تبیان، دستیار زندگی
یكى از عوامل برقرارى نظم اجتماعى ـ سیاسى، پیوند مردم با رهبر، اطاعت از رهبرى و حضور امام عادل در همه ابعاد زندگى امّت است. امامت عامل اساسى برقرارى نظم، و ریشه‏كن كردن هرگونه هرج و مرج طلبى است. امّت‏هائى كه از رهبرى اطاعت كردند به پیروزى رسیدند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

اخلاق سیاسى، اطاعت از رهبرى


یكى  از عوامل برقرارى نظم اجتماعى ـ سیاسى، پیوند مردم با رهبر، اطاعت از رهبرى و حضور امام عادل در همه ابعاد زندگى امّت است. امامت عامل اساسى برقرارى نظم، و ریشه‏كن كردن هرگونه هرج و مرج طلبى است. امّت‏هائى كه از رهبرى اطاعت كردند به پیروزى رسیدند.

امام علی

حضرت امیرالمۆمنین علیه‏السلام فرمود:

«وَالأِمامَةَ نِظاما لِلأُْمَّة وَالطّاعَةَ تَعْظِیما لِلأِْمامَة؛

و امامت را براى سازمان یافتن امور امّت و فرمانبردارى از امام را براى بزرگداشت مقام رهبرى واجب كرد.»( نهج البلاغه، حكمت 252/5)

ارزش‏هاى اخلاقى

یكى دیگر از عوامل برقرارى نظم اجتماعى، رعایت ارزش‏هاى اخلاقى است كه حضرت امیرالمۆمنین علیه‏السلام فرمود:

«فَإِنْ كَانَ لاَبُدَّ مِنَ الْعَصَبِیَّةِ فَلْیَكُنْ تَعَصُّبُكُمْ لِمَكَارِمِ الْخِصَالِ، وَمَحَامِدِ الاْءَفْعَالِ، وَمَحَاسِنِ الاْءُمُورِ، الَّتِی تَفَاضَلَتْ فِیهَا الُْمجَدَاءُ وَالنُّجَدَاءُ مِنْ بُیُوتَاتِ الْعَرَبِ وَیَعَاسِیِبِ الْقَبَائِلِ؛ بِالاْءَخْلاَقِ الرَّغِیبَةِ ، وَالاْءَحْلاَمِ الْعَظِیمَةِ، وَالاْءَخْطَارِ الْجَلِیلَةِ، وَالاْآثَارِ الَْمحْمُودَةِ. فَتَعَصَّبُوا لِخِلاَلِ الْحَمْدِ مِنَ الْحِفْظِ لِلْجِوَارِ، وَالْوَفَاءِ بِالذِّمَامِ، وَالطَّاعَةِ لِلْبِرِّ، وَالْمَعْصِیَةِ لِلْكِبْرِ، وَالاْءَخْذِ بِالْفَضْلِ، وَالْكَفِّ عَنِ الْبَغْیِ، وَالاْءِعْظَامِ لِلْقَتْلِ، وَالاْءِنْصَافِ لِلْخَلْقِ، وَالْكَظْمِ لِلْغَیْظِ، وَاجْتِنَابِ الْفَسَادِ فِی الاْءَرْضِ؛

پس اگر در تعصّب ورزیدن ناچارید، براى اخلاق پسندیده، افعال نیكو، و كارهاى خوب تعصّب داشته باشید، همان افعال و كردارى كه انسان‏هاى با شخصیّت، و شجاعان خاندان عرب، و سران قبائل در آن‏ها از یكدیگر پیشى مى‏گرفتند، یعنى اخلاق پسندیده، بردبارى به هنگام خشم فراوان، و كردار و رفتار زیبا و درست، و خصلت‏هاى نیكو، پس در حمایت كردن از پناهندگان و همسایگان، وفادارى به عهد و پیمان، اطاعت كردن از نیكى‏ها، سرپیچى از تكبّر و خودپسندى‏ها، تلاش در جود و بخشش، خوددارى از ستمكارى، بزرگ شمردن خونریزى، انصاف داشتن با مردم، فرو خوردن خشم، پرهیز از فساد در زمین تعصّب ورزید تا رستگار شوید

زمانى كه شورشیان بصره را نكوهش مى‏كند، به مشكل اخلاقى آنان اشاره كرده مى‏فرماید، علل بر هم خوردن نظم اجتماعى، سیاسى شهر شما آن است كه اخلاق شما مردم مرده است و ضد ارزش‏ها در شما حاكم گردید.

