چرا از خواندن قرآن لذت نمی برم؟!

برای لذت بردن از عبادت و نماز و قرائت قرآن و دعا و درک شیرینی آنها ، مانند هر پدیده دیگری، فراهم شدن زمینه‌ها و شرایط و نیز از بین رفتن مشکلات و موانع امری ضروری است.

برای تبیین بهتر این موضوع توجه شما را به نکاتی پیرامون برخی عوامل تعیین‌کننده در افزایش بهره‌مندی از عبادت جلب می‌کنیم:

1.شناخت و معرفت:

این که عبادت، چرا، چگونه و برای چه کسی انجام شود با شناخت و درک عبادت‌کننده رابطه مستقیم دارد. هر چه دانایی و معرفت در حوزه یاد شده افزون‌تر باشد، بهره‌مندی شخص نیز از عبادت و احساس لذت او فزون‌تر خواهد بود.

2.نشاط:

نشاط و سرزندگی و دوری از سستی و تنبلی، در موفقیت هر کاری نقش کلیدی ایفا می‌کند. در انجام عبادت و درک شیرینی آن نیز، داشتن نشاط و حس و حال عبادت و پرهیز از انجام اجباری و از سر رفع تکلیف آن، بسیار مهم است.

پیامبر رحمت(صلی الله علیه و آله) فرموده است: «آفت عبادت سستی است». (تحف العقول، ص 6).

عبادتی که بدون نشاط انجام گیرد، نه تنها بهره فراوانی در پی نخواهد داشت بلکه چه بسا زیان‌هایی از جمله کم توجهی و خستگی در عبادت را در پی می‌آورد. پس برای درک شیرینی عبادت‌ها به این کلام امیرالمۆمنین باید گوش جان سپرد که: «با نفس خود مدارا کن و به زور به عبادت وادارش مساز و از اوقات فراغت، نشاط و سرخوشی برای عبادت بهره‌گیر» (نهج البلاغه، نامه 69). پس هرگاه دل در حال روی آوردن باشد آن را به انجام مستحبّات وادارید و هرگاه پشت کرد به انجام فرائض از سوی آنها بسنده کنید». (نهج البلاغه، حکمت312)

3. پرهیز از دنیادوستی:

دنیا دوستی پدیده نکوهش شده‌ای است که انسان را از دوستی خدا باز می‌دارد و امور ناچیز و کم ارج را در چشمش بزرگ جلوه داده و امور معنوی و آخرتی را در دیده آدمی کوچک می‌دارد. متأسفانه این ویژگی یکی از بزرگ‌ترین موانع بهره‌مندی و لذّت بردن از عبادت به شمار می‌رود.

4. دوری از هواپرستی:

امام علی(علیه السلام) در این باره فرموده است: «چگونه لذّت عبادت را بچشد کسی که از هوا و هوس باز نمی‌ایستد؟» (غرر الحکم ودررالکلم، ح 6985).

آیت الله جوادی آملی در پاسخ این سوال می‌فرمایند: «گرایش به خدا فطری است؛ ولی شهوت و غضب هم، به عنوان ابزار کار در نهاد ما وجود دارد. انسان عاقل این دو را تعدیل می‌کند؛ نه تعطیل؛ ولی انسان جاهل شهوت و غضب را امیر فطرت خویش می‌سازد و به این ترتیب، فطرت در میان غرایز دفن می‌شود و از فطرت مدفون نیز کاری ساخته نیست...اگر کسی نفس ملهمه را که به توحید گرایش دارد، دفن کند، دیگر اثر آن را نمی‌بیند و از عبادت خود لذت نمی‌برد».

5. پرهیز از لقمه حرام:

باید در نظر داشت که عبادت با مال حرام نه تنها از نظر خداوند ارزش و اعتباری نداشته و مورد قبول و پذیرش او قرار نمی‌گیرد بلکه پیامدهای بد دیگری را نیز به همراه دارد. از جمله این‌که غذای حرام موجب دوری بنده از پروردگارش شده و شخص، مورد لعنت مقرّبان درگاه الهی قرار می‌گیرد. در سخنی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، آمده است: «هرگاه لقمه حرام به اندرون بنده وارد شود، تمام فرشتگان آسمانها و زمین او را نفرین می‌کنند».

