نتایج رسیدگی به پرونده سانحه سی.130 بالأخره منتشر شد.
سازمان قضایی نیروهای مسلح با انتشار اطلاعیهای اعلام كرد:مجموع خطاها و سهل انگاریهای به عمل آمده در پایگاه هوایی مهرآباد و اداره مراقبت پرواز فرودگاه مهرآباد در وقوع سانحه سقوط هواپیمای سی 130 ارتش نقش داشته است.
به گزارش فارس به نقل از روابط عمومی سازمان قضایی نیروهای مسلح، این سازمان ضمن عرض تسلیت مجدد به خانوادههای شهدای سانحه هوایی سقوط هواپیمای سی 130،نتایج رسیدگی سازمان قضایی نیروهای مسلح به پرونده سقوط هواپیمای سی 130 را اعلام كرد.
متن كامل نتایج رسیدگی به پرونده سانحه سقوط هواپیمای سی 130به این شرح است:
1- گزارش سانحه:
با توجه به تحقیقات انجام شده، گزارش سانحه سقوط هواپیمای سی 130 نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر است:
1/1- خلبان هواپیمای سی 130 ستوان یكم، بابك گوهری در ساعت 8 صبح روز سانحه جهت كنترلهای قبل از پرواز به هواپیما مراجعه و با برخی اشكالات فنی از جمله عیب سیستم ناوبری هواپیما VOR مواجه شده و اشكالات را در فرم مربوط ثبت و اعلام مینماید.
2/1- با توجه به تاخیر در رفع عیب سیستم ناوبری و عدم موافقت خلبان گوهری برای پرواز با یك VOR، مسئولان مربوط به تیپ ترابری اقدام به تعویض خلبان گوهری به خلبان نادری مینمایند.
3/1- در پی اصرار خلبانان نادری كه عیب VOR را اساسی میدانسته، تیم تعمیر و نگهداری اقدام به تعویض یكی از VORهای هواپیمای مذكور با VOR هواپیمای دیگری مینمایند.
4/1 -با تعویض VOR و صدور اجازه پرواز خلبان گوهری تقاضا میكند كه مجدداً هدایت هواپیما را بر عهده بگیرد كه با موافقت مسئولان امر هدایت به وی سپرده میشود.
5/1- در نهایت هواپیمای سی 130 در ساعت 24/21/13 با بیش از 5 ساعت تاخیر به رفع اشكالات موجود و دید كم به پرواز درآمده ولی 10 دقیقه پس از پرواز در ساعت 00/31/13 به علت بروز نقص فنی در موتور شماره 4، خلبان اعلام وضعیت اضطراری نموده (خلبان در این لحظه با مشاوره با متخصصین موتور شماره 4 را خاموش مینماید) و با هماهنگی تقرب (رادار) فرودگاه به فرودگاه باز میگردد.
6/1- خلبان پس از كسب مجوز از تقرب (رادار)، جهت فرود ارتفاع خود را كاهش داده و در فاصله 7 مایلی باند و در ساعت 37/40/13، تقرب فرودگاه، هواپیما را به برج مراقبت تحویل میدهد و مسئولیت خود را تمام شده تلقی مینماید.
7/1- هواپیما در فاصله 2/4 مایلی از مسیر اصلی خود به سمت چپ منحرف شده و این انحراف تا زمان بروز سانحه ادامه مییابد.
8/1- در فاصله 5/3 مایلی باند، شهید گوهری در تماس افسر كاروان نظامی (بخش كنترل پروازهای نظامی پایگاه هوایی مهرآباد) با وی، وضعیت را طبیعی اعلام میكند. این موضوع بیانگر این است كه وی متوجه انحراف به چپ خود نبوده است.
9/1- با ادامه پرواز نزدیك شدن هواپیما به زمین، خلبان گوهری متوجه انحراف مسیر شده و در جهت تصحیح مسیر خود به سمت باند پرواز (سمت راست)، بدون توجه به محدودیت هواپیما و از كار افتادن موتور شماره 4 در بال راست، با سرعت كم اقدام به گردش بیش از حد به سمت راست مینماید كه این عمل وی موجب واماندگی هواپیما STALL شده و هواپیما با برگشت به چپ و شیرجه شدید در كنار بلوك 52 شهرك توحید به زمین برخورد و منفجر میشود.
2- تحقیقات سازمان قضایی نیروهای مسلح:
با وقوع این حادثه و ارجاع پرونده به سازمان قضایی نیروهای مسلح، تیم ویژه تحقیق به سرپرستی بازپرس شعبه اول دادسرای نظامی تهران، با صدها ساعت كار مستمر، این سانحه را از جوانب گوناگون مورد بررسی دقیق و فنی قرار دادند كه بخشی از این اقدامات بدین شرح میباشد:
- معاینه دقیق محل وقوع سانحه.
