جریمه عابران،گاه تنها راه حل

برخی افراد رفتارهایی از خود بروز می‌دهند که منافی اخلاق و رفتار اجتماعی است و در طول روز شاید بارها مرتکب شوند بی آنکه لحظه‌ای به عمل ناهنجار خود فکر کنند و یا به خاطر ارتکاب آن عذاب وجدان بگیرند. در سطح شهر بارها مشاهده کرده‌ایم که افراد باوجود پل‌های عابر پیاده از عرض خیابان می‌گذرند و یا به خاطر وجود نرده از روی آنها رد می‌شوند و ... بدون آنکه متوجه باشند هر روز چقدر حقوق شهروندی را زیر پا می‌گذارند و حق دیگران را پایمال می‌کنند.

گرچه همواره گفته می‌شود، حق تقدم با عابر پیاده است اما این مساله را نباید نادیده گرفت که زمانی حق با عابر پیاده است که وی در چارچوب قوانین و مقررات حرکت کند نه اینکه عابر پیاده به هر شکلی که می‌خواهد در خیابان تردد کند و هیچکس هم معترض اعمال و رفتار او نباشد.

عدم رعایت قوانین عابران پیاده نه تنها برای رانندگان دردسرهایی درست می‌کنند و ترافیک را در سطح شهر افزایش‌ می‌دهد، می‌تواند منجر به بروز حادثه ناگوار و یا حتی خدا نکرده فوت عابر شود. چه اینکه همه ما بارها شنیده‌ایم و یا با چشم خود دیده‌ایم که افراد در اثر همین بی احتیاطی‌ها دچار حادثه شده و یا جان خود را از دست داده‌اند.

یکی از مشکلاتی که موجب می‌شد برخی افراد از پل‌های عابر پیاده استفاده نکنند وجود پله‌های زیاد این پل‌ها بود. سالمندان، کودکان، معلولان و کسانی که دچار برخی بیماری‌ها بودند کمتر از این پل‌ها استفاده می‌کردند این امر موجب شد که پل‌های مکانیزه طراحی و راه‌اندازی شود.

پل‌های عابر پیاده تا جایی اهمیت پیدا کرد که به منظور افزایش استفاده بیشتر مردم، پل‌های مکانیزه طراحی شد تا کسانی که از لحاظ جسمی مشکلاتی دارند بتوانند به راحتی از این پل‌ها استفاده کنند. زیرا بسیاری افراد به دلیل زیاد بودن پلکان پل‌های عابر پیاده حاضر بودند جان خود را به خط بیاندازند اما از پله‌ها بالا نروند.

شهرداری‌های کلان شهرهای کشور و بخصوص کلان شهر تهران در چند سال اخیر با افزایش پل‌های عابر پیاده سعی در کاهش عبور و مرور عابران پیاده دارند و در این راستا بسیار تلاش کرده‌اند و قدم‌های خوبی هم برداشته‌اند. نادیده گرفتن پل‌های عابر پیاده و عبور و مرور از زیر آن، معضلی است که متاسفانه هنوز در میان شهروندان شایع است و باوجود صرف هزینه‌های زیاد از سوی دولت، فرهنگ استفاده از آنها در میان مردم نهادینه نشده است و هنوز هم عدم استفاده از پل‌های هوایی جان عابران پیاده را تهدید می‌کند.

یکی دیگر از عوامل ایجاد ترافیک توسط عابران پیاده تاکسی‌ها و رانندگان خودروهای مسافربر هستند. این رانندگان بدون در نظر گرفتن مشکلاتی که هنگام سوار و پیاده کردن مسافران برای دیگران ایجاد می‌کنند یکباره وسط خیابان توقف کرده و اقدام به پیاده یا سوار کردن مسافران می‌کنند از طرف دیگر مردم نیز بی توجه به مشکلات ایجاد شده در هرجای خیابان که باشند و حتی گاه در اتوبان‌ها منتظر سوار شدن تاکسی هستند که در این صورت هم جان خود را به خطر می‌اندازند و هم برای خودروهایی که با سرعت در حال حرکت هستند مشکلاتی را ایجاد می‌کنند.

متاسفانه در کشور ما برای جریمه کردن عابران پیاده راهی وجود ندارد. بهتر است مسئولان ذی‌ربط با الگو گرفتن از کشورهایی که در این عرصه‌ها موفق بوده‌اند  برنامه‌ها و سیاست‌هایی را برای جلوگیری از تخلف عابران پیاده در نظر بگیرند.

گرچه یکی از معضلات ایجاد ترافیک در سطح شهر وجود عابران پیاده و رعایت نکردن حدود قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی است، باید دید ریشه این معضل در کجاست و چگونه باید آن را رفع کرد؟ دلیل اصلی و عمده این رفتار غیر اجتماعی، عدم فرهنگ سازی و ندادن آموزش‌های لازم به افراد برای نهادینه کردن فرهنگ عبور و مرور در خیابان‌هاست. البته نکته قابل توجه دیگر اینکه گاهی اوقات با فرهنگ سازی و آموزش هم ممکن است افراد زیر بار رعایت قوانین نروند. اینجاست که باید با اعمال زور و استفاده از ابزارهای کاربردی سعی کنیم مردم را ملزم به رعایت قوانین کنیم.

در این حالت پس از گذشت مدتی این رفتارها در افراد ملکه شده و حتی در جایی که زور و فشاری در میان نباشد شهروندان ناخودآگاه سعی در رعایت قوانین دارند. در این راستا می‌توان از سیاست‌های تنبیهی استفاده کرد و یا با برنامه‌ریزی‌های صحیح این رفتار را به مرور در میان افراد جامعه جا انداخت.

از دیگر راهکارها، اصلاح نقشه و مسیر عبور عابران پیاده در سطح شهر است. اگر بافت شهری به گونه‌ای طراحی شود که مردم نتوانند هر جا و به هر شکلی که خواستند وارد خیابان شوند، می‌تواند در کاهش تخلفات عابران پیاده موثر باشد. گرچه عده‌ای افراد سودجو باز هم در این میان بدون ملاحظه سعی می‌کنند از روی نرده ها و یا فضاهایی که به سمت خیابان بسته شده بگذرند، با این حال شمار زیادی دست به چنین کاری نمی‌زنند.

متاسفانه در جامعه ما آنقدر که برای رانندگان قوانین و مقررات وضع شده برای عابران پیاده هیچ قانونی در نظر نگرفته‌اند و افراد پیاده به راحتی در سطح خیابان‌ها تردد می‌کنند بی آنکه نگران نقض قوانین و افزایش ترافیک در سطح شهر باشند.

صدا و سیما می‌تواند نقش بسیار موثری در القای فرهنگ عبور و مرور از خیابان را به مردم آموزش دهد. حتی می‌تواند با تهیه برنامه‌های مختلف و متنوع، به مردم نشان دهد که این رفتار اجتماعی ناشایست و نشان از بی فرهنگی اجتماعی است. جا انداختن یک فرهنگ در جامعه‌ای که به یک رفتار عادت کرده‌اند کار دشوار اما شدنی است. وقتی رفتار درست به روش‌های مختلف به افراد تذکر داده شود، به مرور آن رفتار تبدیل به فرهنگ صحیح در جامعه خواهد شد و به جایی می‌رسد که افراد به صورت ناخودآگاه از قوانین و مقررات تبعیت می‌کنند.