سعه صدر در تبلیغ

هیچ کاری در دنیا سخت تر و پر مشقت تر از تغییر دادن انسان ها نمی باشد. از این روست که ارشاد و هدایت مردم در پیش گاه عدل الهی این گونه ارزشمند است.

از این روست که خداوند بهترین بندگانش را به مقام نبوت مبعوث نمود . کار تبلیغ و اشاعه دین کاری بس بزرگ است که تنها انسان های بزرگ قادر به انجام آن هستند .

تنها انسان هایی که دارای روحی عظیم و دلی وسیع هستند می توانند به هدایت خلق بپردازند .

آن هنگام که فرعون سر به طغیان نهاد و از بندگی خدا به در آمد و طوق بندگی شیطان را بر گردن آویخت ، آفریدگار مهربان از سر لطف و رحمت کلیم خود حضرت موسی علیه السلام را به سوی فرعون روانه ساخت .

آفریدگار مهربان آن چنان بندگانش را دوست دارد که نمی تواند شاهد باشد که حتی فرعون در دام شیطان گرفتار آمده است .

خداوند حضرت موسی علیه السلام را مامور نمود تا به پیش فرعون رود تا شاید او دست از طغیان و گردنکشی و سرکشی بردارد و به جای گفتن : "انا ربکم الاعلی "، بگوید :"انا اعبد الله".

« اذهب الی فرعون انه طغی . برو به سوی فرعون ، او طغیان کرده است . » ( 1 )

حضرت موسی بی چون و چرا و بی آن که دلیل تراشی و بهانه جویی کند اطاعت امر حضرت سبحان نمود .

کلیم خدا تنها یک در خواست از حضرت حق نمود « قال رب اشرح لی صدری » گفت : « پروردگارا سینه ام را گشاده دار » ( 2 )

حضرت موسی می توانست خیلی چیزهای دیگری از خداوند طلب نماید مثل این که : خدایا به من پول و امکانات عالی و فراوان عطا فرما . آفریدگارا به من لشگری نیرومند عطا نما . پروردگارا دوستان فرعون را ذلیل کن و یاران مرا عزیز فرما و ... .

اما حضرت موسی علیه السلام تنها از خدا شرح صدر در خواست نمود .

از چه رو حضرت موسی از خدا شرح صدر درخواست کرد ؟

این خواسته  حضرت موسی علیه السلام نشان دهنده آن است که هیچ چیز در تبلیغ و اشاعه مذهب و هدایت خلق به سوی رب العالمین ، هم چون سعه صدر کارگشا نیست .

اگر چیزی بهتر و کار آمدتر در کار تبلیغ و ارشاد و دستگیری و هدایت خلق وجود داشت بی شک موسی علیه السلام آن را از خداوند در خواست می نمود .

طلاب جوان باید بدانند که در کار تبلیغ همیشه افرادی هستند که به این آسانی ها زیر بار حرف حق نمی روند و چه بسا آزار و اذیت هایی نیز از سوی آنان به ما برسد .

یک مبلغ دینی باید پیش از هر کاری به خود سازی مشغول شود و ظرفیت خود را بالا برد .

اگر پیامبر و فرزندان پاک و مطهرش ، سعه صدر نداشتند هرگز اسلام بر کفر پیروز نمی شد .

بسیاری از شما خوانندگان گرامی داستان آن یهودی که هر روز بر سر مبارک حضرت محمد صلی الله علیه و آله خاکستر می پاشید را شنیده اید .

پیامبر ما قلبی وسیع به وسعت آسمان بی کران داشت . هیچ کس همانند حضرتش شرح صدر نداشت . ایشان هرگز از کوره در نمی رفت و رفتار ناپسند و ناشایست آن یهودی را تحمل می نمود .

روزی پیامبر رحمت و محبت دیدند که امروز خبری از آن یهودی نیست . از یارانشان سراغ او را گرفتند . به حضرتش عرض نمودند که آن مرد یهودی بیمار است و اکنون در بستر بیماری خفته است . حضرت به یارانشان گفتند بیایید برویم عیادت آن یهودی !

