اجرای فعالیت های تبلیغی(١)

یكم ـ انتخاب مبلّغان

مبلّغان نقش اصلی را در موفقیت تمامی فعالیت های سازمان تبلیغی برعهده دارند و اهتمام به آن ها، اهتمام به همه فعالیت های سازمان به شمار می آید.

با توجّه به این نكته لازم است در انتخاب مبلّغ دقّت زیادی مبذول داشته شود و پیشنهاد می شود بیش از یك نفر به یك منطقه اعزام شود تا كوتاهی و اشتباه كاهش یابد. ضرورت دارد سازمان پیش از اعزام مبلّغ، خود بر قابلیت و توانائی مبلّغ در میدان عمل وقوف یابد و تنها به تأیید این و آن بسنده نكند. توصیه می شود پیش از عقد قرارداد اصلی با مبلّغ، وی مدّتی به كار آزمایشی كه نباید كمتر از سه ماه باشد، بپردازد.

1 ـ شرایط انتخاب مبلّغان

مبلّغان منتخب باید از شرایط زیر برخوردار باشند:

الف ـ برخورداری از اعتقادات سالم.

ب ـ التزام به رفتار اسلامی.

ج ـ شایستگی و قابلیت علمی و تبلیغی (مثلاً برخی جزءهای قرآن كریم را حفظ باشد، به اندازه نیاز مسائل شرعی را بداند، انگیزه و اشتیاق تداوم علم آموزی و كسب علم داشته باشد، روحیه تبلیغی داشته باشد) این شرط بر حسب اوضاع منطقه می تواند از شدّت و ضعف برخوردار باشد.

د ـ تسلّط بر زبان محلی، در صورتی كه نوع تبلیغ، تبلیغ میدانی باشد.

ه ـ سلامت بدن و نداشتن نقص عضوی كه مانع فعالیت باشد.

و ـ توانایی تدریس و انتقال مطالب.

ز ـ كنار گذاشتن دیگر كارها و اشتغال تمام وقت به كار تبلیغ.

ح ـ عدم مشاركت در احزاب سیاسی تا مواضع سیاسی حزب به پای سازمان تبلیغی و یا برعكس نهاده نشود.

ط ـ نبود موانع اجتماعی مانند منسوب بودن مبلّغ به قبیله ای كه بین آن قبیله و قبیله میزبان اختلاف است.

ی ـ توانایی انجام وظایف تبلیغی.

ك ـ موفق شدن در آزمون كتبی و شفاهی و مصاحبه.

از یاد نباید برد كه موفقیت كار تبلیغی در گرو انتخاب مبلّغان شایسته است.

2 ـ وظایف اصلی مبلّغان

طبیعی است بعد از انتخاب مبلّغان، وظایف اصلی آن ها بر حسب اماكن مختلف و تفاوت توانمندی های آنان تفاوت می كند ولی مهم ترین این وظایف را می توان به شرح زیر برشمرد:

الف ـ هدایت مردم و آموختن امور دینی به آن ها

ب ـ تربیت مسلمانان برای رعایت اصول اسلام و قواعد آن

ج ـ بر حذر داشتن مسلمانان از گرایش های انحرافی

د ـ امامت نمازهای واجب و ایراد خطبه نماز جمعه

ه ـ تشكیل حلقه های حفظ قرآن برای بزرگسالان و كودكان

و ـ تشكیل دروس ثابت علمی

ز ـ تشكیل جلسات سخنرانی در دانشگاه ها و مدارس و دیگر اماكن عمومی

ح ـ به راه افتادن و سر زدن به قسمت های مختلف و تشكیل كلاس های عمومی و اختصاصی تبلیغی در جاهای مختلف

ط ـ ارسال گزارش های مناسب و مورد نیاز سازمان از محیط تبلیغی

تذكر این سه نكته ضروری به نظر می رسد:

1 ـ در مواردی كه در یك منطقه بیش از یك نفر به كار تبلیغی می پردازند، باید كسی را كه از نظر علمی و مدیریت برتر از آن ها باشد، به عنوان ناظر بر آن ها برگزید. در صورتی كه تعداد مبلّغان یك سازمان بسیار زیاد باشد، باید یك مسۆول كل تبلیغی در منطقه انتخاب كرد كه او بر فعالیت ناظران نظارت كند و زیر نظر هر ناظر نیز حداكثر تا ده مبلّغ مشغول خدمت باشند.

2 ـ لازم است سازمان اعزام كننده مبلّغ، انواع كاربرگ های لازم برای پیگیری فعالیت مبلّغان را از جنبه های مختلف تهیه نماید.

