معرفی جشنواره و آیین نامه
اهمیت پژوهش و پژوهشگری بر هیچ طلبه و دانشجو و طالب علمی پوشیده نیست. مراکز علمی نیز هر کدام برای جا نماندن در میدان پژوهش که همه صنایع، اختراعات و در کل پیشرفت های یک کشور مبتنی بر آن است، عزم خود را در پرداختن به این مهم جزم کرده اند.
حوزه علمیه به عنوان یکی از مهم ترین نهاد های علمی که انتظار تولید علم و پژوهش های نوین نیز از آن می رود تا کنون در زمینه پژوهش به طور قابل ستایشی پیشرفت نکرده است اما سال های اخیر مسئولین حوزه و طلاب بیش از گذشته به اهمیت آن پی برده اند.
جشنواره علامه حلی به عنوان یکی از همین فعالیت های اخیر حوزه به شمار می رود که در راستای ارج نهادن و اهمیت دادن به پژوهش برقرار شده است.
پنجم اردیبهشت سال 92 مراسم اختتامیه پنجمین جشنواره علامه حلی در سالن همایش های مرکز فقهی ائمه اطهار علیهم السلام برگزار شد. به این مناسبت مقاله ای پیرامون این جشنواره ارائه می گردد؛
معرفی جشنواره
دبیر خانه جشنواره علامه حلی ، خود را چنین معرفی می کند:
"به منظور تجلیل از نویسندگان و محققان جوان حوزوی، معاونت پژوهش مركز مدیریت حوزه‌های علمیه، دبیرخانه جشنواره علامه حلی(ره) را در سال 1386 با اهداف زیر تأسیس و راهاندازی نمود:
1. تقویت نشاط علمی و گسترش روحیه پژوهش در بین طلاب؛
2. زمینه‌سازی شناسایی نخبگان و استعدادهای علمی برتر طلاب و حمایت از آنان؛
3. تقویت فرهنگ پژوهش و نگارش آثار علمی؛
4. افزایش سطح مشارکت و رقابت طلاب در عرصه‌های علمی ـ پژوهشی؛
5. زمینه‌سازی استعدادهای طلاب به گرایش‌های تخصصی علوم حوزوی؛
6. جهت‌دهی فعالیت‌های پژوهشی طلاب به سمت نیازهای پژوهشی حوزه و نظام اسلامی
این جشنواره، در 4 دوره از برگزاری خود تاکنون، آثار پژوهشی طلاب جوان خواهر و برادر سراسر کشور (طلاب 31 سال و کمتر) را در سه قالب مقاله، کتاب و پایاننامه بررسی کرده و برگزیدگان، مورد تقدیر قرار گرفتهاند."(١)
با توجه به هدف اول این جشنواره ابتدا باید آماری در مورد آشنایی عموم طلاب با این جشنواره را مورد ارزیابی قرار داد. آیا همه طلاب در همه سطوح با این جشنواره آشنا هستند یا فقط برخی طلاب پژوهشگر که بخری از آنان نیز تحصیلات دانشگاهی دارند و کلیات پژوهش را در دانشگاه فرا گرفته اند، اغلب با این جشنواره آشنا هستند؟!
به نظر می آید برای تقویت نشاط علمی و گسترش روحیه پژوهش در بین طلاب باید ابتدا این جشنواره را بیشتر به طلاب شناساند و تبلیغات وسیع انجام داد که البته به نظر می رسد جشنواره علامه حلی در این راستا موفق بوده است.
در هدف دوم این جشنواره قید حمایت از پژوهشگران آمده است. باید تعریفی دقیق تر و مسئولیت آور تر درباره حمایت آورده شود. پژوهشگری کار بسیار سختی ست که به تمرکز حواس و آرامش ذهن نیاز دارد. آیا طلبه ای که ذهن اورا دغدغه های فراوانی فرا گرفته است می تواند ذهن و فکر خود را متمرکز در موضوع مهم و پرداختن علمی و پژوهشی به آن موضوع نماید؟
با توجه به اوضاع اقتصادی و در آمد پایین طلبگی، زندگی طلبگی بدون در آمد های دیگر بسیار سخت شده و ذهن طلاب را درگیر شغل های پاره وقت و عموما غیر مرتبط می نماید.
پژوهشگر باید دغدغه های دیگر را از ذهن خود بیرون کرده تا بتواند متمرکز بر تحقیق و پژوهش باشد. به نظر می آید حمایت از پژوهشگران باید بیشتر منعطف به این مسئله باشد.