وقتى گرایش فكرى انسان‏ها اومانیزم (اصالت انسان) و اصالت انتخاب انسان باشد، انواع هواپرستى دامنگیر انسان شده و انسان را به سوى پوچى و هرج و مرج طلبى پیش مى‏برد

«كُنْتُمْ جُنْدَ الْمَرْأَةِ، وَأَتْبَاعَ الْبَهِیمَةِ؛ رَغَا فَأَجَبْتُمْ، وَعُقِرَ فَهَرَبْتُمْ. أَخْلاَقُكُمْ دِقَاقٌ، وَعَهْدُكُمْ شِقَاقٌ، وَدِینُكُمْ نِفَاقٌ، وَمَاۆُكُمْ زُعَاقٌ، وَالْمُقِیمُ بَیْنَ أَظْهُرِكُمْ مُرْتَهَنٌ بِذَنْبِهِ، وَالشَّاخِصُ عَنْكُمْ مُتَدَارَكٌ بِرَحْمَةٍ مِنْ رَبِّهِ. كَأَنِّی بِمَسْجِدِكُمْ كَجُۆْجُۆِ سَفِینَةٍ قَدْ بَعَثَ اللّه‏ُ عَلَیْهَا الْعَذَابَ مِنْ فَوْقِهَا وَمِنْ تَحْتِها، وَغَرِقَ مَنْ فِی ضِمْنِهَا؛

شما سپاه یک زن بودید، و پیروان حیوان «شتر عایشه»، تا شتر صدا مى‏كرد مى‏جنگیدید، و تا دست و پاى آن قطع گردید فرار كردید، اخلاق شما پَست، و پیمان شما از هم گُسسته، دین شما دورویى، و آب آشامیدنى شما شور و ناگوار است، كسى كه میان شما زندگى كند به كیفر گناهش گرفتار مى‏شود، و آن كس كه از شما دورى گزیند مشمول آمرزش پروردگار مى‏گردد، گویا مسجد شما را مى‏بینم كه چون سینه كشتى غرق شده است، كه عذاب خدا از بالا و پایین او را احاطه مى‏كند، و سرنشینان آن همه غرق مى‏شوند.»( نهج البلاغه، خطبه 13/1)

حال توجّه به این نكته ضرورى است كه هم اكنون آرزوى رهبران شرق و غرب آن است كه در تمام جوامع انسانى نظم اجتماعى و سیاسى برقرار كنند، امّا آیا این آرزو تحقّق پذیر است؟

وقتى گرایش فكرى انسان‏ها اومانیزم (اصالت انسان) و اصالت انتخاب انسان باشد، انواع هواپرستى دامنگیر انسان شده و انسان را به سوى پوچى و هرج و مرج طلبى پیش مى‏برد.

پشتوانه نظم اجتماعى و سیاسى در جامعه انسان‏ها، اخلاق و ارزش‏هاى اخلاقى است. مگر مى‏شود بدون درك مسئولیّت‏ها و تعهّدات اخلاقى به نظم اجتماعى اندیشید؟

از دیدگاه قرآن و نهج‏البلاغه تا فرد و جامعه به ارزش‏هاى اخلاقى نیاندیشند و آن را از نظر كاربردى در زندگى روزانه خود بكار نگیرند از نظم اجتماعى وسیاسى نیز خبرى نخواهد بود.  

بخش نهج البلاغه تبیان


منبع:‌ سایت نهج نیوز

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.