- تحقیق از شاهدان عینی، مجروحان، خسارت دیدگان و خانواده شهدا.
- بازدید از قطعات متلاشی شده هواپیمای سی 130، برج كاروان و تقرب نظامی و بخشهای مختلف پایگاه هوایی مهرآباد و مصاحبه و تحقیق از مسئولان مربوط.
- بررسی آخرین وضعیت تعمیر و نگهداری هواپیما.
- بررسی ابعاد مختلف سانحه در جلسات جداگانه با حضور فرماندهان و مسئولان كشوری و لشكری.
- استماع نوار مكالمات خلبان با برج مراقبت و تقرب و مكالمات داخلی برج مراقبت و تقرب از ابتدای پرواز تا چند ساعت بعد از سانحه و مشاهده فیلم تهیه شده از صفحه رادار در هنگام سانحه.
- تحقیقات جامع از خلبانان و ناوبرانی كه در روزهای قبل از سانحه با هواپیمای سانحه دیده پرواز كردهاند.
- بررسی كارشناسی آثار و لوازم باقی مانده از شهدای سانحه.
- بازدید از اداره مراقبت پرواز، برج تقرب، برج مراقبت و بخشهای فنی ضبط مكالمات فرودگاه مهر آباد و مركز كنترل هوایی و مصاحبه با مسئولان مربوط.
- احضار عوامل مرتبط با سانحه در پایگاه هوایی مهرآباد و بخش مراقبت پرواز فرودگاه مهرآباد و تحقیق از آنان.
- احضار و تحقیق از تمامی افرادی كه به نحوی از موضوع اظهار اطلاع نمودهاند.
- بررسی كارشناسی حادثه در جلسه مشتركی با حضور كارشناسان تیم 29 نفره بررسی سانحه و نمایندگی هواپیمایی كشوری.
- برپایی جلسات متعدد با مدیر عامل و هیئت مدیره جامعه متخصصین مراقبت پرواز و برخی مدیران شركتهای هواپیمایی و اخذ نظریات كارشناسی آنان.
- تحقیق از خلبانان دو فروند هواپیمای فوكر كه قبل از سانحه در فرودگاه فرود آمده بودند.
- مطالعه و بررسی نتایج اجرای پرواز آزمایشی هواپیمای سی 130 و شبیه سازی پرواز مذكور برای بررسی علل و عوامل و فرضیههای احتمالی انحراف و سقوط هواپیما.
- بررسی تاثیر احتمالی امواج تلفنهای همراه بر سیستم ناوبر هواپیما.
- اخذ و بررسی همه كتب، مقررات، دستور العملها، بخشنامهها و اسناد مربوط به مدیریت ترافیك و مراقبت پرواز و آیین نامههای اجرایی ایكائو و مقررات داخلی سازمان هواپیمایی كشور با حضور كارشناسان امر.
- بررسی ابعاد مختلف سانحه در جلسهای با حضور اعضای كمیته دفاعی كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی و اعضای كمیته تحقیق مجلس.
- صدور قرار ارجاع امر به كارشناسان مراقبت پرواز از كشور پاكستان (عضو سازمان ایكائو) به منظور تعیین قصور و تقصیر احتمالی عوامل تقرب و برج مراقبت فرودگاه مهرآباد با توجه به اعتراض شركت فرودگاههای كشور به نتایج تحقیق تیم بررسی سانحه در خصوص بخش مراقبت پرواز.
3- پرداخت دیه بازماندگان و خسارات وارده
با پیگیریهای به عمل آمده از شركتهای بیمه طرف قرار داد و با مساعدتهای ارتش جمهوری اسلامی ایران، در نهایت حقوق متعلقه به سرنشینان هواپیما در پایان سال 84 دریافت و تاكنون تعداد 82 نفر از اولیا دم با ارائه مدارك، دیه مربوط را دریافت نمودهاند و رضایت خود را از جنبه خصوصی حادثه اعلام و خواستار رسیدگی به جنبه عمومی حادثه و برخورد با مسبین حادثه شدهاند. دیه سایر شهدا نیز تامین و مراجع ذی ربط آمادگی دارند،پس از ارائه مدارك مربوط توسط خانوادهها شهدا، دیه آنان را پرداخت نمایند.
- در این ارتباط خسارت وارده به 20 دستگاه خودرو و همچنین خسارات وارده به 36 واحد مسكونی و اموال ساكنین شهرك توحید توسط نیروی هوایی ارتش پرداخت شده است.
