در چه سطحی از نظر علمی و كاربردی قرار دارد؟
متأسفانه كشور ما ، علیرغم برخورداری از منابع عظیم و خاص معدنی ، هم از لحاظ علمی و هم كاربردی در سطح بسیار پائینی قرار دارد . ما هنوز برای استخراج سنگ از وسائل و تجهیزاتی استفاده می كنیم كه مربوط به حداقل سی چهل سال پیش است . از آن گذشته ، به دلیل آن كه دستگاه هایی برای برش سنگ نداریم ، مجبوریم این سنگ های گاه ارزشمند را به همان صورت استخراج شده با قیمتی ناچیز به كشورهای دیگر بفروشیم . در حالی كه كشورهای اروپائی ، بخصوص ایتالیا با بهره از همین ناتوانی ها سنگ های با ارزشی را كه بعضاً فقط در ایران یافت می شود با نیروی كار ارزان استخراج نموده و در خلیج فارس در كشتی هایی كه مجهز به دستگاه برش سنگ است ، به زیباترین شكل در می آورند و به نام خود و با قیمت بسیار بالا به كشورهای دیگری می فروشند . البته یكی از دلائل بی بهره بودن ما از دستگاه های مجهز كه هزینه های سرسام آوری می طلبد، تحریم اقتصادی است. متأسفانه ما حتی اگر بخواهیم بر روی سنگی تحقیق و پژوهش كنیمباید آن را به یكی از كشورهای خارجی بفرستیم تادانشمندانشان ، آن را آنالیز كنند و نتیجه را به ما بدهند و ما بر اساس آن نتایج،مطالعاتی انجام دهیم .
تبیان : لطفاً تعریف خود را از نخبه و نظرتان را راجع به بخش معرفی نخبگان سایت تبیان بفرمائید .
در هر جامعه و در هر رشته ، افرادی هستند كه به دلیل صرف تمام وقتِ و انرژی و هوش و استعداد خود در آن كار ، از سوی دیگران به عنوان نخبه معرفی می شوند . البته به نظر من تنها لازمه نخبه شدن هوش و استعداد سرشار نیست بلكه لازمه اصلی ، به كار گیری درست و استفاده بهینه از این نیروی خدادادی است . من معتقدم كه بیشتر مردم استعداد كافی دارند ولی در به كارگیری آن تلاش نمی كنند . من نخبه واقعی را كسی می دانم كه نتیجه كار و عملش را در اختیار دیگران قرار دهد ؛ به گونه ای كه همه بتوانند از آن بهره ببرند .
كار شما نیز مفید و قابل توجه است . انشاءالله موفق باشید .
