پاسخ به سه سوال شرعی!

بعضی با تشخیص اینکه این نوع کف زدن لهو محسوب می شود، مطلقا در آن اشکال کرده و جایز نمی دانند (آیات عظام: صافی گلپایگانی، تبریزی) و برخی با شرایطی مثل اینکه به حد لهو نرسد و در اماکن مقدس نباشد، آن را جایز می شمارند (آیات عظام: خامنه ای، بهجت، مکارم شیرازی، سیستانی، فاضل لنکرانى)، اما همه علما در این موضوع اتفاق نظر دارند که، سزاوار است در مجالسی که به نام اهل بیت علیهم السلام بر گزار می شود، این امر ترک گردد و به جای آن، فضاى این مجالس به ذکر صلوات و تکبیر معطّر گردد تا انسان به ثواب آن برسد.

در این مقاله به طرح چند سوال فقهی می پردازیم و پاسخ مراجع عظام را در هر مورد تقدیم شما عزیزان می کنیم:

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی خامنه‌ای(مد ظله العالی):

اگر این کار خلاف قوانین و مقررات دانشگاه باشد، جایز نیست.

دفتر حضرت آیة الله العظمی سیستانی(مد ظله العالی):

آنچه بر خلاف قوانین دانشگاه باشد حضرت آیة الله اجازه مخالفت نمی‌دهد.

حضرت آیة الله العظمی نوری همدانی(مد ظله العالی):

در صورتیکه تخلف از قوانین باشد جائز نیست.

حضرت آیة الله مهدی هادوی تهرانی(مد ظله العالی):

ظاهرا حذف درس یک دانشجو هیچ ارتباطی به سایر دانشجویان ندارد و در این مورد حقی از کسی یا دانشگاه ضایع نمی‌شود و هیچ حق الناسی در کار نیست. البته دروغ و جعل اسناد حرام است.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):

تابع قوانین و مقررات مربوطه است و تخلف از آن جایز نیست.

حضرت آیة الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

اگر [به لحاظ قانونی] شرط نباشد اشکال ندارد.

حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

چنانچه بر خلاف قوانین و مقررات نباشد اشکالی ندارد.

حضرت آیة الله هادوی تهرانی (مد ظله العالی):

اگر منع قانونی نداشته باشد اشکالی ندارد و ظاهراً منع قانونی ندارد.

درباره حکم کف زدن در مجالس اهل بیت (علیهم السلام)، که معمولاً با خواندن و مدیحه سرایی (به نحو موزون) همراه است، نظر مراجع معظم تقلید متفاوت است.

بعضی با تشخیص اینکه این نوع کف زدن لهو محسوب می شود، مطلقا در آن اشکال کرده و جایز نمی دانند (آیات عظام: صافی گلپایگانی، تبریزی) و برخی با شرایطی مثل اینکه به حد لهو نرسد و در اماکن مقدس نباشد، آن را جایز می شمارند (آیات عظام: خامنه ای، بهجت، مکارم شیرازی، سیستانی، فاضل لنکرانى)، اما همه علما در این موضوع اتفاق نظر دارند که، سزاوار است در مجالسی که به نام اهل بیت علیهم السلام بر گزار می شود، این امر ترک گردد و به جای آن، فضاى این مجالس به ذکر صلوات و تکبیر معطّر گردد تا انسان به ثواب آن برسد.

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سۆال، چنین است:

حضرت آیة الله العظمی خامنه ای(مد ظله العالی):

به طور کلى کف زدن فی نفسه به نحو متعارف در جشن هاى اعیاد یا براى تشویق و تائید و مانند آن اشکال ندارد ولى بهتر است فضاى مجالس دینى بخصوص مراسمى که در مساجد و حسینیه‌ها و نماز خانه‌ها برگزار مى‌شود، به ذکر صلوات و تکبیر معطّر گردد تا انسان به ثواب آنها برسد. (خامنه‌اى، سید على بن جواد حسینى، أجوبة الاستفتاءات، ص 259)

حضرت آیة الله العظمی سیستانی(مد ظله العالی):

فى نفسه مانعى ندارد و مناسب این است که جایگزین صلوات و ذکر نشود . ( برگرفته از سایت معظم له)

حضرت آیة الله العظمی مکارم شیرازی(مد ظله العالی):

دست زدن اگر با امور حرام دیگرى مقرون نباشد حرام نیست، ولى در مساجد و حسینیّه‌ها از آن پرهیز کنید.(شیرازى، ناصر مکارم، استفتاءات جدید، ج‌1، ص 155)

حضرت آیة الله العظمی صافی گلپایگانی(مد ظله العالی):

لهو است و اشکال دارد. (گلپایگانى، لطف الله صافى، جامع الأحکام، ج‌2، ص 128)

حضرت آیة الله العظمی بهجت(ره):

اگر عدم مناسبت آن با مقام (و شأن) اهل بیت (علیهم السلام) انتزاع (استفاده) نشود و به حدّ لهو هم نرسد، مانعى ندارد. (بهجت، محمد تقى ، استفتاءات، ج‌4، ص 535)

حضرت آیة الله العظمی تبریزی(ره):

دست زدن داخل عنوان لهو است، و با مجالس اهل بیت علیهم السلام مناسبت ندارد، و مناسب با این مجالس صلوات و مثل آن است. (تبریزى، جواد، استفتاءات جدید، ج‌1، ص 218)

حضرت آیة الله العظمی فاضل لنکرانى(ره):

بطور کلّى کف زدن در مساجد و حسینیه‌ها و اماکن مقدس، به هر عنوان که باشد جایز نیست، و در غیر آنها هم با توجّه به اینکه در طول تاریخ اسلام و تشیّع، شعار مسلمانان ذکر صلوات بوده است، خصوصا در مجالسى که به نام و یاد ائمّه علیهم السّلام تشکیل مى‌شده، لذا مناسب است مسلمانان احساسات و علایق مذهبى خویش را با فرستادن صلوات ابراز دارند (فاضل لنکرانى، محمد، جامع المسائل (فارسى - فاضل)، ج‌1، ص 94)

(توجه:  استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه ای، سیستانی، نوری همدانی (مد ظلهم العالی) توسط سایت اسلام کوئست انجام گرفته است)

منابع:

تبریزى، جواد، استفتاءات جدید، ج‌1

بهجت، محمد تقى ، استفتاءات، ج‌4

خامنه‌اى، سید على بن جواد حسینى، أجوبة الاستفتاءات

سایت اسلام کوئیست