4- عوامل اصلی وقوع سانحه
با توجه به تحقیقات انجام شده علل و عوامل ذیل در وقوع سانحه موثر بودهاند.
1/4- اشكال در سیستم ناوبری هواپیما - كاركنان پایگاه هوایی مهرآباد در تعویض سیستم VOR هواپیمای سی 130 مرتكب اهمال و سهل انگاری شدهاند و فرماندهان مربوط نظارت صحیحی بر عملكرد زیر مجموعه خود اعمال ننمودهاند كه این امر منجر به انحراف هواپیما از مسیر اصلی خود هنگام فرود در فرودگاه مهرآباد شده است.
2/4- سهل انگاری كنترلر تقرب (رادار) و برج مراقبت و مسئولان اداره مراقبت پرواز فرودگاه مهر آباد.
براساس تحقیقات به عمل آمده و نظریه كارشناسان به ویژه هیئت كارشناسان پاكستانی (عضو ایكائو) در هنگام انحراف هواپیما از مسیر اصلی خود، كنترلرهای تقرب و برج مراقبت طبق مقررات سازمان ایكائو و دستور العملهای موجود وظیفه داشتهاند كه هواپیمای دارای نقص فنی و در حین فرود اضطراری را تا زمان نشستن بر باند فرودگاه،تحت نظارت و مراقبت دقیق خود قرار داده و هر گونه انحرافی را به خلبان تذكر دهند،لیك به وظایف قانونی خود به درستی عمل ننمودهاند و مسئولان اداره مراقبت پرواز نیز مدیریت صحیحی بر مجموعه خود اعمال ننمودهاند.
3/4- براساس بررسیهای انجام شده و اعلام مراجع امنیتی هیچ گونه قرائن و شواهدی دال بر انجام اقدامات خرابكارانه در هواپیما به دست نیامده است.
4/4- مجموع خطاها و سهل انگاریهای به عمل آمده در پایگاه هوایی مهرآباد و اداره مراقبت پرواز فرودگاه مهر آباد در وقوع این سانحه نقش داشته است.
5- اظهار نظر قضایی
براساس قرار نهایی دادسرای نظامی تهران كه در 93 صفحه تنظیم شده است و با توجه به نتایج تحقیقات و بررسیهای به عمل آمده، معاینات و تحقیقات محلی، نظریات هیئتهای كارشناسی و اظهارات شهود و مطلعین، قصور چهار نفر از مسئولان و كاركنان تیپ ترابری منطقه هوایی مهرآباد و چهار نفر از مسئولان و كاركنان بخش مراقبت پرواز و تقرب (اپروچ) فرودگاه مهرآباد،در این سانحه اثبات و پرونده آنان به اتهام مشاركت در اهمال،سهل انگاری،بیمبالاتی و عدم رعایت نظامات دولتی و مقررات ایمنی مربوط به پرواز و هوانوردی منجر به قتل غیر عمدی،شهادت سرنشیان هواپیما و تعدادی از رهگذران و ایراد صدمه بدنی غیر عمدی به تعدادی از ساكنین و رهگذران محلی با صدور قرار مجرمیت و كیفر خواست به دادگاه نظامی تهران ارسال گردید.
6- ادامه رسیدگی به پرونده
رسیدگی به پرونده در دادگاه نظامی یك تهران ادامه پیدا خواهد كرد و بدیهی است كه براساس حكم داده و طی مراحل دادرسی، مقصرین نهایی و میزان قصور متهمان تعیین خواهد شد.
7-
تلاش دادسرای نظامی تهران بر این بوده است كه با تحقیقات همه جانبه و دقیق،علل وقوع این سانحه را به دست آورد و مقصرین را فارغ از انتساب آنان به سازمانهای مختلف شناسایی نماید كه با لطف خداوند و تلاش و كوشش مداوم و شش ماهه قضات دادسرای نظامی تهران این امر تحقق یافت.سازمان قضایی نیروهای مسلح بر خود لازم میداند از مساعدت و همكاری مسئولان ستاد كل نیروهای مسلح، ارتش جمهوری اسلامی ایران، نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران، مدیریت شركت فرودگاههای كشور، فرودگاه مهرآباد، سازمان هواپیمایی كشوری و كارشناسان و سایر افراد كه در جریان تحقیقات همكاری نمودند، تشكر نماید.
همچنین از همكاری رسانههای گروهی كه این امكان را فراهم نمودند تا دادسرا در جوی آرام و منطقی تحقیقات خود را به انجام رساند تقدیر به عمل میآید.
لینک مطالب مرتبط:
روایت یك كارشناس هوایی شاهد سانحه هواپیمای سی- 130
دستور نادرست به خلبان، عامل اصلی سقوط هواپیما