گزیده ای از آیین نامه جشنواره:
ماده 2. پژوهشگرانی که می‌توانند در جشنواره علامه حلی(ره) شرکت نمایند، طلاب زیر 31 سال مشغول به تحصیل در حوزه‌های علمیه سراسر کشور می‌باشند.
ماده 4. سیاست‌های کلان جشنواره عبارت است از:
ارتباط فعال و اثربخش با واحدهای آموزشی و پژوهشی در راستای اهداف جشنواره؛
جلب مشارکت اساتید، مدیران، طلاب و فضلا در فرآیند برگزاری جشنواره؛
توجه به سطوح مختلف طلاب و توانایی‌های آنان؛
اهتمام به نیازهای علمی و پرداختن به موضوعات روزآمد و تخصصی مناسب با سطح علمی جشنواره.
ماده 6. شورای سیاست‌گذاری بالاترین رکن سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری در برنامه‌های کلان جشنواره است. اعضای این شورا عبارت است از:
معاون پژوهش مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه (رئیس شورا)؛
معاون پژوهش مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران (نائب رئیس)؛
معاون آموزش مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه (یا نماینده وی)؛
معاون امور حوزه‌های علمیه (یا نماینده وی)؛
مدیرکل امور پژوهشی معاونت پژوهش مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه؛
مدیر سازمان‌دهی و تحقیقات معاونت پژوهش مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواهران؛
دبیر جشنواره (که همان دبیر شورا می‌باشد)؛
یک نفر از پژوهشگران حوزه با پیشنهاد مدیرکل امور پژوهشی و تأیید و حکم رئیس شورا؛
مدیر دفتر امور نخبگان و استعدادهای برتر.
ماده 13. دبیر جشنواره، یکی از محققان حوزه علمیه می‌باشدکه دارای توان مدیریتی و سابقه اجرایی مۆثری بوده و به پیشنهاد معاون پژوهش و تأیید شورای سیاست‌گذاری و حکم رئیس شورا، برای یک دوره منصوب می‌شود.
ماده 15. بودجه مورد نیاز دبیرخانه جهت برگزاری جشنواره، در بودجه سالیانه معاونت پژوهش لحاظ می‌گردد.
ماده 16. هیئت‌های داوری جشنواره در موضوعات علمی زیر تشکیل می‌شوند:
تفسیر و علوم قرآنی؛
علوم حدیث و درایه؛
کلام؛
اخلاق و تربیت؛
فقه و حقوق اسلامی؛
فلسفه و منطق؛
اصول فقه؛
تاریخ اسلام و تشیں
ادبیات؛
علوم انسانی (مرتبط با حوزه دین).
ماده17. هیأتهای داوری با 3 یا 5 نفر عضو تشکیل می‌شوند که از میان اساتید و محققان صاحبنظر در هریک از شاخههای علمی مذکور در ماده 16، به پیشنهاد رئیس هیأت داوری و تأیید شورای علمی انتخاب می‌شود.
ماده 20. هیچ پژوهشگری نمیتواند برای دو سال پیاپی برگزیده شود ولی انتخاب پژوهشگر به صورت متناوب بلامانع است.(٢)
همانطور که ماده 16 این آیین نامه می گوید جشنواره علامه حلی یکی از جشنواره های خوبی ست که موضوعات در آن جدا شده است و هر شرکت کننده در موضوع خاص خود مورد ارزیابی و رقابت با دیگران قرار می گیرد و این یکی از صدها خصوصیت خوب این جشنواره است.
ماده 20 این آیین نامه به عدم اجازه شرکت پی در پی برگزیدگان اشاره دارد. با این شرط هرچند عرصه برای دیگران باز می شود اما باید توجه داشت که کسانی که برگزیده می شوند از نظر علمی و پژوهشی افرادی قوی هستند و خروج یکباره تعداد زیادی از آن ها در سال بعد می تواند لطمه ای علمی به جشنواره وارد آورد. شاید حضور مجدد آن ها بتواند رقابت را قوی تر کند.
پی نوشت ها:
(١)سایت رسمی جشنواره علامه حلی(ره)
(٢) این آییننامه در 21 ماده و 5 تبصره در تاریخ 31/1/1390 به تصویب کمیته بررسی و تصویب رشتههای سطح (3) شورای عالی حوزه‌های علمیه رسید.؛ پایگاه اطلاع رسانی معاونت پژوهشی حوزه
منابع:
سایت جشنواره علامه حلی
پایگاه اطلاع رسانی معاونت پژوهشی حوزه
تهیه وفرآوری:احمد اولیایی-گروه حوزه علمیه تبیان
