معاشرت با مردم و خدمت به خلق در سیره علما
برخورد نیک و پسندیده از دستورات قرآن كریم، پیامبر گرامی اسلام(ص) و پیشوایان معصوم ماستکه بسیار به آن در آموزه های اسلامی سفارش شده است. بر اساس این آموزه ها مسلمانان موظفند با هم رفتاری مهربانانه و ملاطفت آمیز داشته باشندو فقراء را به خاطر فقر و تهی دستی مورد بی مهری قرار ندهند، بلكه باید با چهره ای باز و گشاده بر اساس معیارانسانیت و ایمان با چهرهای گشاده و باز با دیگران روبه رو شده، گره از مشكلات یکدیگر بگشایند.
خداوند درباره ی پیامبر گرامی اسلام (ص) میفرماید: « وَ إِنَّكَ لَعَلی خُلُقٍ عَظِیمٍ» به تحقیق تو دارای خلقی عظیم و نیكو هستی.حضرت علی(ع) فرمودند: «با مردم نرمخو و مهربان و خوش رفتار باشید كه آن درختی كه نرم تر وشادابتر است شاخههای انبوه تر و پربار تر هم دارد.» پیامبر اسلام(ص) می فرماید: «كسی كه برادر دینی اش را احترام كند و او را گرامی بدارد خدا را احترام كرده و گرامی داشته است» از همین روست كه، پس از پیامبران و ائمه (ع) عالمان دین و دانشمندان مسلمان، خوش خلق ترین افراد جامعه نسبت به تودههای انسانی بودهاند. در نوشته زیر به بعضی از نمونهها از سیرهی علمی بزرگان دین در حسن معاشرت با مردم و خدمت به خلق خدا اشاره می كنیم.
علامه مجلسی(ره)
علماء به هر مقدار كه در علم و كمال كاملتر باشند باید به همان میزان، نسبت به مردم مهربان تر و همین مهربانی و دلسوزی است كه آنها را به خدمتگذاری می كشاند و عالم باید بوسیلهی تواضع و خدمت و مهربانی در دلهای مردم راه پیدا كند و قلوب مردم را به طرف خود جلب كند تا بتواند آنها را هدایت كند وگرنه در هدایت مردم توفیقی به دست نمی آورد و این را تجربه ثابت كرده است.
شیخ محمد بهاری
ومنها ان یكون ملجأً وملاذاً للمسلمین حقیقه فی موارد حاجاتهم وابتلاءاتهم و از جمله اموری كه عالم باید رعایت كند این است كه حقیقتاً در موارد نیازها و گرفتاریهای مردم پشت و پناه مسلمین باشد
حضرت امام خمینی(ره)
صد ها سال است كه روحانیت اسلام تكیه گاه محرومان بوده است، همیشه مستضعفان از كوثر زلال معرفت فقهای بزرگوار سیراب شدهاند...
آیت الله العظمی بهجت
ایشان در درس خارج فقه به طلاب فرمودند: آیا می توانیم سالم بار خود را به منزل برسانیم و در عین حال به امور مسلمانان و مۆمنین بی تفاوت باشیم. آیا امكان دارد بدون اهتمام به امورمسلمانان به مقصود خود برسیم؟!
علامه سید مهدی بحرالعلوم(ره)
سید جواد عاملی صاحب مفتاح الكرامه از شاگردان علامه است. شبی موقع صرف شام، علامهی بحرالعلوم سید را به منزل خویش احضار كرده و وقتی شاگرد به منزل استاد می رسد می بیند استاد كنار سفره نشسته و دست به غذا نمی زند. با خشم شاگرد را مورد عتاب قرار داده می فرماید: سید جواد! از خدا نمی ترسی، از خدا شرم نداری؟ شاگرد كه متحیر مانده، تقصیر خود را از استاد جویا می شود؟ خلاصه قضیه به این صورت بوده كه سید جواد همسایهای داشته كه هفت شبانه روز چیزی برای خوردن نداشتهاند و خرما از بقّال قرض می كرده و روز هفتم دیگر بقّال به او قرض نداده و شرمنده شده است. شاگرد اظهار بی اطلاعی می كند. علامه او را مورد توبیخ قرار می دهد كه همهی داد و فریادهای من برای این است كه چرا اطلاع نداشتی وگرنه، اگر با خبر بودی و كمك نمی كردی مسلمان نبودی و یهودی بودی. سپس سینی غذای بزرگی را كه آماده كرده بود و مقداری پول به شاگرد می دهد، تا به همسایهاش برساند.
ملا احمد مقدس اردبیلی(ره)
در گران سالی و قحطی و بیکاری، تمام غذاها و طعامهای خود را با تهیدستان و فقراء تقسیم می كرد و برای خودش نیز مانند فقرا مثل یک سهم برمی داشت، تا آنجا که وقتی همسرش ناراحت می شود و به ایشان می گوید چرا در چنین سالی که قحطی همه جا را فراگرفته است فرزندان خود را بی آذوقه می گذاری؟ ایشان بدون اینكه جوابی دهد برای اعتكاف به مسجد كوفه می رود و در همین حین شخصی مقدار زیادی آرد و گندم به منزل ایشان آورد و گفت اینها را صاحب خانه كه در مسجد اعتكاف كرده فرستاده بعد فهمیدند كه این عنایت الهی به آنها بوده است.
________________
منابع:
1. اسلام مجسم (علمای بزرگ اسلام ).
2. تذكره المتقین.
3. در محضر آیه الله العظمی بهجت.
4. سیمای فرزانگان.
تهیه و فرآوری: فریادرس -گروه حوزه علمیه تبیان
