سینمای کارتونی

بررسی مشكلات تولیدات انیمیشن به بهانه برگزاری هشتمین جشنواره بین‌المللی پویانمایی

بنا به گفته عربانی بزرگ‌ترین مشکل انیمیشن ایران مسئله بودجه است، او می‏گوید که فعالیت در این حوزه پاسخگوی نیازهای مالی هنرمندان نیست و این صنعت نیازمند حامی است. احمدعربانی که در عرصه انیمیشن و کاریکاتور فعالیت داشته می‌گوید در ایران وضعیت انیمیشن مطلوب نیست و از نظر اقتصادی شرایط مساعدی ندارد، به‌نظر می‏رسید که با تاسیس مرکز انیمیشن صبا این وضعیت بهبود یابد که طی این چند سال تغییر چندانی ایجاد نشده است. وی نقش نهادهای دولتی و مراکز فرهنگی را در بالندگی این صنعت مۆثر دانسته و خواستار حمایت ارگان‏های دولتی و خصوصی شده. چرا که حمایت از هنرمندان و استعدادها راهی است برای پیشرفت انیمیشن ایران. او می‏گوید که بهره‌گیری از افراد بی‌تجربه با دستمزدهایی کمتر نسبت به انیماتورهای حرفه‌ای باعث می‌شود که انیمیشن ایران درجا بزند و رشد نکند. عربانی معتقد است برگزاری جشنواره‌هایی مختص انیمیشن مانند جشنواره پویانمایی تهران اتفاق مثبتی است، چرا که شرایطی برای ارزیابی انیماتورهای ایرانی فراهم می‏آید.

بخش خصوصی نمی تواند برای انیمیشن ریسک کند

بهرام عظیمی نیزکه نوروز 92 انیمیشن سینمایی «تهران 1500» را در اکران دارد در رابطه با سرمایه‌گذاری در این زمینه می‏گوید: انیمیشن سینمایی نیازمند بودجه هنگفت و زمان ساخت زیادی است و تنها مراکز دولتی هستند که چنین بودجه‌ای دارند. آنها نیز ترجیح می‏دهند بودجه‌شان را صرف انیمیشن نکنند، چرا که معتقدند تا پایان ساخت انیمیشن عمر مدیریتشان به پایان می‌رسد و این اثر به نامشان ثبت نمی‌شود. او می‏گوید: تهیه‌کنندگان بخش‌خصوصی نیز نمی‌توانند نسبت به سرمایه‌گذاری ریسک کنند، چرا که از نتیجه اثر مطمئن نیستند. تهیه‌کنندگانی نیز هستند که برای ساخت انیمیشن سرمایه‌گذاری می‏کنند اما اگر یک‌بار با شکست مواجه شوند دیگر سراغ این صنعت نخواهند رفت. او با اشاره به وضعیت نامطلوب سینمای ایران گفته اکران انیمیشن نمی‌تواند به این سینمای کم‌رونق کمک کند. چراکه فیلم‌های باکیفیت در حوزه انیمیشن اندک هستند. همچنین ساخت یک اثر شایسته در این زمینه نیازمند صرف هزینه و زمان بسیاری است که با همین شرایط امکان ساخت فیلم‏های سینمایی بیشتری وجود دارد که می‌توانند به رونق سینما کمک کنند. بنا به گفته کارگردان «تهران 1500» مسئولان چند سالی است که به این عرصه رغبت نشان داده‌اند و همین امر می‌تواند کمکی باشد برای ساخت آثار باکیفیت. او معتقد است که استودیوهای مطرح انیمیشن‌سازی‌ دنیا هم از وضعیت کنونی ایران آغاز به‌کار کرده‌اند، اما توانسته‌اند با پشتکار و حمایت همه‌جانبه به موفقیت برسند.