اصحاب حضرت بسیار تعجب کردند . پیامبر وارد خانه یهودی شدند و در کنار بستر او بر زمین نشستند و از وی احوال پرسی نمودند . یهودی رویش را به سوی دیگر برگرداند چرا که نمی توانست در چشمان پیامبر نگاه کنند . پیامبر برخواستند و در آن سو نشستند . یهودی از شرمساری رو انداز خود را بر روی سر کشید و در همان حال شهادتین خواند و مسلمان شد !

اگر رسول الله هم چون بسیاری از ما سعه صدر نداشتند و ظرفیشان کم بود و زود از کوره در می رفتند ، هرگز یهودی و بسیاری دیگر همانند آن یهودی جذب اسلام نمی شدند .

 برخی از طلاب بر این باورند که تبلیغ یعنی این که ما به مناطقی برویم که مردمی مذهبی و خدا باور دارند و به آسانی به سخنان ما گوش فرا می دهند و آن ها را قبول می نمایند .

ما زمانی در کار تبلیغ به موفقیت می رسیم که بتوانیم افرادی را که از دین گریزان شده اند و رو به لجاجت آورده دستگیری نماییم و زنگار از آیینه دلشان بزداییم تا نور خدا بار دیگر بر دل آنان بتاید .

در روزگار فعلی که شبکه های ماهواره ای بیست و چهار ساعت در حال منحرف کردن مردم بویژه جوانان هستند ، کم نیستند مردمی که از دین گریزان شده و با خدا و دین قهر نموده اند .

طلاب و روحانیون باید فکری به حال این دسته از مردم جامعه بکنند . چرا که اگر نتوان این ها را دستگیری و هدایت نمود آنان روز به روز از خدا دورتر می شوند و عده ای دیگر را نیز با خود به درون باتلاق تباهی می کشانند .

کسانی که با گناه و فساد خو کرده اند را نمی توان یک شبه تغییر داد و آنان را از حکومت شیطان بدر آورد و وارد حکومت الله نمود .

کم هستند مردمی که یک شبه بتوانند گناهان خود را به کناری نهند و توبه نصوح کنند و وارد جرگه بندگی رب العالمین شوند .

به طور مثال ، از دختر جوانی که در خانواده ای رشد کرده و تربیت شده که حجاب و محرم و نامحرم و حیا در آن خانه جایگاه و مفهومی نداشته است نمی توان انتظار داشت با یک جلسه سخنرانی و صحبت ما هر چند هم عالی و علمی باشد بی درنگ تغییر کند .

باید به این گونه جوانان فرصت و زمان داد . چه بسا برای هدایت و دستگیری چنین جوانانی به چندین سال وقت و زمان نیاز باشد .

این جاست که اگر ما طلاب به عنوان طلایه داران فرهنگ و به عنوان وارثان پیامبر و اهل البیت علیهم السلام و به عنوان حافظان دین و دیانت ، سعه صدر نداشته باشیم و ظرف دلمان کوچک باشد نمی توانیم به رسالت اصلی خود که همان تبلیغ دین است عمل نماییم .

تمام ابنیاء الهی پیش از برگزیده شدن به مقام رسالت به چوپانی مشغول بودند .

نقل می کنند روزی گوسفندی از گله ای که حضرت ابراهیم علیه السلام چوپان آن بود گریخت . حضرت به دنبال آن گوسفند روانه شد ، گوسفند بسیار جست و خیز کرد و به این سو و آن سو دوید و حضرت را از پا انداخت . پس از آن که خلیل الرحمان به گوسفند رسید و او را گرفت ، به جای آن که عصبانی شود و گوسفند را بزند او را به آغوش کشید و نوازش کرد !

در این هنگام بود که خداوند خلیل خود را برای پیامبری برگزید چرا که در او سعه صدری که نیاز مقام رسالت و نبوت بود را دید .

امیر المومنین علی علیه السلام : آلة الریاسه سعة الصدر . وسیله رهبری و ریاست سینه گشاده است . ( 3 )

پی نوشت ها:

1-طه/آیه 24

2-طه/آیه 25

نهج البلاغه/ص667/حکمت176

منابع:

1-قرآن کریم

2-نهج البلاغه/ترجمه محمد دشتی/الهادی/79

تهیه وتولید:مهدی صدری-گروه حوزه علمیه تبیان