تبیان، دستیار زندگی
جشنواره فیلم کن بی شک یکی از مهم‌ترین و معتبر‌ترین جشنواره‌های بین‌المللی است که هر فیلمسازی با هر ملیتی آرزو دارد روزی در آن شرکت کند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

کن و سینمای ایران

نگاهی به روند سیاسی انتخاب سینماگران ایرانی در غرب


جشنواره فیلم کن بی شک یکی از مهم‌ترین و معتبر‌ترین جشنواره‌های بین‌المللی است که هر فیلمسازی با هر ملیتی آرزو دارد روزی در آن شرکت کند. حضور در این جشنواره فرانسوی نه تنها به اعتبار فیلمساز می‌افزاید، بلکه برای صنعت سینمای کشورش نیز موثر است.

جشنواره فیلم کن

با نگاهی اجمالی و بررسی حضور آثار ایرانی در سال جاری و 2 دوره پیشین جشنواره فیلم کن در واقع می توان نتیجه گرفت این فیلمسازان ایرانی بوده‌اند که در این جشنواره معتبر شرکت کرده‌اند، نه فیلم‌های ایرانی.

در سال 2011 میلادی عباس کیارستمی؛ موفق‌ترین سینماگر ایرانی در جشنواره فیلم کن با فیلم سینمایی «کپی برابر اصل» که در کشور ایتالیا و با حضور بازیگران خارجی ساخته شده بود در بخش مسابقه اصلی این جشنواره فرانسوی برای کسب نخل طلا به رقابت با سایر آثار پرداخت.

کیارستمی که پیش از این با ساخت فیلم سینمایی «طعم گیلاس» در ایران و البته با حضور بازیگران ایرانی توانسته بود جایزه نخل طلایی جشنواره فیلم کن را به خود اختصاص دهد و برای خود و ایران در این جشنواره مطرح جهانی اعتباری کسب کند، به راستی به چه علت فیلم بعدی خود را در خارج و با حضور بازیگران خارجی می‌سازد؟

زمانی که ژولیت بینوش؛ بازیگر فرانسوی فیلم سینمایی «کپی برابر اصل» جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره کن را دریافت کرد، این افتخار نصیب فرانسه، ایران یا فیلمساز ایرانی شد؟

کیارستمی در سال 2012 نیز بار دیگر در بخش مسابقه اصلی جشنواره کن حضور داشت و این بار نیز با ساخت فیلمی به نام «مثل یک عاشق» که در ژاپن و با بازیگران این کشور آسیایی تهیه و تولید شده بود. این فیلم که مورد تمجید منتقدان این جشنواره قرار نگرفت نتوانست جایزه‌ای را در این جشنواره فرانسوی کسب کند.

حال سئوالی که در اینجا پیش می‌آید این است که عباس کیارستمی که هیچ کس در قدرت فیلمسازی و نوآوری او در این حوزه شکی ندارد چرا پس از این که توانست با ساخت فیلم ایرانی به نام «طعم گیلاس» افتخاری را برای خود و کشورش کسب کند دست به ساخت فیلمی در خارج از ایران زده است. چه موضوعی موجب می شود که یک فیلمساز کار در کشوری دیگر را با همه سختی ها به ساخت فیلم در محل زندگی اش ترجیح دهد ؟

آیا آثاری که در ایران ساخته شده‌اند نمی‌توانند توجه خارجی‌ها را به خود جلب کنند یا بازیگران ایرانی در حدی نیستند که بتوانند جوایز بین‌المللی را به دست آورند؟  البته که اینطور نیست، حضور فیلم‌های سینمایی «بادکنک سفید»، «بچه‌های آسمان»، «آواز گنجشک ها»، «درباره الی» و «جدایی نادر از سیمین» در مجامع بین‌المللی و کسب جوایز متعددی از دیگر جشنواره‌های معتبر دنیا مانند برلین و مهمترین مراسم اهدای جوایز سینمایی جهان به نام اسکار نشان داده اثری که در این مرز و بوم پرگهر ساخته می‌شود نیز توانایی موفقیت در هر محفل و مجمع بین‌المللی را دارد و چه بسا بیشتر و بهتر از آثاری که در خارج از ایران ساخته می‌شود.

اصغر فرهادی که موفق‌ترین سینماگر تاریخ سینمای ایران در عرصه بین‌المللی است پیش از این با ساخت آثار برجسته‌ای مانند «چهارشنبه سوری»، «درباره الی» و «جدایی نادر از سیمین» نشان داده که توانایی ساخت یک فیلم ناب ایرانی با حضور بازیگران این کشور را دارد

متاسفانه در سال جاری باز شاهد حضور یک فیلمساز توانای ایرانی به نام اصغر فرهادی در بخش مسابقه اصلی جشنواره فیلم کن هستیم که با ساخت فیلمی خارج از ایران حضور پیدا کرده است.

فیلم سینمایی «گذشته» جدیدترین اثر فرهادی در کشور فرانسه و به زبان فرانسوی و با حضور بازیگران قدرتمند این کشور مانند برنیس بژو و طاهر رحیم ساخته شده است. البته علی مصفا بازیگر و کارگردان خوب کشورمان نیز در این اثر ایفای نقش کرده است که این موضوع جای شکر را برای ما ایرانیان میهن پرست باقی گذاشته تا بدانیم یک بازیگر ایرانی می تواند در این فیلم که نمی‌دانیم آن را ایرانی بنامیم یا خارجی بازی کند.

اصغر فرهادی که موفق‌ترین سینماگر تاریخ سینمای ایران در عرصه بین‌المللی است پیش از این با ساخت آثار برجسته‌ای مانند «چهارشنبه سوری»، «درباره الی» و «جدایی نادر از سیمین» نشان داده که توانایی ساخت یک فیلم ناب ایرانی با حضور بازیگران این کشور را دارد.

جز این است که «جدایی نادر از سیمین» که اثر پیشین این فیلمساز به زبان فارسی بوده است و توانسته جایزه اسکار دریافت کند؟ مگر زبان شیوا و فرهنگ غنی چهار هزار ساله ایران زمین چه مشکلی دارد که باید فیلمسازان برجسته ما همچون کیارستمی و فرهادی آثاری را در کشورهای ایتالیا، ژاپن و فرانسه و با زبان‌ها و فرهنگ‌های بیگانه بسازند؟ آیا این موضوع مصداق بی‌اعتنایی به فرهنگ و زبان ایران نیست؟ آیا این موضوع نادیده گرفتن بازیگران و دیگر استعدادهای نهفته ایرانیان نیست؟ گاهی احساس می شود که وجود محدودیت های مختلف در هر دوره از دولت و سختی های دریافت پروانه ساخت برای فیلمسازان موجبات چنین تصمیم هایی از سوی آن ها می شود اما تجربه ثابت کرده است که همین سینماگران که حاضر به ساخت فیلم در شرایط کشورهای دیگر شده اند در سخت‌ترین دوران سینمای ایران قادر به ساخت فیلم بوده‌اند و آثار درخشانی را از خود به یادگار گذاشته‌اند.

بخش سینما و تلویزیون تبیان


منبع: سینما پرس