مایعی که اطراف جنین را می‌گیرد
طی عمل باروری و بعد از لقاح اسپرم مرد با تخمک زن، سلول تخم تشکیل می‌شود و طی عمل لانه گزینی به رحم مادر می‌چسبد.
سلول تخم طی چند روز اول متشکل از چندین سلول می‌شود و طی تقسیمات متوالی، توده سلولی تشکیل می‌شود که شاید در نگاه اول شبیه انسان نباشد، اما در همین توده سلولی، سلول‌ها در حال تمایز یافتن هستند و برای هر قسمتی وظایفی مشخص تعیین می‌شود.
یکی از این قسمت‌ها که مدت کوتاهی پس از لانه گزینی سلول تخم، در حدود دو هفته اول بارداری تشکیل می‌شود، کیسه آمنیوتیک است.
کیسه آمنیوتیک اطراف جنین را در رحم مادر در برمی‌گیرد و داخل آن، مایعی به نام آمنیون وجود دارد. مقدار این مایع به تدریج افزایش پیدا می‌کند تا نوزاد بتواند به راحتی داخل آن رشد و حرکت کند.
این افزایش حجم مایع، تا هفته 38 بارداری ادامه دارد و بعد از هفته 38 رو به کاهش می‌گذارد.
کیسه آمنیوتیک در طی زایمان و یا قبل از آن سوراخ و پاره می‌شود و مایع داخل آن از طریق واژن دفع می‌شود و بلافاصله پس از سوراخ یا پاره شدن آن باید نوزاد خارج شود تا آسیبی به او وارد نشود.
نوشیدن مقدار زیادی آب از کاهش مایع آمنیوتیک جلوگیری می‌کند، به خصوص اگر هفته‌های آخر بارداری را در روزهای گرم تابستان سپری می‌کنید
مشخصات مایع آمنیوتیک
مایع آمنیوتیک، مایع زرد رنگی می‌باشد که در داخل کیسه آمنیوتیک و اطراف جنین قرار گرفته است.
این مایع شگفت انگیز سبب حرکت پایدار جنین در داخل رحم مادر می‌شود و در حفظ حرارت بدن جنین در داخل رحم مادر کمک می‌کند.
طی حرکت جنین در داخل مایع آمنیوتیک، ماهیچه‌های جنین رشد می‌کنند. این مایع تا حدی از آسیب جنین در حال رشد در اثر ضربه‌های روزانه می کاهد.
ساختار کیسه آمنیوتیک
کیسه آمنیوتیک از دو غشای نازک به نام‌های آمنیون و کوریون تشکیل یافته است.
کوریون لایه خارجی‌تر و آمنیون لایه داخلی‌تر است که با مایع آمنیوتیک در تماس می‌باشد.
نشت مایع آمنیوتیک
علایمی که نشان می‌دهد مایع آمنیوتیک در حال نشت می‌باشد:
- خروج مایع به صورت قطره ای: در این حالت مادر تا حدی متوجه نشت آن می‌شود و سریعا باید نزد پزشک خود برود.
- تست ph یا نیترازین: اگر مادر مطمئن نبود که مایع آمنیوتیک در حال نشت کردن است و تنها به این موضوع شک کرده بود، می‌تواند این تست را انجام دهد.
شیوه انجام آن بدین گونه است که می‌تواند از نوار ph استفاده کند و این نوار را با مایعی که به آمنیوتیک بودن آن شک دارد، تماس دهد تا اگر به رنگ خاصی در آمد، مطمئن شود که مایع در حال نشت کردن است و سریعا به پزشک خود مراجعه کند.
- مشاهده چشمی مادر: ساده‌ترین راه برای تشخیص ادرار از مایع آمنیوتیک، مشاهده مستقیم مادر با چشم می‌باشد.
به دلیل این که در ماه‌های آخر بارداری، جنین داری وزن محسوسی می‌شود و به مثانه مادر فشار وارد می‌کند، مادر دچار تکرر ادرار می‌شود و ممکن است با نشت ادرار مواجه شود.
گاهی اوقات نشت ادرار با نشت مایع آمنیوتیک اشتباه گرفته می‌شود و مادر را دچار سردرگمی کند.
معمولا از طریق بو و تا حدی هم رنگ می‌توان تفاوت ادرار را با مایع آمنیوتیک تشخیص داد.
مایع آمنیوتیک بوی شیرین دارد و یا بدون بو و رنگ می‌باشد، در حالی که ادرار بوی تندی دارد و معمولا زرد رنگ می‌باشد.
پزشکان معتقدند که اگر کیسه آمنیوتیک از هفته 37 بارداری به بعد پاره شد، طی کمتر از 24 ساعت باید زایمان انجام گیرد، زیرا احتمال ابتلا به عفونت برای جنین وجود دارد
اگر مطمئن شدید که دچار نشت مایع آمنیوتیک هستید، موارد زیر را هرگز انجام ندهید و سریعا به پزشک مراجعه کنید:
- از تامپون هرگز استفاده نکنید.
- با همسر خود نزدیکی نداشته باشید.
- از حمام کردن و استفاده از وان حمام خودداری کنید.
- هر گونه فعالیت بدنی خود را قطع کنید تا مایع آمنیوتیک کمتر به بیرون نشت کند.
- اگر سن بارداری شما کمتر از هفته 37 بارداری است، سریعا با پزشک تماس بگیرید و از او راهنمایی بخواهید.
- اگر سن بارداری شما هفته 37 بارداری به بعد می‌باشد، از پزشک خود درباره آماده شدن برای زایمان سوال کنید. اگر او صلاح دید، می‌توانید برای زایمان آماده شوید.
جلوگیری از پارگی زودرس کیسه آمنیوتیک
برای این که در طول بارداری کمتر با پارگی کیسه آمنیوتیک مواجه شوید :
- نوشیدن مقدار زیادی آب از کاهش مایع آمنیوتیک جلوگیری می‌کند، به خصوص اگر هفته‌های آخر بارداری را در روزهای گرم تابستان سپری می‌کنید باید آب زیادی بنوشید.
- اگر پزشک تشخیص دهد که سطح مایع آمنیوتیک بیش از حد بالاست، از هفته 32 به بعد داروهایی را برای مادر تجویز می‌کند تا سطح مایع آمنیوتیک را کنترل کند، زیرا افزایش حجم آن در هفته های پایانی بارداری می‌تواند منجر به پارگی کیسه آمنیوتیک و زایمان زودرس نوزاد شود.
هشدار
- متاسفانه برخی زنان دچار پارگی زودرس کیسه آمنیوتیک می‌شوند که خطرات زیادی را برای جنین در پی دارد. این گروه از زنان باید سریعا به پزشک مراجعه کنند.
- اکثر پزشکان معتقدند که اگر کیسه آمنیوتیک از هفته 37 بارداری به بعد پاره شد، طی کمتر از 24 ساعت باید زایمان انجام گیرد، زیرا احتمال ابتلا به عفونت برای جنین وجود دارد.
مطالب مرتبط:
وقتی مایع دور جنین زیاد می‌شود