3 ـ همچنین لازم است سازمان اعزام كننده مبلّغ از طریق گردهمایی های دوره ای علمی و تبلیغی و تربیتی توجّه لازم به نیازها و مسائل این مبلّغان به عمل آورد و برای برطرف كردن آن بكوشد.

دوم ـ انتخاب نماینده سازمان در منطقه

برای این كه برنامه های سازمان تبلیغی به دقّت و تحت اشراف دقیق صورت پذیرد، باید نماینده ای تمام وقت و ساكن منطقه و دارای شرایط مورد نظر و با وظایف معین انتخاب كرد و كلیه كارهای اداری را به او واگذار نمود. كلیه پیگیری ها و ارتباط سازمان و مبلّغ از طریق این نماینده انجام می شود.

سوم ـ بررسی تشكیل مراكز اسلامی

مراكز اسلامی به ویژه در دراز مدّت اهمّیت زیادی در گسترش دعوت اسلامی دارند.

بنابراین ایجاد این مراكز نیازمند مطالعات و بررسی های ابتكاری و دقیق می باشد تا بتوان مركزی در جای خوب و مهم و به دور از مراكز خطر مانند دفاتر فرق ضاله و برخوردار از امكانات جانبی مانند مسجد، دفتر مدیریت، ساختمان آموزشی، كتابخانه و... بنا نهاد.

چهارم ـ توجّه به تبلیغ در میان دانشجویان

دانشجویان از مهمترین گروه های اجتماعی هستند، آینده جامعه در دست آن هاست و زمینه حق پذیری در این قشر بیش از دیگران است.

باورهای موروثی باطل و خرافی در آنها رسوخ كمتری دارد.

شایسته است كه در اولویت كار تبلیغی قرار گیرند.

نكاتی كه باید در این نوع فعالیت تبلیغی مورد توجّه قرار گیرد چنین است:

1 ـ اهمّیت پیوند دادن دانشجویان به سنت های درست پیشین و ایجاد محبت نسبت به آن ها و تشویق آن ها به بررسی سیره سلف صالح و جنبه های برجسته زندگی آن ها

2 ـ تمركز ویژه بر آموزش مسائل اعتقادی و واجبات شرعی و محاسن دین اسلام و مقاصد بلند آن

3 ـ تناسب فعالیت های تبلیغی با كلیه خواسته های روحی و عقلی و جسمی دانشجویان

4 ـ تمركز بر دانشگاه ها و مدارس و دانشسراهایی كه تعداد دانشجویان مۆمن و معتقد در آن زیاد است

5 ـ اهتمام به مصون كردن دانشجویان از شبهاتی كه مخالفان مطرح می كنند

6 ـ تكیه بر گفتگو به عنوان ابزاری مهم باری اقناع و پرهیز از سخن گفتن یك طرفه

7 ـ تلاش برای ایجاد ارتباط بین دانشجویان و مبلّغان خارج از محیط آموزشی و نیز ایجاد ارتباط بین دانشجویان مۆسسات مختلف

8 ـ توجّه خاص به دانشجویان پیشتاز و پیشرو كه نقش رهبری برای دیگر دانشجویان را دارند

9 ـ لزوم توجّه به دانشجویان برتر و تشویق مادی و معنوی آن ها

10 ـ تنوّع بخشیدن به فعالیت ها و برنامه ها به گونه ای كه دانشجویان امكان انتخاب برنامه ای متناسب با نیازها و تمایلات خود را داشته باشند.

از جمله فعالیت ها و برنامه هایی كه اجرای آن در محیط هایی دانشجویی پیشنهاد می شود چنین است: حلقه های قرآنی، دروس علمی، سخنرانی ها و سمینارهای فرهنگی، دوره های آموزش مسائل شرعی، دوره های آموزش مسائل مهارتی مانند استفاده از رایانه، روش سخنرانی، روش تحقیق و مانند آن، دروس تقویتی، اردوها و گرده همایی های تبلیغی، پایگاه های تابستانی، مسابقات متعدد، ایراد برخی خطبه ها و دروس در مسجد، تأسیس كتابخانه و نوارخانه صوتی و تصویری.

11 ـ تشكیل اتحادیه ها و جمعیت های دانشجویی و سوق دادن آن ها به سوی فعالیت های مورد نظر و اجرای برخی فعالیت ها از طریق آن ها و حمایت مالی از آن ها در این مسیر

12 ـ در دانشگاه هایی كه فعالیت سیاسی رواج دارد، مبلّغ باید از حمایت یكی از طرفین اجتناب كند.

منبع: ماهنامه اطلاع رسانی، پژوهشی، آموزشی مبلغان شماره8.

تهیه و تنظیم: سید صدرالدین مرتجی-گروه حوزه علمیه تبیان