با بال خیس پریدن؟!
نگاهی به سریال بالهای خیس
بالهای خیس یك گام جلوتر از این مسئله، خود خانواده و تلاطمهای آن در نوسان سنت و مدرنیته و اختلافهای نسلی را با توجه به برخی مسائل اجتماعی ـ سیاسی دستمایه روایت خود از داستانی دووجهی میداند كه در هر سوی آن یك نسل و دغدغههایش به تصویر كشیده میشود و كارگردان تلاش كرده تا با بازنمایی زیست جهان دو نسل مختلف از قضاوت یكسویه پرهیز كرده و تصویر واقعگرایانهتری از مسائل اجتماعی ـ خانوادگی ارائه كند.
داستان اول حول محور پزشك حاذقی به نام مجید پرتو با ایفای نقش حبیب دهقان نسب شكل میگیرد كه با تشكیل تیمی جوان در زمینه تولید داروی ضدسرطان، پژوهش گستردهای انجام داده است. در این راه دوست و همرزم قدیمیاش مهدی قاسمی با بازی علی عمرانی پا به پای او پیش میآید و اگر چه تخصصی در زمینه تولید دارو ندارد، اما نقش مشوق و همراه همیشگی را برای دكتر پرتو بازی میكند.
داستان دوم مضمونی خانوادگی و معمایی دارد. جوانی به نام محسن با ایفای نقش حسین مهری در جریان اردویی دانشجویی در شمال كشور توسط ضاربی ناشناس درون پرتگاهی میافتد. سقوط محسن در این پرتگاه و نجات او از مرگ، زمینهساز به وجود آمدن ماجراهایی میشود كه پی در پی بر سر راهش قرار میگیرد. هرچه قصه جلوتر میرود، این دو ساحت داستانی در یك پیوند دراماتیك به هم متصل شده و اتفاقاً از همین طریق قرار است برخی انگارهها و پیامهای قصه در بستر یك ساختار دراماتیك به مخاطب منتقل شود.
البته یك جاهایی قصه از دایره نمایشی خود خارج شده و گاه صورتی شعاری یا داستانی تصنعی میگیرد اما كارگردان تلاش كرده نسبت و وفاداری خود را با سویه دراماتیكی حفظ كند تا از ظرفیتهای حسی-عاطفی درام در جهت تبیین نگرش خود راجع به مسائل روز بیشترین بهره را ببرد. بالهای خیس محصول بسیج صدا وسیماست كه مدتی است با سرمایهگذاری در حوزه سریالسازی تلاش میكند ارزشهای فرهنگی و بومی را در قالبهای هنری به تصویر كشانده و دغدغههای خود را صمیمانهتر با مخاطب جوان در میان بگذارد. در داستان اول با شخصیتهایی مواجه هستیم كه نه لزوماً از حیث نمایشی كه در واقعیت اجتماعی قهرمان تلقی میشوند.
شخصیتهایی مثل مجید پرتو و مهدی قاسمی اگرچه در وضعیت كنونی پزشك حاذقی هستند كه با توجه به تلاشهای علمیشان در حوزه پزشكی قهرمان محسوب میشوند، اما علت اصلی قهرمانی آنها ریشه در گذشته پرافتخار و غرورآفرین دوران دفاع مقدس دارد.
آنها اگر در گذشته در جهاد نظامی پیشرو بودند، اینك در جهاد علمی نیز به همان اندازه دغدغه مند بوده و این ساحت را نیز با همان آرمانهای بلند انقلابی و ملی مینگرند. از این سو فرزندان آنها در یك برهه تاریخی متفاوت درگیر مسائل و دغدغههایی هستند كه نگرانی والدین را در پی دارد.
بالهای خیس بنیاد معنایی و مفهومی خود را در همین نقطه طراحی میكند؛ جایی كه قرار است شیوههای درست مواجهه نسل گذشته با نسل جوان و امروزی را با قبول تفاوت و تضادهای نسلی صورتبندی كرده و آسیب شناسی كند. شخصیت مادر محسن با بازی فاطمه گودرزی مشاور انتخاب میشود تا هم از یكسو تمهید منطقی برای ارائه برخی الگوهای رفتاری درست با نسل جدید را به مخاطب نشان دهد و هم اینكه از یكسویهنگری و نگاه پاستوریزه به آدمهای علمی پرهیز شود.
شخصیت فاطمه گودرزی در این كاراكتر وقتی قرار است در مقام مادر با مسئله محسن یا دخترش مواجه شود، چندان به عنوان یك مشاور رفتار نمیكند و نشان میدهد كه مادر بودن آنقدر پیچیده و با مسائل عاطفی درهم تنیده است كه صرفاً نمیتوان مبتنی بر تئوریهای روانشناسی عمل كرد.
حتی این مادر- مشاور در جایی از قصه به همكار روانشناس خود این ضعف را به زبان میآورد. به عبارت دیگر در بالهای خیس تلاش شده تا نشان داده شود كه مسئله تربیت و گفتوگوی بین نسلی واجد چه ظرافتها و ظرفیتهایی است و چگونه باید این پارادوكس تربیتی را در دركی خودآگاهانه دریافت و به راهحلی دقیق و اثربخش دست یافت. دو قطبی شدن داستان در بالهای خیس به ایجاد ریتم مناسب در روایت كمك كرده و اگر در دیالوگ نویسی از برخی لحنهای مستقیم و نصیحتگونه پرهیز میشد، همخوانی محتوایی بیشتری با ساختار مفهومی درام پیدا میكرد.
در فرایند این قصه تلاش شده تا در نهایت یك الگوی ایرانی – اسلامی از خانواده و راهكارهای صیانت و تحكیم ارزشهای خانوادگی در ذهن مخاطب نهادینه شده و خاصیت تربیتی داشته باشد. همچنین بر ظرفیتهای علمی و تولید ملی نیز در سویه اجتماعی، قصه بازخوانی میشود تا در كنار روایت تضادهای نسلی به قابلیتها و توانمندیهای دو نسل نیز تأكید شود. در واقع تلاش شده تا روحیه خودكفایی و عزت نفس ملی به واسطه این سریال در مخاطب ایرانی برانگیخته شود و حس امید به فردای بهتر فردی و اجتماعی در آنها دمیده شود. بالهای خیس قصه دردها و امیدهای نسلی است كه به بالندگی و رشد و پیشرفت كشورش میاندیشد و در این مسیر حركت میكند.
بخش سینما و تلویزیون تبیان
منبع: جوان آنلاین