برزیل،همه‌پرسی و آینده جام جهانی فوتبال

برزیل به عنوان یکی از کشورهای عضو گروه 20 و تا حدودی توسعه یافته، به دلیل منابع سرشار و وسعتش در قاره آمریکا به عنوان کشوری الگو مطرح شده است؛ به ویژه که شرایط خوب این کشور در فوتبال و دارابودن برترین رتبه جهانی در این رشته ورزشی، برای تمام مردم جهان بسیار شناخته شده است اما شاید بسیاری ندانند که این کشور با مشکل بیکاری و فقر و مسائل اقتصادی به صورت گسترده روبه روست و باعث بروز مسائل امنیتی در این کشور شده است. از چند سال گذشته که مقدمات میزبانی توسط دولت برزیل در حال آماده سازی بود، مردم این کشور لب به گلایه گشوده بودند. یکی از مسایل اصلی آنان تخریب خانه‌های فرسوده و البته غیرقابل سکونتشان توسط دولت در مناطق جنوبی شهرها برای ساخت ورزشگا‌ه‌ها بود. امروز این مساله خود را به شکل جدیدتر و البته گسترده‌تری نشان داده و مردم را به خیابان‌ها کشانده است. دو هفته پیش بیش از یک میلیون نفر در سراسر برزیل به خیابان‌ها ریختند و به افزایش کرایه وسایل حمل و نقل عمومی اعتراض کردند. پس از آن بود که دامنه اعتراضات گسترده‌تر شد و به نارضایتی از خدمات عمومی و همچنین ابراز انزجار از هزینه بالای میزبانی جام جهانی (بیش از 11 میلیارد یورو) انجامید. و این اعتراضات در حالی صورت می‌گیرد که برزیل در حال حاضر میزبان رقابت‌های فوتبال جام کنفدراسیون‌ها نیز هست. تظاهرکنندگان در تجمعات خود شعارهایی نظیرمردم بیدار شده‌اند، پول ما باید برای بهداشت و آموزش هزینه شود، اتوبوس‌های عمومی باید رایگان باشند، نان بیشتر،‌ بازی کمتر، معلم بیش از فوتبالیست ارزش دارد سر می‌دهند.

تمام این اتفاقات در شرایطی روی می دهد که طی ده سال گذشته، درآمدهای مردم برزیل بیش از هر وقت دیگری افزایش یافته است؛ سیاست‌های اجتماعی دولت باعث شده بیش از 40 میلیون نفر از مردم این کشور از زیر خط فقر خارج شوند به طوری که طبقه متوسط جامعه در حال حاضر بیش از نیمی از جمعیت 194 میلیونی برزیل را شامل می‌شود؛ بیکاری به طور چشمگیری کاهش یافته و مصرف‌گرایی در این کشور به شدت افزایش یافته است. بیشتر اعتراضات مردم در مورد خدمات عمومی است که در این کشور با وضعیت نامطلوبی روبروست و می طلبد در مقامات این کشور فکری به حال این وضعیت د اشته باشند. اعتراضات به برگزاری جام جهانی در این کشور در شرایطی روی می‌دهد که این کشور خود فوتبال خیز است و همسن مساله موجب تعجب بسیاری از تحلیل گران شده است. سوال اینجاست که آیا فشارها به قدری است که مردم برزیل از فوتبال هم زده شده اند، مردمی که تقریبا خونشان با فوتبال عجین شده و در هر خانواده‌ای حداقل یک فوتبالیست وجود دارد. ناآرامی و اعتراضات دامنه‌های جدیدتری به خود گرفته و کاماکان نیز ادامه دارد. مردم با تظاهرات بر ضد فساد و ناکارآمدی طیف سیاسی در این کشور اعرتاضات خود را بیان می کنند.

این اعتراضات سبب شد که دیلما روسف ، رئیس جمهور برزیل برای جلب رضایت تظاهر کنندگان در این کشور اعلام کند که 25 میلیارد دلار برای بهبود سامانه حمل و نقل عمومی اختصاص می یابد. رئیس جمهور برزیل تحت فشار تظاهرات رو به گسترش معترضان ، شهرداران و فرمانداران کشور را گردهم آورد تا حمایت آنها را از یک بسته غیرمنتظره از پیشنهادها به دست آورد که محور آن برگزاری یک همه پرسی درباره اصلاحات سیاسی در کشور است.وی بسته‌ای بسته ملی پیشنهاد کرده است که بر اساس آن برای پرداختن به مشکلات کشور در چهار حوزه اساسی شامل اصلاحات اقتصادی برای مهار تورم ، اختصاص 25 میلیارد دلار برای بهبود خدمات حمل و نقل عمومی، اختصاص سریع بودجه برای احداث بیمارستان های جدید و استخدام پزشک ، و اختصاص یافتن 100 درصد امتیازات نفتی برای آموزش مد نظر قرار می‌گیرد. علی رغم که طرح این بسته ملی بسیار متحورانه و جسورانه می نماید اما باید اذعان کرد که اجرای این ماموریت برای رئیس جمهور برزیل کار ساده ای نخواهد بود.رئیس جمهور برزیل در آخرین اقدام خود نیز در نشستی با فرمانداران و شهرداران این کشور پیشنهاد یک همه پرسی ملی درخصوص اصلاح قانون اساسی برزیل را داده است.  این در حالی است که آخرین اصلاحات سیاسی گسترده در برزیل مربوط به 25 سال پیش می‌شود. در سال 1988 قانون اساسی برزیل توسط مجمع قانون اساسی این کشور تصویب شد. این اتفاق سه سال پس از پایان دیکتاتوری نظامی در برزیل اتفاق افتاد. مشخص نیست که رئیس جمهوری برزیل چطور قصد دارد اصلاحات سیاسی را انجام دهد و تحلیل‌گران اظهار داشتند که پیشنهاد وی ممکن است عامل دیگری برای نگرانی در این زمینه باشد که آیا وی می‌تواند معترضانی را که خواسته‌های آنها متفاوت است، راضی کند.

اصلاح قانون اساسی فرآیندی است که ممکن است چند سال طول بکشد چرا که دولت باید با ترتیب دادن یک همه پرسی عمومی مجمعی را به منظور بحث درخصوص اصلاح دموکراسی در برزیل تشکیل دهد.

حال در شرایط فعیل باید منتظر بود و دید که ‌ایا دولت برزیل برای راضی کردن مردم خود تدابیر جدید می اندیشد و یا همانند سایر اسلاف خود در کشورهای دیگر قدرت را واگذار می‌کند. به نظر می رسد هر کدام از این اتفاقات می تواند بر آینده برگزاری جام جهانی فوتبال تاثیر بگذارد. باید منتظر بود و دید که دولت برزیل چه می‌کند.