6. دوری از گناه و نافرمانی خداوند:

عبادت میلی فطری است و هر انسانی بر فطرت خود آفریده شده است که به مرور زمان و بر اثر انجام گناهان، امیال فطری خود را در زنگار فرو می‌برد و دیگر نمی‌تواند آن امیال را آن‌گونه که باید دیده و از آن استفاده نماید. تنها فطرت شفاف و شکوفا، از عبادت لذت می‌برد. اگر بخواهیم این مسأله را در قالب مثالی بیاوریم می‌توان به پدر و پسری مثال زد که پسری ادعا دوست داشتن پدر را دارد اما به اوامر و نواهی او گوش فرا نمی‌دهد. قطعا پدر اگر محبت پدری را در نظر نگیریم چنین ادعایی را از چنین فرزندی قبول نخواهد کرد. و هیچ عاقلی نیز چنین ادعایی را نمی‌پذیرد.

راهکارهایی برای انس با قرآن

برای بهره‎مندی و اُنس با قرآن باید مراحلی را طی كرد از جمله:

1. یادگیری قرآن؛ پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و له ـ می‎فرماید: «خیاركم من تعلم القرن وعلّمه؛[علامه مجلسی، بحار الانوار، موسسه الوفا بیروت، ج 89، ص 186. ] بهترین شما كسی است كه قرآن را بیاموزد و آن را به دیگران نیز یاد دهد».

2. قرائت قرآن؛ حضرت امام صادق ـ علیه السّلام ـ می‎فرماید: «من قرأ القرآن و هو شاب مۆمن اختلط القرآن بلحمه و دمه و جعله الله مع السفرة الكرام البررة...؛[محمد بن یعقوب كلینی، الكافی، تهران، دار الكتب الاسلامیة، ج 2، ص 603 ]

كسی كه قرآن بخواند، درحالی كه جوان مۆمن است، قرآن با گوشت و خون او مخلوط شده و با فرشتگان بزرگوار و نیكو صفت همنشین می‎شود».

پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ می‎فرماید: «نوروا بیوتكم بتلاوة القرآن...»؛[همان، ص 610. ] خانه‎های خود را با تلاوت قرآن نورانی كنید».

تلاوت قرآن نیز خود دارای دابی است از جمله: الف. مسواک زدن، پیامبر گرامی می‎فرماید: «نظفوا طریق القرن قیل یا رسول الله و ما طریق القرن قال افواهكم قیل بماذا قال بالسواك؛ راه قرآن را پاكیزه نگه دارید. عرض شد یا رسول الله! راه قرآن چیست؟ فرمود: دهانهایتان. عرض شد: چگونه؟! فرمود: بوسیله مسواک كردن».

3.عمل به قرآن؛ پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ می‎فرماید: «ربّ تال للقرآن و القرآن یلعنه؛[محمدی ری شهری، محمد، میزان الحكمه، قم، مكتب الاعلام الاسلامی، ج 8، ص 90 ] چه بسیار كسانی كه قرآن را تلاوت می‎كنند، در حالی كه قرآن بر آن‎ها لعن و نفرین می‎فرستد»

4.حفظ قرآن؛ پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ می‎فرماید: «لا یعذب الله قلبا وعی القرآن؛[بحار الانوار، همان، ص 178 ] خداوند قلبی را كه ظرف قرآن باشد، عذاب نمی‎كند».

بنابراین، برای مأنوس شدن با قرآن، داشتن برنامه‎ای منظم و روزانه برای قرائت و عمل به موارد و عوامل مذكور لازم است.

فرآوری: محمدی

بخش قرآن تبیان

منبع:

سایت پرسمان

اندیشه قم