همچنین غلامرضا آزادی در رابطه با وضعیت انیمیشن در ایران گفته که اکثر مردم انیمیشن را فیلم سینمایی نمی‌دانند و فکر می‏کنند که جایگاه این قبیل آثار در برنامه کودک است. درحالی‌که در دنیای امروزی انیمیشن تقریباً جای اکثر ژانرهای سینمایی را گرفته. او می‏گوید: علت این امر و فاصله ایران با دنیای غرب در ساخت آثار انیمیشن این است که تبلیغی درباره این صنعت نمی‌شود و عدم‌دسترسی به تکنولوژی باعث می‌شود که بسیاری از دوستداران این هنر به‌دلیل فراهم نبودن شرایط و فضای آموزشی به دیگر کشورها بروند. آزادی معتقد است که انیمیشن به‌عنوان هنری گران نیازمند نیروهای متخصص است که برای بازدهی خوب باید مورد حمایت مالی قرار بگیرد اما متأسفانه هیچ کدام از ارگان‌ها یا نهادهای دولتی حاضر نیستند در این زمینه سرمایه‌گذاری کنند. وی می‏گوید، سۆال اینجاست که وقتی بودجه‌های کلان دست دولت است چرا در زمینه انیمیشن سرمایه‌گذاری نمی‌کند؟ حتی بنیاد سینمایی فارابی که بخش سینمای کودک را عهده‌دار شده حمایت مطلوبی از سینمای کودک نمی‌کند. بنا‌به گفته آزادی محتوا و مضمون انیمیشن باید مخاطب‌پسند باشد. او برای این گفته‌اش انیمیشن «تام و جری» را مثال می‏زند که با گذشت سال‌ها همچنان برای مردم جذاب است. این تهیه‌کننده و کارگردان، انیمیشن را یک”‰سبک فیلمسازی می‏داند که می‌تواند به لحاظ روایتگری متفاوت با فیلم‏های سینمایی باشد. وی عدم‌حمایت دولت‌، ضعف در آموزش و نداشتن اساتید مجرب در امر انیمیشن‌سازی‌ را یکی از علت‏های عقب‌ماندگی این صنعت در ایران می‏داند و به همین علت نسبت به پیشرفت انیمیشن‌سازی‌ خوش‌بین نیست.

اکران انیمیشن امری نو پاست

مهدی خرمیان نیز به‌عنوان یکی از انیمارتورهای مطرح ایران گفته بحث اکران مناسبات، پیچیدگی‌ها، روابط و مسائل صنفی خود را دارد و بیشتر روابط بر آن حاکم است تا ضوابط. خرمیان معتقد است اکران انیمیشن در ایران، امری نوپاست و چند سالی است که چنین شرایطی برای انیمیشن فراهم شده. او می‏گوید: اینکه چقدر سینمای انیمیشن روی پرده موفق خواهد بود را باید با ریسک‌پذیری و حمایت دولتی دنبال کرد. چون اگر بدون حمایت راهی اکران شود، با این بی‌علاقگی که مردم به سینما پیدا کرده‌اند، با شکست مواجه خواهد شد. بنا به گفته خرمیان انیماتورهای جهان می‌دانند که سینمای انیمیشن مختص آمریکاست و اروپا هم به سختی در این زمینه فعالیت می‌کند. با این حال و در چنین شرایطی سینمای ایران توانسته فیلم انیمیشن تولید کند و حالا نیازمند حمایت دولت برای اکران است. داریوش باباییان از صنعت انیمیشن‌سازی‌ به‌عنوان صنعتی بزرگ و سودآور یاد می‌کند اما اشاعه آن را در ایران امری دشوار می‏داند. وی معتقد است به‌دلیل مشکلات حاکم بر سینمای کشورمان، ساخت آثار انیمیشن دشوار است، چرا که در چنین شرایطی سرمایه‌گذاری در فیلم‏های سینمایی نیز تقریبا با شکست مواجه می‌شود و بارها تجربه و سابقه ساخت آثار انیمیشن نشان داده که نمی‌تواند جایگاهی در سینمای ایران داشته باشد و مورد استقبال واقع نمی‌شود. بنا به‌گفته وی زمانی آثار انیمیشن در سینمای کشورمان می‌توانند جایگاه خود را بیابند که تهیه‌کنندگان نسبت به این امر تمایل داشته باشند. اما تجربه و شکست در ساخت این آثار مانع این ریسک می‌شود. باباییان می‏گوید: برپایی جشنواره پویانمایی فرصت مناسبی است تا از کسانی در ساخت آثار دیجیتال موفق هستند برای ساخت آثار مخاطب‌پسند بهره گرفته شود.