علمای شیعه در مورد رجعت اتفاق نظر دارند؟
بیتردید شیعه به رجعت اعتقاد دارد؛ زیرا همه دانشمندان بزرگ این مکتب، اعتقاد به رجعت را از ویژگیهای پیروان امامان معصوم بر شمردهاند، تا بدانجا که پیروی از مذهب تشیع و اعتقاد به رجعت متلازم یکدیگر بوده و برخی از یاران و پرورشیافتگان مکتب اهل بیت با همین صفت معرفی شده و خردهگیران بر شیعه نیز همین اعتقاد را وسیله نکوهش و مخالفت خویش قرار دادهاند. علامه مجلسی بیش از پنجاه تن از عالمان شیعه را نام میبرد که اصل رجعت را پذیرفته و روایات مربوط به آن را در کتب خویش آوردهاند. هم او مینویسد: «اعتقاد به رجعت در تمام دورهها مورد اجماع فرقه شیعه بوده و چون خورشید بر تارک آسمان میدرخشد و کسی را یاری انکار آن نیست».(1)
شیخ صدوق در کتاب اعتقادات میگوید: «عقیده ما درباره رجعت این است که این رویداد، قطعاً به وقوع میپیوندد».(2)
شیخ مفید عقیده به رجعت را از ویژگیهای پیروان خاندان رسالت میداند.(3) سید مرتضی معتقد به اجماع شیعه درباره رجعت است و میگوید: «پیروان این مذهب در این باره کمترین اختلافی ندارند».(4) شیخ حر عاملی مینویسد: «فزونی نویسندگانی که روایات مربوط به رجعت را در کتب مستقل یا غیرمستقل گرد آوردهاند و تعداد آنها از هفتاد کتاب تجاوز میکند، دلیل بر قطعی بودن اعتقاد به رجعت از دیدگاه شیعه است.(5)
شیخ طوسی در تفسیر تبیان(6) و امینالدین طبرسی در مجمعالبیان(7) و دیگر مفسران بزرگ شیعه درباره رجعت سخن گفتهاند و بنا به نوشته صاحب کتاب «الایقاظ من الهجعة» صحت رجعت از نظر شیعیان امری مسلم، قطعی و انکارناپذیر بوده و بیشتر دانشمندان یا همه آنان این واقعیت را پذیرفتهاند.(8)
بنابراین میتوان گفت که اصل رجعت از دیدگاه عالمان بزرگ شیعه، امری مسلم و قطعی بوده و با توجه به روایات بسیاری که از پیشوایان معصوم رسیده است، تردیدی در تحقق رجعت باقی نمیماند
شیخ صدوق در کتاب «صفاتالشیعه»، اعتقاد به رجعت را از مشخصات پیروان این مکتب برشمرده و حدیثی را از امام ششم، حضرت صادق در این رابطه نقل مینماید.(9)
بنابراین میتوان گفت که اصل رجعت از دیدگاه عالمان بزرگ شیعه، امری مسلم و قطعی بوده و با توجه به روایات بسیاری که از پیشوایان معصوم رسیده است، تردیدی در تحقق رجعت باقی نمیماند. علامه مجلسی مینویسد: «کسی که حقانیت ائمه اطهار، را باور کرده است، چگونه میتواند درباره مسأله متواتری که از آنان نقل شده و نزدیک به دویست روایت صریح در این زمینه رسیده و بیش از چهل تن از ثقات و عالمان شیعه آنها را در کتب خود آوردهاند، شک داشته و این عقیده را با دیده تردید بنگرد؟… راستی اگر مسألهای از این قبیل را نتوان از متواترات دانست، پس در کدامین موضوع میتوان ادعای تواتر کرد؟»(10)
شیخ حر عاملی روایات رجعت را فزون از شمار دانسته و قائل به تواتر معنوی اخبار وارده است.(11)
ناگفته نماند که این سخن بدین معنی نیست که از دیدگاه عقاید شیعی، اصل رجعت در شمار اصول دین بوده و هم پایه اعتقاد به توحید، نبوت و معاد است، بلکه بسان بسیاری از ضروریات دینی یا رویدادهای تاریخی انکارناپذیر، از مسلمات قطعی محسوب میگردد.
پینوشتها:
1. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج53، صص122ـ144.
2. اعتقادات صدوق، به نقل از: بحارالانوار، ج53، ص128.
3. همان، ص136.
4. همان، ص139.
5. الایقاظ من الهجعة فیالبرهان علی الرجعة، شیخ حر عاملی، باب دوم.
6. تبیان، شیخ طوسی، ج8، ص120.
7. مجمعالبیان، طبرسی، ج4، ص235.
8. الایقاظ من الهجعة فی البرهان علی الرجعة، شیخ حر عاملی، باب دوم، دلیل پنجم.
9. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج53، ص121.
10. همان، صص122ـ144.
11. الایقاظ من الهجعة فیالبرهان علی الرجعة، باب دوم، دلیل سوم.
بخش مهدویت تبیان
منبع: پرتال جامع مهدویت